Gastroenterologu Dr. Mentor Bilali – një nga mjekët më të kërkuar nga shqiptarët e Zvicrës

Për shqiptarët, Dr. Bilali me ordinancën e tij MagenDarm Zentrum Oberaargau ka edhe një peshë të veçantë: është mjeku që flet gjuhën e tyre, i kupton kulturën dhe shqetësimet dhe i udhëheq me qetësi nëpër proceset shpesh të ndërlikuara të trajtimit.

Langenthali njihet prej vitesh si një prej qyteteve më multikulturore të Zvicrës. Me një përqindje të lartë të banorëve të huaj dhe një komunitet të konsoliduar shqiptar, ky qytet është shndërruar në shembull të integrimit dhe bashkëjetesës. Pikërisht në këtë realitet të larmishëm e në qendër të qytetit ofron shërbime MagenDarm Zentrum Oberaargau (MDZO), një ordinancë moderne e specializuar për gastroenterologji, e cila në një kohë shumë të shkurtër është shndërruar në adresën e parë të mijëra pacientëve nga i gjithë vendi.

Dr. med. Mentor Bilali është vlerësuar për profesionalizmin e tij të plotë, përvojën e gjatë dhe për qasjen e tij shoqëruese, të butë e njerëzore me pacientët. Për shqiptarët, Dr. Bilali ka edhe një peshë të veçantë: është mjeku që flet gjuhën e tyre, i kupton kulturën dhe shqetësimet dhe i udhëheq me qetësi nëpër proceset shpesh të ndërlikuara të trajtimit.

Nuk janë të pakta rastet kur media zvicerane dhe shqiptare kanë shkruar për të, duke e përshkruar si një shembull të integrimit, suksesit dhe profesionalizmit në diasporë. Megjithatë, përtej vëmendjes mediatike, realiteti i përditshëm në MDZO dëshmon më shumë se çdo artikull: pacientët nga e gjithë Zvicra vijnë tek ai për kontrolle të rregullta, check-up apo kontrollime parandaluese dhe trajtime të specializuara që kërkojnë ekspertizë të lartë.

Qendra e drejtuar prej tij është hapur para një viti, por suksesi ka qenë i menjëhershëm. Ende pa u mbushur një vit nga hapja, MagenDarm Zentrum Oberaargau, ka trajtuar mbi katër mijë pacientë, një shifër domethënëse për një qendër të re. Kjo tregon qartë se pacientët nuk kërkojnë thjesht një mjek të mirë, por një mjek që u jep besim, qetësi dhe kujdes të personalizuar. Sipas shumë prej tyre, Dr. Bilali është bërë sinonim i këtyre vlerave.

Ambienti i klinikës është një nga faktorët që e bëjnë MDZO (mdzo.ch) kaq tërheqëse. Me hapësira të ndritshme, të pastra dhe të dizajnuara për rehati maksimale, klinika krijon një atmosferë të ngrohtë dhe të sigurt. Pajisjet moderne të teknologjisë më të fundit e bëjnë të mundur diagnostikimin e saktë dhe trajtime të avancuara që përfshijnë gastroskopinë, kolonoskopinë, ultrasonografinë hepatike, kapselendoskopinë, terapitë specifike për sëmundje kronike inflamatore të zorrëve si Morbus Crohn dhe koliti ulçeroz, sëmundje pankreasit dhe testet e intolerancave. Çdo hap, nga vizita e parë deri te rikuperimi, shoqërohet me profesionalizëm dhe kujdes të veçantë.

Një paciente shqiptare, e cila për vite të tëra i shmangej gastroskopisë nga frika, rrëfeu se e gjeti qetësinë tek Dr. Bilali: “Mjeku më dha një ndjenjë sigurie që nuk e kisha përjetuar më parë. Ishte hera e parë që u ula përballë një mjeku dhe ndjeva se po më dëgjonte vërtet.”

Kështu, me dhjetëra vizitorë, pacientë të rinj, të vjetër, nga të gjitha kantonet e Zvicrës, mbushën ordinancën në ditën e dyerve të hapura për të falënderuar mjekun dhe stafin. Një infermiere zvicerane, me përvojë shumëvjeçare në këtë fushë, u shpreh me habi: “Nuk kam parë kurrë kaq shumë pacientë shqiptarë të vijnë të një ordinancë si kjo këtu. Besimi që kanë ata tek Dr. Bilali është i dukshëm dhe i jashtëzakonshëm”, shprehet ajo, e cila nuk dëshiron të shfaqet në media.

Shefi i Kantonsspitalit të kirurgjisë në Aarau me fjalë të mëdha për Dr. Mentor Bilalin

Pikërisht në këtë ngjarje të mbushur me emocione, ndodhi edhe një vizitë që nuk kaloi pa vëmendje: ajo e PD Dr. med. sc.  nat. Përparim Limanit, një nga kirurgët më të suksesshëm në Zvicër, i cili ka marrë detyrën e shefit të Klinikës së Kirurgjisë së Përgjithshme dhe Visceriale në Kantonsspital Aarau. I shoqëruar nga prindërit e tij, ai e vlerësoi lart punën e Dr. Bilalit dhe bashkëpunimin profesional mes tyre. Ai shpjegoi se shpesh konsultohen për raste të ndërlikuara, ku shkëmbimi i përvojave dhe analiza e përbashkët e situatave të ndërlikuara shërben si garanci për trajtime të sakta dhe vendime të drejta mjekësore. “Dr. Bilali është profesionist i jashtëzakonshëm, shumë i kujdesshëm dhe tepër i saktë. Bashkëpunimi ynë është gjithmonë në shërbim të pacientit.” u shpreh Dr. Limani duke treguar se edje nëna e tij i kryen kontrollet mjekësore tek ordinanca e doktor Mentor Bilalit.

