Si e arriti Zvicra marrëveshjen me SHBA-në

Ndërsa marrëveshja e re tregtare midis Zvicrës dhe Shteteve të Bashkuara për të ulur tarifat në 15% u përshëndet fillimisht, shumë tani po pyesin veten se çfarë ka dhënë Zvicra.

Partia e Gjelbër thotë se është një “nënshtrim” dhe u sigurua vetëm nga dhuratat e Rolex dhe arit.

Liberalët theksojnë se, sipas marrëveshjes, Zvicra pranon të shpenzojë 200 miliardë dollarë amerikanë në investime të sektorit privat në SHBA.

Një pjesë e prodhimit të produkteve farmaceutike, shkrirjes së arit dhe pajisjeve hekurudhore do të zhvendoset përtej Atlantikut, transmeton albinfo.ch.

Socialistët thonë se nuk ka dukshmëri të mjaftueshme të të gjitha marrëveshjeve në sfond që janë arritur.

Këshilli Federal thotë se falënderon Presidentin Trump për “angazhimin e tij konstruktiv”.

Primet e sigurimit shëndetësor nxisin borxhet te klientët

Ndërsa primet e sigurimit shëndetësor vazhdojnë të rriten, shumë më tepër njerëz po bien në borxh.

Shifrat nga Debt Advice Zvicër tregojnë se 15% e borxhit total i detyrohet sigurimit shëndetësor.

E vetmja gjë për të cilën njerëzit kanë më shumë borxh është taksa – kjo është 27%, transmeton albinfo.ch.

Grupet e presionit ndaj borxhit po theksojnë se, gjatë debatit mbi Aktin e Sigurimeve Shëndetësore në mesin e viteve nëntëdhjetë, parlamenti u sigurua se primet nuk do të kalonin 10% të të ardhurave totale – tani disa familje po paguajnë 20%.

 

 

Kantonet të ndara për të lejuar hapjet e bizneseve të dielave

Kantonet zvicerane mbeten të ndara mbi një propozim federal që do të lejonte deri në dymbëdhjetë hapje të reja biznesesh të dielave çdo vit.

Plani, i nxitur nga Cyrihu, mbështetet “në parim” nga Vaud, i cili thotë se çdo kanton duhet të vendosë vetë, por ende nuk do të angazhohet për atë që do të bëjë në nivel lokal.

Gjeneva gjithashtu ka sinjalizuar mbështetje, ndërsa Neuchâtel, Lozana dhe disa sindikata kundërshtojnë ndryshimin, duke argumentuar se nuk do të rrisë fuqinë blerëse dhe mund të dëmtojë punëtorët dhe jetën familjare, transmeton albinfo.ch.

Mbështetësit, përfshirë Federatën Zvicerane të Turizmit, thonë se masa do të forcojë turizmin, do të ndihmojë dyqanet të konkurrojnë dhe do të sjellë biznes shtesë në restorantet dhe vendet kulturore që janë tashmë të hapura të dielave.

Blick: Dy yjet zviceranë mungojnë te Kosova

Trajneri i Kosovës, Franco Foda, do të niset me formacionin më të fortë kundër Zvicrës, por skuadra do të ketë mungesa të rëndësishme, përcjell albinfo.ch.

Leon Avdullahu dhe Albian Hajdari, dy yje në rritje, nuk do të jenë në dispozicion për ndeshjen e së martës, pasi janë pezulluar për shkak të kartonëve të verdhë, shkruan Blick.

Të dy do të jenë vetëm në tribunë, duke humbur edhe takimin eliminator.

https://www.blick.ch/sport/fussball/wm/world-cup-qualifikation-uefa-kosovo-schweiz-18-11-2025-id21431594.html

Kontributi kombëtar, fetar dhe integrues i xhamive shqiptare në mërgatë, në fokus të një simpoziumi

Komuniteti Musliman Shqiptar në Zvicër (KMSHZ) organizoi të dielën një simpozium shkencor me temën “Xhamitë shqiptare në mërgatë në shërbim të fesë, kombit dhe integrimit”. Ngjarja mblodhi imamë, studiues, diplomatë dhe përfaqësues institucionalë nga disa vende evropiane dhe vendlindja, duke sjellë një panoramë të gjerë të rolit që xhamitë luajnë në jetën e komunitetit shqiptar në diasporë.