Përtej klinikës, Dr. Mentor Bilali është edhe një lider i komunitetit mjekësor shqiptar në Zvicër. Si Kryetar i Lidhjes së Mjekëve Shqiptarë të Zvicrës, ai luan një rol të rëndësishëm në bashkimin e profesionistëve, ndërtimin e urave të bashkëpunimit dhe forcimin e imazhit të shqiptarëve në sistemin shëndetësor zviceran.

Në fund të ditës, për shumë njerëz Dr. Bilali është më shumë se një mjek. Ai është një figurë që i jep siguri, një profesionist që e kthen frikën në qetësi dhe një njeri që e sheh pacientin si individ, jo si numër. Dhe pikërisht kjo qasje njerëzore, e kombinuar me profesionalizmin dhe teknologjinë moderne të MDZO-së, e ka bërë atë një nga mjekët më të kërkuar në Zvicër, një histori suksesi që vazhdon të shkruhet çdo ditë, me çdo kontroll, çdo konsultë dhe çdo pacient që del nga klinika i sigurt dhe i qetë.

Ofertat për vinjetat në dyqane

Shoferët po përgatiten për skicat e reja të autostradës apo vinjetat. Leja vjetore kushton 40 franga dhe do të jetë e detyrueshme nga shkurti i vitit të ardhshëm.

Por shitësit me pakicë me zbritje po nxisin një luftë çmimesh.

Lidl po e ofron stikerin për vetëm 19.90 franga CHF, nëse blerësit shpenzojnë të paktën 70 CHF dhe përdorin aplikacionin e saj, transmeton albinfo.ch.

Aldi po kundërpërgjigjet me një ofertë prej 24 CHF në kushte të ngjashme shpenzimi.

Dhe Denner po i përmbahet qasjes së saj afatgjatë, duke u dhënë blerësve një kupon prej 10 CHF me një dyqan prej 100 frangash.

Të gjitha ofertat janë të kufizuara, por plotësisht të ligjshme, pasi shitësit me pakicë blejnë skica me çmim të plotë dhe e përthithin zbritjen për të tërhequr klientët.

Votuesit janë “Po” për blerjen e “Parc Masset” në Gjenevë

Votuesit e Qytetit të Gjenevës kanë miratuar blerjen nga qyteti të pronës prej 35,000 metrash katrorë që dikur ishte në pronësi të krijuesit të Titeuf, Zep.

Blerja prej 22 milionë CHF kaloi të dielën me 52.5% mbështetje, pavarësisht një referendumi të krahut të djathtë që sfidoi marrëveshjen.

Zyrtarët e qytetit thonë se qëllimi është të krijohet hapësira e gjelbër shumë e nevojshme në një nga zonat më të dendura të populluara të Gjenevës.

Puna e planifikimit fillon menjëherë, por parku i ri publik nuk do të hapet për të paktën dy vjet, transmeton albinfo.ch.

Sa i përket vetë vilës, zyrtarët thonë se përdorimi i saj në të ardhmen është i hapur, nga një qendër trashëgimie në një hapësirë ​​komunitare, me vendime që do të merren në konsultim me banorët vendas.

Kritikët paralajmërojnë se kostoja operative do të jetë rreth 2 ose 3 milionë CHF në vit.

Kartë e re pagese për transportin publik zviceran

Alliance Swisspass po prezanton një kartë pagese të rimbushshme për transportin publik. Karta është anonime, e transferueshme dhe e disponueshme menjëherë, njoftoi të martën organizata zvicerane e industrisë së transportit publik, transmeton albinfo.ch.

Karta e parapaguar, e cila u lejon pasagjerëve të paguajnë biletat e tyre pa kontakt në të gjitha pikat e shitjes, makinat e biletave dhe terminalet e pagesave pa para në dorë, po lançohet nga hekurudhat BLS në kantonin e Bernës dhe rajonin A-Welle, ndër të tjera.

Alliance Swisspass njoftoi më tej se kompani të tjera transporti pritet të ndjekin këtë të fundit në vitet e ardhshme.

Për më shumë –

Stadiumi i St. Gallen merr emër të ri nga sezoni i ardhshëm

Stadiumi i futbollit në St. Gallen do të quhet “Berit Sitter” duke filluar nga sezoni i ardhshëm. Emri i ri u zgjodh nga vetë tifozët, përcjell albinfo.ch.

Votimi u zhvillua një javë më parë dhe u organizua në mënyrë të ngjashme me një proces politik: mbajtësit e biletave sezonale të FC St. Gallen morën broshura informuese, fletëvotime dhe votuan në kuti votimi, ashtu si në zgjedhje zyrtare.

Tani është zyrtare: Stadiumi i St. Gallen do të quhet stadiumi Berit Sitter nga sezoni i ardhshëm.

https://www.srf.ch/news/schweiz/nach-fan-abstimmung-st-galler-stadion-hat-neuen-namen-und-neue-heimatgefuehle

Zvicër: Qeveria po mbështet policinë kantonale në luftën kundër bandave franceze

Vjedhja e makinave dhe armëve në Zvicër nga kriminelë nga Franca është rritur ndjeshëm, sipas policisë federale (Fedpol), përcjell albinfo.ch.

Luftimi i tyre kërkon përpjekje të përbashkëta të forcave policore federale dhe kantonale në kryerjen e ndërhyrjeve dhe hetimeve brenda task forcave të sapokrijuara.

Kriminelët e synuar janë kryesisht të mitur francezë me origjinë nga Afrika e Veriut, tha një zëdhënës i policisë kantonale të Aargau për televizionin zviceran në gjuhën gjermane SRF.

Shkelësit rekrutohen nëpërmjet mediave sociale dhe udhëtojnë në Zvicër nga rajonet fqinje franceze duke përdorur transportin publik. Ata marrin udhëzime se ku të vjedhin përmes Snapchat përpara se të largohen shpejt nga vendi me makina luksoze të vjedhura.

Arrestohet ish-përfaqësuesja e BE, Federica Mogherini

Ish përfaqësuesja e BE, Federica Mogherini është ndaluar nga forcat e rendit të Belgjikës, në kuadër të disa hetimeve të kryera nga Prokuroria Evropiane në Bruksel mbi një mashtrim të dyshuar që lidhet me programet e trajnimit të financuara nga BE për diplomatët e rinj, përcjell albinfo.ch.

Lajmin e raporton gazeta belge Le Soir.

Në kuadër të hetimit, sot janë kryer kontrolle në selinë e Shërbimit Evropian për Veprim të Jashtëm (EEAS) në Bruksel dhe në disa ndërtesa të Kolegjit të Europës në Bruges.

Thuhet se tre persona janë ndaluar, mes tyre edhe Mogherini, rektore e Kolegjit të Europës, ish-Përfaqësuese e Lartë e Bashkimit Evropian për Punët e Jashtme dhe Politikën e Sigurisë dhe ish-ministre e Jashtme në qeverinë Renzi.

Hetimi lidhet me dyshime për favorizime dhe konkurrencë të padrejtë në dhënien nga EEAS e një programi nëntëmujor trajnimi për diplomatët e ardhshëm evropianë drejt Kolegjit prestigjioz të Europës.

Veprat e dyshuara i përkasin periudhës 2021–2022 dhe, sipas Prokurorisë Evropiane, akuzat e mundshme përfshijnë: “mashtrim në dhënien e kontratave publike, korrupsion, konflikt interesi dhe shkelje të sekretit profesional”.

Arrestohet 22-vjeçari shqiptar në Itali, e kamuflonte kokainën në vezë çokollate

Raportohet se të shtunën e kaluar, Guardia di Finanza e San Benedetto arrestoi një 22-vjeçar shqiptar, banor i Spinetolit, gjatë një kontrolli rrugor në zonën e Monsampolos, përgjatë rrugës Salaria. Mediat italiane bëjnë me dije se shqiptari u ndalua duke drejtuar një Toyota Auris dhe dukej nervoz gjatë identifikimit, gjë që tërhoqi menjëherë vëmendjen e autoriteteve, përcjell albinfo.ch.

Gjatë kontrollit, policia gjeti një mbështjellës portokalli, tipik për një markë të njohur vezësh çokollate, i cili përmbante 15 doza kokaine me peshë rreth 8 gramë. Ai kishte gjithashtu dy telefona celularë dhe 300 euro, të cilat besohet se ishin të ardhura nga trafiku i drogës. 22-vjeçari ka një histori të mëparshme me dënime për trafik droge, çka e bëri rastin më të ndjeshëm për autoritetet.

I përfaqësuar nga avokati Umberto Gramenzi, shqiptari u paraqit dje para gjykatës së Ascolit për një gjykim të shkurtuar. Gjykatësi konfirmoi arrestimin dhe shtyu çështjen deri më 6 shkurt për procedura të mëtejshme. Operacioni tregon përpjekjet e autoriteteve italiane për parandalimin e trafikimit të drogës në zonën e San Benedetto dhe qyteteve përreth.

Kapiteni kosovar Amir Rrahmani shpallet mbrojtësi më i mirë i sezonit në Itali

Kapiteni i Kosovës, Amir Rrahmani, ka arritur një tjetër sukses të madh në karrierën e tij, duke u përzgjedhur në ekipin më të mirë të Serie A për sezonin 2024/2025. Rrahmani udhëhoqi mbrojtjen e Napolit që triumfoi në kampionatin italian, duke treguar konsistencë dhe lidership në të gjitha 38 ndeshjet e sezonit, transmeton albinfo.ch.

Ceremonia prestigjioze “Gran Gala del Calcio”, e organizuar nga Shoqata Italiane e Futbollistëve (AIC), u mbajt të hënën në Milano, ku u shpallën më të mirët e sezonit në pozitat e tyre. Sipas votave të lojtarëve, Rrahmani dhe Alessandro Bastoni i Interit u shpallën mbrojtësit më të mirë të qendrës, ndërsa Denzel Dumfries (Inter) dhe Federico Dimarco (Inter) u vlerësuan si mbrojtësi i djathtë dhe i majtë më i mirë.

Në pjesën tjetër të ekipit më të mirë, portieri më i mirë u shpall Mile Svilar (Roma), mesfusha më e mirë përbëhej nga Nicolo Barella (Inter), Scott McTominay (Napoli) dhe Tijjani Reijnders (Milan), ndërsa sulmuesit më të mirë ishin Lautaro Martinez (Inter), Moise Kean (Fiorentina) dhe Mateo Retegui(Atalanta, aktualisht te Al-Qadsiah). Mesfushori skocez i Napolit, Scott McTominay, u shpall lojtari më i mirë i sezonit.