Kryetari i KMSHZ-së, Mehas Alia, u uroi mirëseardhje të pranishmëve, duke falënderuar për prezencën e tyre fizike në këtë takim. Në paraqitjen e tij Alia theksoi se “xhamitë shqiptare në diasporë janë vatra të ruajtjes së identitetit, qendra edukimi dhe ura që lidhin brezat me vlerat fetare e kombëtare”. Sipas tij, xhamitë janë bërë edhe hapësira integrimi dhe modele të tolerancës.

Kryetari i Bashkësisë Fetare Islame të Maqedonisë së Veriut, Shaqir Fetahu, nënvizoi dimensionin shumëfunksional të xhamisë në Evropë. “Xhamitë janë vend i afërsisë me Zotin, i dijes, moralit dhe mbrojtjes së familjes. Ai u bëri thirrje shqiptarëve të ruajnë rrënjët dhe identitetin e tyre fetar e kombëtar kudo që jetojnë.“

Ndërsa Bujar Spahiu kryetar i Komunitetit Musliman të Shqipërisë, e përshkroi xhaminë si “urë të integrimit” në realitetin shoqëror zviceran, duke theksuar se feja e kuptuar drejt ndihmon bashkëjetesën dhe nuk ngre barriera mes komuniteteve.

Sekretari i Bashkësisë Islame të Kosovës, Ahmet Sadriu, nënvizoi rolin historik të diasporës shqiptare në çlirimin dhe ndërtimin e Kosovës, si dhe kontributin humanitar dhe arsimor të xhamive shqiptare që ofruan gjatë dhe pas luftës së Kosovës.

Ambasadori i Maqedonisë së Veriut në Bernë, Rexhep Demiri, e konsideroi xhaminë si “një themel të fuqishëm ku mësohet feja, kombi dhe historia e flamurit kombëtarë”. Ai e lidhi ngjarjen me simbolikën e muajit të Nëntorit, muaj që mban peshë të veçantë për shqiptarët.


Përfaqësuesi i Konsullatës së Kosovës në Cyrih, Vigan Berisha, u shpreh se KMSHZ ka mbetur urë lidhëse për shqiptarët në mbarë Zvicrën”, duke vlerësuar unitetin dhe bashkëpunimin e komunitetit.

Akademik Hysen Matoshi solli një analizë të thelluar për rolin e imamëve në proceset kombëtare shqiptare dhe për shndërrimin e xhamisë në një model qytetarie. Ai rikujtoi rolin kyç të mërgatës në periudha historike, si dhe solidaritetin e saj pasluftës, kur u ndërtuan qindra shtëpi për familjet në nevojë.

Në vijim, studiues dhe profesorë nga Shqipëria, Kosova dhe vendet evropiane, mes tyre Besnik Sinani dhe Seadin Zerikija Sejdini, shtjelluan tema mbi jetën fetare, sfidat integruese dhe historinë e komuniteteve shqiptare në Europë.

Qëndrimet e imamëve nga Zvicra


Një vend të veçantë në simpozium zunë ligjëruesit shqiptarë që veprojnë në Zvicër, të cilët ofruan analiza konkrete dhe përvoja nga terreni.

Dr. Bashkim Aliu paraqiti një pasqyrë të tri dekadave të botimeve të xhamive shqiptare në Zvicër, duke vënë në dukje rolin e tyre në edukimin fetar, ruajtjen e gjuhës shqipe dhe krijimin e literaturës së qasshme për brezin e ri.

Dr. Mexhit Osmani foli për xhamitë si institucione lidhëse mes traditës islame dhe kulturës kombëtare. Sipas tij, xhamia shqiptare në diasporë është bërë “pikëtakim ku ruhet tradita dhe ringrihet vetëdija kombëtare”, duke harmonizuar vlerat fetare me kulturën shqiptare.

Mr. Rejhan Neziri trajtoi rolin e xhamive në ruajtjen dhe kultivimin e gjuhës shqipe. Ai prezantoi rezultate të një ankete që kishte identifikuar sfidat në mësimin e shqipes në diasporë. Neziri theksoi se xhamitë mund të jenë shtylla të fuqishme në këtë drejtim përmes aktiviteteve të rregullta, motivimit të prindërve dhe bashkëpunimit me shkollat shqipe. Ai kërkoi intensifikim të angazhimit në programet me tematika të gjuhës.