Pas pranimit të çmimit, Rrahmani komentoi shkurt:

“Punoj çdo vit që të përmirësohem,” duke treguar përkushtimin e tij të vazhdueshëm ndaj Napolit dhe Kosovës.

Sipas Sky Sport Italia, përzgjedhja e ekipit më të mirë reflekton konsistencën dhe lidershipin e Rrahmanit mes ndryshimeve në trajnerë dhe ardhjeve të lojtarëve të rinj në Napoli. Ai ka luajtur me partnerë të ndryshëm në mbrojtje — nga Kim tek Buongiorno — duke mbajtur një nivel të lartë në të gjitha sfidat e sezonit.

Rrahmani vazhdon të jetë shtylla kryesore e mbrojtjes së Napolit, që edhe këtë sezon lufton për titullin kampion në Itali, duke treguar se kapiteni shqiptar mbetet një nga mbrojtësit më të mirë të Serie A.

Kosova mikpritëse e Kampionatit Evropian të Shahut Rapid dhe Blic

Federata e Shahut e Kosovës ka realizuar me sukses një nga ngjarjet më të rëndësishme sportive të vitit në vend, duke organizuar Kampionatin Evropian të shahut në disiplinat rapid dhe blic. Për tri ditë me radhë, Kosova u shndërrua në qendër të shahut kontinental, duke mbledhur në një garë të vetme 380 shahistë nga 44 shtete të Evropës, përcjell albinfo.ch.

Kampionati u karakterizua nga një nivel i lartë konkurrence dhe prania e emrave të njohur ndërkombëtarë të sportit të mendjes. Paulius Pultinevečius nga Lituania u shpall kampion në disiplinën rapid, ndërsa në blic triumfoi shahisti i mirënjohur holandez Jorden Forest Van. Edhe përfaqësuesit kosovarë patën paraqitje solide, duke dëshmuar rritjen dhe perspektivën e shahut vendor në skenën evropiane.

Komiteti Olimpik i Kosovës ka përgëzuar Federatën e Shahut të Kosovës për organizimin shembullor, duke e vlerësuar këtë kampionat si një prej ngjarjeve sportive më të mëdha dhe më profesionale të zhvilluara ndonjëherë në vend.

Ky organizim shënon një hap të rëndësishëm në forcimin e pozitës së Kosovës në hartën e ngjarjeve evropiane të sportit, si dhe një promovim të fuqishëm të vendit si mikpritës i denjë i aktiviteteve madhore ndërkombëtare.

Tenori Granit Musliu vlerësohet me çmimin “Kunstförderpreis 2025” në Bavari

Bëhet fjalë për tenorin shqiptar Granit Musliu është nderuar me çmimin prestigjioz “Kunstförderpreis 2025” në kategorinë e Artit Skenik, një vlerësim i lartë që akordohet nga Ministria e Kulturës e Bavarisë për artistët me kontribute të spikatura në jetën kulturore gjermane, transneton albinfo.de.

Ceremonia e ndarjes së çmimit u kryesua nga Markus Blume, Ministër i Shtetit për Kulturën i Bavarisë, i cili vlerësoi Musliun për profesionalizmin, talentin e spikatur vokal dhe ndikimin që ai po krijon në skenën operistike evropiane.

Granit Musliu ka krijuar një karrierë mbresëlënëse në disa prej skenave më të njohura të kontinentit. Ai është ngjitur në skenën e Bayerische Staatsoper në Mynih, si dhe ka performuar në qytete me traditë të fortë operistike si Dresden, Hamburg, Kopenhagen, Lausanne dhe Sanxay. Interpretimet e tij janë vlerësuar për emocionin, fuqinë vokale dhe qasjen e gjithanshme artistike.

“Nderimi me këtë çmim është një moment i veçantë në rrugëtimin tim dhe një motiv shtesë për të vazhduar punën me pasion e përkushtim,” u shpreh Musliu pas marrjes së vlerësimit.

Ky sukses përbën jo vetëm një arritje personale për artistin, por edhe një dëshmi të dukshme të prezencës dhe afirmimit të kulturës shqiptare në skenën ndërkombëtare të artit skenik./Albinfo.de

Pavarësia e Shqipërisë kremtohet edhe në Kiev

Në Kiev, aty ku sot sakrifica për lirinë dhe dinjitetin njerëzor reflektohet më fort se kudo tjetër, u shënua Festa Kombëtare e Pavarësisë së Shqipërisë. Ambasada e Republikës së Shqipërisë në Ukrainë organizoi një aktivitet simbolik dhe domethënës në nder të 28 Nëntorit, duke përkujtuar aktin historik të shpalljes së Pavarësisë më 1912.

Në një kohë të vështirë për vendin mikpritës, mes sfidave të luftës, kjo ngjarje jo vetëm festoi flamurin dhe identitetin shqiptar, por gjithashtu përcolli mesazhin e solidaritetit dhe mbështetjes për popullin ukrainas. Pjesëmarrësit nderuan historinë e Shqipërisë dhe sakrificat e kombit shqiptar për liri, duke e lidhur këtë përvojë me realitetin aktual të Ukrainës.