Zëri i gruas shqiptare në mërgatë


Sektori i Gruas pranë KMSHZ-së solli diskutime të fokusuara te roli i gruas në institucionet fetare dhe sfidat e përditshme në diasporë. Dr. Arlina Amiti një emër i suksesshëm në fushën e teologjisë dhe pedagogjisë në Zvicër, paraqiti një tregim domethënës të teologes “Habibe”, figurë kjo që simbolizon punën e heshtur dhe të palodhur të grave teologe në Zvicër dhe gjithandej në mbarë globin.

Ndërsa juristja Lejla Dauti foli për sfidat e grave me shami, të cilat nga jashtë përballen me islamofobinë gjithnjë në rritje, ndërsa nga brenda ndeshen me struktura që duhet të hapen më shumë ndaj përfaqësimit të gruas në jetën fetare.

 Punimet e simpoziumit me diskutime e pyetje nga publiku, vazhduan deri në orët e mbrëmjes. Organizatorët njoftuan se materialet e prezantuara do të publikohen së shpejti në një libër në gjuhën shqipe, duke dokumentuar kështu një kapitull të rëndësishëm të jetës fetare dhe kulturore të shqiptarëve në diasporë.

 

 

 

 

Von der Leyen: Ukraina, Moldavia dhe Ballkani Perëndimor kanë shpresë reale për BE

Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, në një videomesazh të publikuar në Forumin e Komisionit Evropian për Zgjerimin, theksoi se procesi i anëtarësimit të vendeve të reja në BE është “më shumë se një zgjedhje politike, është një investim në sigurinë dhe lirinë tonë të përbashkët”, përcjell albinfo.ch. 

Ajo tha se në një kohë me pasiguri të lartë gjeopolitike, zgjerimi është thelbësor për paqen dhe stabilitetin:

“Historia na ka mësuar se kur Evropa është e bashkuar, ajo është më e fortë”.

Von der Leyen rikujtoi vizitat e vitit 2025 në Ukrainë, Moldavi dhe Ballkanin Perëndimor, duke theksuar se ato i dhanë optimizëm dhe bindje se aspirata për anëtarësim në BE mbetet e fuqishme.

Ajo pranoi se rruga drejt BE-së kërkon reforma të thella, por solli shembuj nga vala e fundit e zgjerimit, ku standardet e jetesës u dyfishuan, papunësia u përgjysmua, jetëgjatësia u rrit për katër vjet dhe u krijuan gjashtë milionë vende pune.

Sipas saj, vendeve kandidate u po u ofrohen përfitime konkrete që tani, përmes planeve të reja të rritjes dhe integrimit gradual, përfshirë qasje të hershme në sektorë të tregut të vetëm, investime në infrastrukturë, industri strategjike dhe energji të pastër.

Ajo përmendi edhe lehtësitë praktike si heqja e tarifave të roaming-ut drejt BE-së dhe integrimi në sistemin SEPA, të cilat do të kursejnë miliona euro çdo vit.

Von der Leyen theksoi se qytetarët e rinj dhe vendet kandidate shohin anëtarësimin si një shans për t’u bërë pjesë e një Europe të fortë dhe të bashkuar:

“Evropa është më shumë se një kontinent – është shtëpia jonë e përbashkët”.

Në fund, ajo uroi pjesëmarrësit e forumit për një konferencë të suksesshme dhe një të ardhme të fortë për Evropën.

Reshje me intensitet të lartë në Kosovë, paralajmërohen vërshime

Sot, Instituti Hidrometeorologjik i Kosovës ka paralajmëruar për rrezik të vërshimeve të shpejta në disa lokalitete në Kosovë dhe nesër (18 dhe 19 nëntor) si pasojë e reshjeve me intensitet të lartë të shiut e që kanë nisur nga orët e para të së martës.

“Duke u bazuar në të dhënat, modelet dhe vrojtimet e kushteve të përgjithshme hidrometeorologjike në vend dhe rajon, parashihet që gjatë datave 18–19/11/2025 në vendin tonë të ketë reshje shiu, të cilat në disa zona pritet të jenë të intensitetit të lartë. Këto reshje mund të shkaktojnë vërshime të shpejta në disa lokalitete”, ka paralajmëruar të hënën IHMK-ja.