Aktiviteti shërbeu si kujtesë e fuqishme se liria është vlerë universale, e fituar me shumë mund dhe e mbrojtur me vendosmëri. Ambasada shqiptare falënderoi të pranishmit dhe rikujtoi rëndësinë e forcimit të lidhjeve mes dy popujve, të bashkuar nga aspirata të përbashkëta për paqe dhe të ardhme të sigurt.

https://www.facebook.com/share/p/1B8ZaaR7Zw/?mibextid=wwXIfr

Lyon feston Pavarësinë: ILIRIA me event të veçantë për shqiptarët në Francë

Në bashkëpunim me Ambasadën e Shqipërisë në Francë dhe Ambasadën e Republikës së Kosovës në Paris, Shoqata Shqiptare ILIRIA organizoi në Lyon eventin e Pavarësisë së Shqipërisë, ku morën pjesë trupi diplomatik, të ftuar frankofonë dhe bashkëatdhetarë të shumtë, transmeton albinfo.ch.

Mbrëmja u moderua nga Lori Goçaj dhe Dan Bozhlani, ndërsa fjalën përshëndetëse e mbajti kryetarja e shoqatës, Elisabeta Gjegji-Shehi, e cila vlerësoi rëndësinë e datave historike të kombit shqiptar dhe prezantoi projektet kryesore të ILIRIA-s për vitet 2024–2025. Ajo veçoi përkthimin në frëngjisht të librit “Eskadronet e Vdekjes” të Bardhyl Mahmutit, si dhe nismën për hapjen e “Klasës së Gjuhës Shqipe në Lyon”, projekt që po mbështetet nga Drejtoresha e Shkollës AVEYRON, Mme. Valerie Amar.

Elisabeta shprehu mirënjohje për të dy ambasadat dhe për bashkëatdhetarët që kontribuuan në organizim. Në emër të institucioneve të Kosovës foli edhe Konsulli i Përgjithshëm në Paris, Xhevdet Grainca, i cili përgëzoi punën e shoqatës dhe rolin e saj unifikues në diasporë. Në këtë event, historia shqiptare u shpalos edhe përmes inteligjencës artificiale, falë punës së krijuesit Erlind Kapllani.

Një nga momentet kulmore të mbrëmjes ishte nderimi i Konsullit të Nderit të Shqipërisë në Lyon, Denis Di Leonardo, me certifikatë mirënjohjeje dhe trofe, me një video-mesazh të veçantë nga ish-ministri i Jashtëm Besnik Mustafaj. Fjalë rasti mbajti edhe Konsulli i Nderit për Kosovën, Roger Forneris.

Programi artistik përfshiu rapsodët Imer Baqaj dhe Arben Konushevci, poezi nga fëmijë dhe poetë të komunitetit, të shoqëruara në piano nga Armand Robidet, si dhe valle tradicionale shqiptare nga të rinjtë e shoqatës. Eventi vazhdoi me kokteil dhe ushqime tradicionale shqiptare, ku u falënderuan edhe Sofra Pejane dhe kontribuuesit e saj.

Shoqata ILIRIA uroi gjithë shqiptarët për festën e Pavarësisë, duke theksuar angazhimin për ruajtjen e kulturës dhe identitetit në Francë, ndërsa takimi i radhës përbashkon komunitetin më 21 shkurt 2026, në festimin e Pavarësisë së Kosovës.

https://www.facebook.com/share/p/16dX1k7Lrw/?mibextid=wwXIfr

OBSH paralajmëron për mungesën e vaksinave kundër obezitetit

Më pak se 10% e personave që mund të përfitojnë nga vaksinat kundër obezitetit kanë aktualisht akses në to. Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) thekson se mbi një miliard njerëz në botë vuajnë nga obeziteti dhe bën thirrje për një qasje më të drejtë dhe më të gjerë ndaj medikamenteve GLP-1.

Parashikimet tregojnë se, nëse nuk ndërmerren masa, deri në vitin 2030 mbi dy miliardë njerëz mund të jenë obezë. Çmimet e larta, kapaciteti i kufizuar i prodhimit dhe problemet në zinxhirin e furnizimit pengojnë shpërndarjen e gjerë të injeksioneve që mund të ndihmojnë në humbjen e peshës.

OBSH-ja thekson se këto ilaçe, ndonjëherë të njohura si “injeksione për dobësim”, përfaqësojnë një ndryshim në mënyrën se si shoqëria i sheh obezitetin – jo më thjesht si një “stil jetese”, por si një sëmundje kronike, komplekse dhe e parandalueshme.

Sipas OBSH-së, vetëm një pjesë e vogël e njerëzve në botë ka qasje në këto ilaçe. “Edhe në skenarin më optimist, prodhimi aktual i terapive GLP-1 mund të mbulojë vetëm rreth 100 milionë njerëz – më pak se 10% e atyre që kanë nevojë.”

Organizata u bën thirrje qeverive dhe kompanive farmaceutike të zgjerojnë qasjen përmes strategjive të tilla si licencimi vullnetar, që u lejon kompanive të tjera të prodhojnë versionet më të përballueshme të ilaçit.

OBSH-ja gjithashtu thekson rëndësinë e krijimit të mjediseve më të shëndetshme për të promovuar mirëqenien dhe për të parandaluar obezitetin.

 

75% e evropianëve duhet të kursejnë për të përballuar kredinë e banesës

Sipas raportit European Housing Trends 2025 nga RE/MAX Europe, rreth 75% e evropianëve me kredi për banesë janë detyruar të reduktojnë shpenzimet e tyre për të paguar hipotekën gjatë vitit 2025.

Shumica prej tyre kanë ulur shpenzimet për argëtim, produkte luksoze dhe pushime.

Nga 23 vendet e analizuar, vetëm rreth 25% e huamarrësve nuk janë dashur të kursejnë ose të gjejnë mënyra alternative për të përballuar pagesat. Kjo përqindje ndryshon nga 7% në Maltë dhe Rumani deri në 44% në Holandë, ku thuajse gjysma e huamarrësve nuk kanë probleme me pagesat e hipotekës.

Në disa vende, përqindja e atyre që nuk kanë nevojë të reduktojnë shpenzimet është nën 15%, duke treguar se shumica e popullsisë ka pasur vështirësi financiare. Këto vende përfshijnë Maltën, Rumani, Hungarinë, Irlandën, Turqinë, Slloveninë, Greqinë, Kroacinë dhe Italinë.

Në anën tjetër, huamarrësit ndihen më të qetë financiarisht në Lituani (42%), Mbretërinë e Bashkuar (37%) dhe Zvicër (36%).

Në shumicën e vendeve, njerëzit janë detyruar të reduktojnë shpenzimet për argëtim (41%) dhe produkte luksoze (38%), ndërsa pushimet dhe veshjet kanë qenë më pak të prekura.

Në vende me presion të lartë mbi buxhetin, si Greqia, Hungaria, Rumania dhe Turqia, njerëzit kanë ulur shpenzimet edhe për artikujt bazë të jetesës. Ndërsa në Mbretërinë e Bashkuar, Holandë, Zvicër, Lituani dhe Luksemburg, reduktimet kanë qenë më të lehta dhe më të përzgjedhura.

Luca Bertalot, sekretar i European Mortgage Federation, theksoi se debati mbi banesat dhe mundësinë për të paguar hipotekat është shumë i rëndësishëm. Ai shtoi se, pavarësisht nëse hipotekat janë me normë fikse apo të ndryshueshme, thelbi i vështirësive nuk qëndron te lloji i hipotekës, sepse huamarrësit zgjedhin vetë opsionet e tyre. Sipas tij, kostot e energjisë janë një faktor i jashtëm që familjet nuk mund ta kontrollojnë.

 

A do t’i ndalojë BE-ja përdorimin e mediave sociale nga adoleshentët?

Diskutimet mbi kufizimin e aksesit në mediat sociale për adoleshentët janë bërë shumë të përhapura në Evropë. “Jemi duke u përballur me një luftë njohëse,” tha Presidenti francez Emmanuel Macron, duke theksuar seriozitetin e çështjes.

Ndërkohë, Kina ka një version të TikTok-ut për fëmijë, që ofron eksperimente shkencore dhe kufizohet pas 40 minutash përdorimi. Në Evropë, i njëjti aplikacion përmban valle dhe përmbajtje virale, që shpesh cilësohet si “dëmtuese për trurin”.

Europa po reagon ndaj këtij fenomeni. Javën e kaluar, Parlamenti Evropian miratoi një propozim me shumicë të madhe, që synon ndalimin e mediave sociale për adoleshentët nën 16 vjeç.

Arsyeja kryesore lidhet me faktin se një në katër të mitur përdor telefonin inteligjent në mënyrë që ngjason me varësinë. Pyetja që lind është: është përmbajtja ajo që dëmton apo janë modelet e saj manipulatore, si lëvizjet e pandërprera dhe videot që luajnë automatikisht?

Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, po ndjek shembullin e Australisë, ku platformat si TikTok janë kufizuar për adoleshentët.

Por a do të ndikojë kjo në liritë online? Sipas Macron, kufizimi i shfletimit pa ndërprerje mund të jetë i nevojshëm për të mbrojtur të rinjtë nga një “Perëndim Dixhital i Egër”. Nëse kjo është një luftë njohëse, a mund të humbasim brezin e ardhshëm për shkak të algoritmeve?

 

Thuni, në atmosferën kuq e zi

Në qytetin Thun, aty ku mërgata shqiptare ka ngritur themele të qëndrueshme, fundjavën që po lëmë mbrapa, Shoqata “Atdheu” edhe një herë dëshmoi përkushtimin e saj në fushën e aktiviteteve kombëtare. Emri i saj, tashmë i njohur e i dashur, vazhdon të mbajë gjallë gjuhën, këngën dhe traditat e kombit, duke i shndërruar aktivitetet kulturore në ura që lidhin brezat.

 

Këtë vit, manifestimi i 28 Nëntorit, ditës së Flamurit dhe të themelimit të shtetit shqiptar, mblodhi rreth vetes një numër të madh pjesëmarrësish nga Thuni dhe rrethina, të cilët me praninë e tyre krijuan një atmosferë të mahnitshme. Në mesin e tyre u veçuan nxënësit e shkollës shqipe me mësuesen Lendita Istrefi, nuk mungoi as përfaqësuesja e sportit, kulturës dhe emigracionit, zonja Fröhlich Annina (KIO).

Eliot Zenunaj përfaqësonte Ambasadën e Kosovës në Bernë, ndërsa imami i xhamisë së Thunit, Azir Azir, ishte aty për të përfaqësuar komunitetin musliman shqiptar të Thunit dhe rrethinës.

Solemniteti u hap nga kryetari i Shoqatës “Atdheu”, Xhemshir Zenuni, i cili u uroi mirëseardhje të gjithë të pranishmëve. Me një ndjeshmëri që reflektonte përkushtim e dashuri për vendlindjen, ai shprehu mirënjohje për prezencën e tyre, përfaqësuesve diplomatikë, institucioneve zvicerane, Shkollës Shqipe dhe xhamisë Ikre.

“Sot, larg atdheut por pranë shpirtit të tij, festojmë një nga ditët më të shenjta të kombit tonë, 28 Nëntorin, ditën e flamurit dhe të pavarësisë, ditën që na bashkon dhe na rikujton rrënjët tona,” u shpreh Zenuni.