Sipas paralajmërimit zonat më të rrezikuara janë rrjedha e mesme dhe e poshtme e Drinit të Bardhë, Bistrica e Prizrenit, Mirusha, Toplluha, Ereniku, Bistrica e Deçanit dhe rrjedha të tjera me karakter malor.


Sasia e reshjeve në më shumë se 40 litra për metër katrorë në 24 orë rrezikon shkaktim të përmbytjeve, problemeve në të gjitha aktivitetet e prodhimtarisë bujqësore, probleme në trafik dhe rrezik të rrëshqitjes së dheut e baltë. 

Agjencia e Menaxhimit Emergjent, bazuar në këtë njoftim të IHMK-së, ka bërë të ditur se i ka ndërmarrë të gjitha masat e nevojshme për të menaxhuar situatën në koordinim me institucionet relevante.

Kjo agjenci u ka bërë thirrje qytetarëve që të kenë kujdes gjatë qarkullimit, të shmangin zonat me rrezik vërshimesh, dhe të raportojnë çdo situatë emergjente në numrin unik 112.

Edhe Policia e Kosovës ka apeluar te pjesëmarrësit në trafik për kujdes të shtuar, përshtatje të shpejtësisë, mbajtje të distancës dhe ngadalësim gjatë lëvizjes në rrugë të mbuluara me ujë.

Vritet një shqiptar në Amerikë

Vritet në Amerikë Françesk Shkambi, kushëriri i Elvis Shkëmbit i cili ekzekutoi gjyqtarin e Apelit Astrit Kalaja në sallën e gjyqit, përcjell albinfo.ch.

Detaje të tjera janë bërë publike për ekzekutimin e shqiptarit 44-vjeçar Francesk Shkambi në Michigan, SHBA, gjatë mbrëmjes së së dielës. Sipas informacioneve, ai ishte i lidhur familjarisht me Elvis Shkambin, autorin e vrasjes së gjyqtarit Astrit Kalaja në Tiranë, më 6 tetor.

Francesk Shkambi ishte personi që kishte nisur pak kohë më parë një fushatë GoFundMe për të mbledhur fonde në mbështetje të Elvis dhe Gjon Shkambit. Në përshkrimin e nismës, ai ishte prezantuar si familjar, ndërsa donacionet kapën vlerën e mbi 8 mijë dollarëve, të destinuara për një “mbrojtje ligjore profesionale”.

Sipas mediave amerikane, ngjarja ndodhi rreth orës 21:30 në verandën e restorantit “Prime 7” në Commerce Township, ku Shkambi punonte si menaxher dhe bashkëpronar. Ai u gjet i plagosur rëndë dhe, megjithëse u transportua menjëherë në spital, nuk arriti t’u mbijetonte plagëve.

Rreth 20 minuta më vonë, një 65-vjeçar nga zona e Farmington Hills u paraqit vetë pranë policisë dhe u vu në pranga pa kundërshtim. Autoritetet kanë sekuestruar një armë zjarri 9 mm, e cila dyshohet të jetë përdorur në ngjarje dhe që rezultonte e vjedhur.

Policia ka konfirmuar se mes viktimës dhe autorit kishte një përplasje të vazhdueshme, ndonëse motivi i saktë i konfliktit nuk është zbuluar ende.

Familjarë, kolegë dhe komuniteti lokal e kanë pritur me tronditje lajmin, duke e cilësuar Francesk Shkambin si njeri të qetë dhe punëtor. Restoranti ku ai ushtronte aktivitetin e tij ka njoftuar mbylljen e përkohshme pas ngjarjes tragjike.

Clark po vazhdon edhe sot dëshminë në Hagë

Ish-komandanti suprem i forcave të NATO-s në Evropë, Wesley Clark,  po vazhdon edhe sot dëshminë në Hagë në çështjen e Speciales kundër Hashim Thaçit, Kadri Veselit, Rexhep Selimit dhe Jakup Krasniqit,Gjenerali, përcjell albinfo.ch.

Clark  gjatë dëshmisë së tij  dje ( 17 nëntor) deklaroi se Hashim Thaçi nuk ishte komandanti ushtarak i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. Ndërsa, shtoi se në vitin 1998 nuk kishte shumë informacione për UÇK-në, por me sa kishin informacione bëhej fjalë për grupe lokale në përgjigje të shtypjes serbe.