Në fjalën e tij mbyllëse, ai nënvizoi se duke kujtuar të kaluarën tonë, nderojmë sakrificat e burrave të kombit nga Gjergj Kastrioti Skënderbeu e Ismail Qemali, deri te Hasan Prishtina dhe komandanti legjendar Adem Jashari.

Është pikërisht kjo trashëgimi historike që shoqata dhe komuniteti në Thun përpiqen ta ruajnë të gjallë, duke ia përcjellë brezave të rinj si një amanet të shenjtë.

Atmosfera u mbush me tingujt e këngës shqipe, ndërsa recitimet sollën para të pranishmëve kujtimet e një historie të lavdishme. Kurse vallet kombëtare, plot gjallëri e elegancë, bashkuan të gjithë të pranishmit në një rreth të vetëm, një rreth që simbolizon unitet dhe dashuri.

Manifestimi i Shoqatës “Atdheu” në Thun, ashtu si çdo vit, dëshmoi se identiteti shqiptar mbetet i gjallë kudo ku shqiptarët dijnë të punojnë bashkë. Në këtë qytet zviceran, flamuri kuq e zi dëshmon për një komunitet që di të ruajë, të nderojë dhe të bartë më tej traditën e atdheut.

Haxhiu fton diasporën: Mos lejoni pengesa, ejani dhe votoni në Kosovë

Nënkryetarja e Kuvrndit të Kosovës nga Lëvizja Vetëvendosje, Albulena Haxhiu, ka reaguar në lidhje me debatet mbi votimin e diasporës.

Përmes një postimi në rrjetet sociale, ajo ka theksuar se përgjigja më e mirë ndaj atyre që tentojnë të vendosin pengesa për mërgatën është pjesëmarrja fizike në vend.

“Përgjigja më e mirë ndaj atyre që përpiqen t’i vendosin mërgatës pengesa për ushtrimin e të drejtës kushtetuese, të drejtës së votimit, është ardhja fizike në Kosovë. Edhe votojmë, edhe bashkë festojmë ♥️”, shkruan Haxhiu, transmeton albinfo.ch.

Deklarata e saj vjen në një kohë kur çështja e pjesëmarrjes së diasporës në proceset zgjedhore ka ngjallur debate të gjera në opinionin publik dhe politik.

 

Zentralbahn rrit kapacitetin e vendeve me ndryshimin e orarit

Me ndryshimin e orarit më 14 dhjetor, kompania hekurudhore Schweizerische Zentralbahn (ZB) do të ofrojë më shumë vende dhe do të rregullojë trenat shtesë. Kjo duhet të përfitojë kryesisht udhëtarët gjatë fundjavave dhe në orët e pikut, transmeton albinfo.ch.

Hekurudha Zentralbahn, e cila operon në linjat Lucerne–Engelberg, Lucerne–Interlaken Lindje dhe Meiringen–Innertkirchen, po përgjigjet ndaj rritjes së kërkesës, njoftoi kompania të hënën. Shërbimet e mbrëmjes të Lucerne–Interlaken Express dhe Lucerne–Engelberg Express do të operohen me më shumë vagona, u tha në njoftim.

Gjithashtu, planifikohet më shumë hapësirë për linjat S4 (Lucerne–Stans/Wolfenschiessen) dhe S5 (Lucerne–Giswil): Sipas një komunikate për shtyp, të dy linjat do të operohen me dy trena të bashkuar gjatë të gjitha fundjavave gjatë gjithë vitit. ZB thekson se kjo do të dyfishojë kapacitetin e vendve të disponueshme.

Nga maji 2026, kohët e nisjes dhe ndalesat do të ndryshojnë në linjën Lucerne–Interlaken Lindje. Për më tepër, trenat shtesë që operojnë nga 2 maji deri më 1 nëntor 2026 do të riorganizohen.

Në linjën Lucerne–Engelberg, shërbimet do të zgjerohen gjatë fundjavave dhe pjesërisht do të funksionojnë gjatë gjithë vitit.

Kur do të jetë e disponueshme vaksina kundër HIV-it?

Aktualisht nuk ekziston një vaksinë kundër virusit HIV, por kërkime të avancuara po zhvillohen për këtë qëllim.

Virologia Alexandra Trkola, drejtoreshë e Institutit të Virologjisë Mjekësore në Universitetin e Cyrihut, po udhëheq studimin “Renew”, që përfshin persona me HIV të trajtuar prej shumë vitesh. Qëllimi i këtij studimi është të testojë një vaksinë që mund të stimulojë prodhimin e antitrupave neutralizues të gjerë, të cilët janë të rëndësishëm për zhvillimin e një vaksine efektive, transmeton albinfo.ch.

“Fatkeqësisht, nuk jemi aq afër një vaksine sa do të donim,” thotë Trkola. “HIV-i muton shumë shpejt dhe çdo pacient mund të ketë shumë variante të virusit. Për këtë arsye, zhvillimi i një vaksine është jashtëzakonisht i vështirë.”

Ekspertja shpjegon se vaksinimi kundër HIV nuk do të jetë një proces i vetëm: “Nevojitet një koktej vaksinash, dhe kjo është vetëm hapi i parë. Për të pasur një mbrojtje të plotë, duhet një përgjigje imune shumë e fuqishme dhe e vazhdueshme.”