Tha se pas vrasjes së familjes së Adem Jasharit, ai kishte njoftuar Pentagonin dhe nga ky moment kishte lindur plani për ndërhyrje të NATO-së.

“Unë dhe Richard Holburk e kontaktuam dhe ai tha se nuk do të flas për këtë është shteti im, problemi im, refuzoi të fliste për këtë temë dhe u përpoq më shumë se një herë ne e dinim që ishte e rrezikshme kjo gjë e dinim që kishte vështirësi për këtë gjë, por ai donte të fliste për këtë gjë“, theksoi Clark.

Gjenerali amerikan po ashtu tha se UÇK-ka nuk kishte komandë as strukturë kontrolli.  Sipas tij, Ushtria Çlirimtare e Kosovës ishte një grup i pavarur që po luftonte.

U takova me Thaçin në një herë të dytë, përpara sa filluan fushatat bombarduese. Ai ishte një prej personave atje, ishte personi me më autoritet, më i riu, dhe ishte më bindësi. Ishte personi që ishte veshur më mirë, I kishte flokët në mënyrë më të përshtatshme meqë e kuptova ai jetonte në Zvicër fliste gjermanisht, nuk fliste shumë anglisht. Por, ai nuk ishte komandanti ushtarak”, u shpreh ndër tjerash ai.

Minsitri i jashtëm gjerman sot viziton Kosovën

Kryediplomati i Gjermanisë, Johann Wadephul, do të vizitojë sot Kosovën , në kuadër të turit në të gjashtë shtetet e Ballkanit Perëndimor, përcjell albinfo.ch.

Ai do të takohet  me Presidenten Vjosa Osmani dhe Kryeministrin në detyrë, Albin Kurtin,

Presidenca njofton se Osmani do ta presë në takim kryediplomatin gjerman në orën 13:30. Kurse pas takimit është paralajmëruar konferencë për media.

Paralajmërime për vërshime, në Prishtinë anulohet mësimi

Bëhet e ditur se Drejtoria e Arsimit në Prishtinë ka njoftuar të martën për anulim të mësimit për shkak të reshjeve të shiut dhe paralajmërimeve për vërshime, përcjell albinfo.ch.

“Ju njoftojmë se për shkak të kushteve të përkeqësuara atmosferike, reshjeve të mëdha të shiut dhe vështirësive në komunikacion, në koordinim me Drejtorinë e Sigurisë dhe Emergjencave, Drejtorinë e Shërbimeve Publike dhe drejtorët përkatës të shkollave, procesi mësimor për ditën e sotme anulohet. Ky vendim është marrë edhe në koordinim me Kryetarin e Kryeqytetit, dhe është masë preventive e sigurisë për fëmijët tanë”, thuhet në njoftim të kësaj drejtorie të martën në mëngjes.

Instituti Hidrometeorologjik i Kosovës ka paralajmëruar për rrezik të vërshimeve të shpejta në disa lokalitete në Kosovë sot dhe nesër (18 dhe 19 nëntor) si pasojë e reshjeve me intensitet të lartë të shiut e që kanë nisur nga orët e para të së martës.

A do të ulen çmimet e biletave për udhëtime me avionë në Gjermani?

Vitin e ardhshëm, taksa për fluturimet me avionë në Gjermani pritet të ulet, me synimin për t’i lehtësuar si kompanitë ajrore, ashtu edhe udhëtarët. Eksperti i transportit në CDU/CSU, Stephan Stracke, thotë se kjo ulje duhet të reflektohet drejtpërdrejt në çmimet e biletave, përcjell albinfo.ch.

“Çmimet e biletave duhet të ulen. Kjo është ajo që pres nga linjat ajrore, veçanërisht nga Lufthansa,” deklaroi ai për Bild am Sonntag.

Stracke vlerëson se, nëse taksat dhe tarifat e aviacionit bien, përfitimi duhet t’u kalojë edhe pasagjerëve. Madje, sipas tij, çmimet mund të ulen edhe para datës zyrtare të reduktimit të taksës, e cila hyn në fuqi më 1 korrik 2026 – duke bërë që pushimet verore të vitit të ardhshëm të mund të jenë më të lira.