Trkola parashikon se një vaksinë mund të jetë e gatshme “të paktën pas dhjetë vitesh”, duke treguar se sfidat janë të mëdha, por kërkimi nuk ndalet. Ajo gjithashtu thekson se stigma ndaj personave me HIV ka ndryshuar gjatë 40 viteve të fundit, por ende nuk është zhdukur plotësisht: “Me trajtim të mirë, HIV-i është bërë një sëmundje kronike si shumë të tjera, por stigma nuk është kapërcyer ende në të gjithë botën, përfshirë Zvicrën.”

 

Zvicra planifikon standardizimin e shërbimeve spitalore nga viti 2029

Spitalet në Zvicër po përballen me presion të madh: gjysma e tyre funksionojnë me humbje financiare dhe mungesa e stafit të kualifikuar është e ndjeshme. Për më tepër, parlamenti federal ka miratuar disa mocione që kërkojnë planifikim më të madh federal për spitalet.

Drejtorët shëndetësorë kantonalë kanë prezantuar një plan mesatar afat që synon të reduktojë numrin e shërbimeve të ofruara në të gjitha spitalet. Lukas Engelberger, president i Konferencës së Drejtorëve Shëndetësorë Kantonale (GDK), shpjegon: “Synojmë të përcaktojmë së bashku se cilat shërbime janë kujdes bazik, cilat do të planifikohen dhe ofrohen në nivel kantonal, dhe cilat janë shërbime të specializuara që do të planifikohen më rajonalisht.”

Për shembull, një apendektomi e thjeshtë do të konsiderohet kujdes bazik, ndërsa një operacion kompleks i shtyllës kurrizore do të konsiderohet shërbim i specializuar. Kjo mund të nënkuptojë që pacientët të udhëtojnë më larg për shërbime të specializuara, por kjo praktikë tashmë po pranohet më shumë, transmeton albinfo.ch.

Për momentin, këto janë vetëm rekomandime, të cilat secili kanton mund t’i zbatojë sipas vullnetit të tij. Sipas Engelberger: “Çdo kanton duhet të vendosë vetë, duke ruajtur demokracinë lokale dhe cilësinë e kujdesit shëndetësor.”

Konferenca e Drejtorëve Shëndetësorë Kantonale beson se plani i tyre përmbush kërkesën për bashkëpunim më të ngushtë mes kantoneve pa rrezikuar federalizmin. Madje, parlamenti ka kërkuar që qeveria federale të ketë mundësinë të ndërhyjë në planifikimin spitalor nëse koordinimi ndërkantonal rezulton i pamjaftueshëm.

 

Interneti i mbushur nga AI: A po humbasim entuziazmin për rrjetet sociale?

Rritja e përmbajtjes së gjeneruar nga inteligjenca artificiale (AI) po bëhet shqetësuese për përdoruesit e internetit. Video, postime sintetike dhe këngë të krijuara nga AI po mbushin feed-et tona, duke e bërë eksperiencën online të lodhshme dhe shpesh të njëtrajtshme.

Podkasterja Salwa Houmsi përshkruan ndjesinë që ndajnë shumë: “Djem, ka mbaruar. Interneti. Është përfunduar.” Gazeta Die Welt ka publikuar tashmë një nekrolog për internetin, ndërsa Die Zeit pyet nëse rrjetet sociale po vdesin.

Një shembull i fundit është “Papaplatte”, një streamer gjerman që përdori aplikacionin e ri hyperrealist AI, “Sora 2”, për të ngarkuar fytyrën e tij. Brenda pak kohësh, mijëra klipet e tij u shpërndanë në internet: duke u kthyer në kastravec, duke bërë gjeste të ndaluara dhe gjëra të tjera të panevojshme. Analistët vlerësojnë se rreth 50% e përmbajtjes online tashmë është e gjeneruar nga AI.

Sipas profesoreshës Lara Wolfers nga Universiteti i Bazelit, përdoruesit shpesh ndihen të manipuluar kur kuptojnë se një video e ëmbël ose e ndjeshme është krijuar nga AI. “Erdhi një pikë kur njerëzit e kuptojnë se nuk po shohin më të vërtetën,” thotë Wolfers.

Psikologu Daniel Kahnemann shpjegon se truri ynë përdor dy sisteme të ndryshme të mendimit: “Sistemi 1” është autopiloti, që përpunon informacionin shpejt dhe kërkon shpërblim të menjëhershëm, ndërsa “Sistemi 2” është ai që analizon ngjarjet më thellë dhe kërkon më shumë energji. Përmbajtja e hiperrealizuar e AI-së e lodh këtë sistem të dytë, duke nxitur një largim të natyrshëm nga përdorimi intensiv i smartphone-ve.

Megjithatë, ekspertët e SRF, si Guido Berger, theksojnë se nuk ka të dhëna të qarta që tregojnë një largim masiv nga rrjetet sociale. Përdoruesit mund të kalojnë thjesht në biseda private, grupe dhe komunitete të mbyllura, duke mos u ndalur realisht nga interneti.

Sipas Wolfers, brezi i ri, i ekspozuar më herët ndaj përdorimit intensiv të ekraneve, mund të ketë më shumë vetëkontroll dhe aftësi për t’u përballur me lodhjen dixhitale. Por në tërësi, interneti vazhdon të ofrojë përmbajtje të pafundme, dhe përdoruesit janë mësuar me rritjen e vazhdueshme të AI-së.

Ekspertët paralajmërojnë: sfida nuk është mbyllja e internetit, por menaxhimi i përmbajtjes së AI-së dhe ruajtja e një përvoje reale dhe të besueshme online.