Sipas parashikimeve, taksa e trafikut ajror do të rikthehet në nivelin para rritjes së majit 2024, duke sjellë një lehtësim financiar prej rreth 350 milionë eurosh për sektorin. Për më tepër, tarifat pritet të ulen me mbi 10% deri në vitin 2029, ndërsa kostot e kontrolleve të sigurisë në aeroporte pritet të reduktohen falë proceseve më efikase.

Megjithatë, mbetet e paqartë se sa shpejt – dhe në çfarë mase – këto ulje do të shfaqen në çmimet e biletave për udhëtarët. Një gjë është e sigurt: kërkesa për bileta më të lira po bëhet gjithnjë e më e fortë, veçanërisht në periudhat e pushimeve, kur kostot e fluturimeve rriten ndjeshëm.

Gjermani: Shoferët shohin diçka të pazakontë në autostradën A45, policia nis hetimet

Një skenë e rëndë ka tronditur shoferët në autostradën gjermane A45, pasi në mes të rrugës u gjetën pjesë trupi njerëzor. Alarmi u dha nga një shofere, e cila vuri re objekte të pazakonta dhe njoftoi menjëherë policinë. Sipas raportimeve jozyrtare të gazetës gjermane Bild, bëhet fjalë për dy duar të prera të një gruaje, përcjell albinfo.ch.

Patrullat policore u dërguan menjëherë në seksionin midis nyjeve Olpe-Süd dhe Freudenberg, ku konfirmuan gjetjen e makabër. Si pasojë, autostrada është mbyllur në të dyja drejtimet, ndërsa ekipet e hetimeve për vrasje kanë nisur kontrollin e zonës dhe mbledhjen e provave.

Zyra e Prokurorit të Shtetit nuk ka dhënë detaje të sakta mbi numrin e pjesëve të trupit të gjetura, duke mbajtur informacionet fillestare të kufizuara për shkak të hetimit aktiv.

Rrethanat se si këto pjesë trupi kanë përfunduar në autostradë mbeten ende të paqarta. Megjithatë, sipas informacioneve paraprake, hetuesit po përjashtojnë mundësinë që ngjarja të ketë lidhje me një aksident trafiku.

Kosova dhe Zvicra përballen sot, më shumë se një ndeshje

Zvicra dhe Kosova sot përballen në një ndeshje që simbolizon shumë më tepër sesa rivalitet sportiv.

Kjo sfidë është një pasqyrë e lidhjeve të thella njerëzore, kulturore dhe emocionale mes dy vendeve, të cilat ndahen prej dekadash përmes diasporës dhe historive të përbashkëta.

Zvicra është prej vitesh shtëpi e shumë lojtarëve me prejardhje kosovare që i kanë dhënë futbollit zviceran një dimension të veçantë. Emra si Granit Xhaka dhe Valon Behrami janë bërë pjesë e historisë së futbollit helvetik, duke u krenuar me rrënjët e tyre. Nga ana tjetër, kombëtarja e Kosovës ka në radhët e saj futbollistë që janë lindur apo rritur pikërisht në Zvicër, një reflektim i natyrshëm i urave që lidhin të dy vendet.

Kjo ndeshje është një kujtesë e bukur se si futbolli arrin të tejkalojë kufijtë, duke bashkuar njerëzit përtej identiteteve, gjuhëve dhe historive të ndryshme, shkruan Ambasada e Kosovës në Zvicër. /Albinfo.ch

18-vjeçari kosovar aksidentohet rëndë në Francë

Raportohet se njëi ri kosovar në Francë ndodhet në gjendje të rëndë shëndetësore, pasi u përfshi në një aksident, në autostradën A36 në rajonin Jura, në Lavans-les-Dole, midis Dole dhe Besançon, të shtetit francez, përcjell albinfo.ch.

Raporti tregon se tre persona mbetën të lënduar dhe mes tyre edhe D.S, 18-vjeçar nga Kaçaniku, i jeton me familjen e tij në Francë.

Persona të afërt me familjen kanë bërë të ditur për Klanin se kosovari është në koma që nga mëngjesi i ditës së djeshme dhe po lufton me jetën.

I riu dhe miqtë e tij u vetaksidentuan me makinë, pasi shoferi humbi kontrollin dhe doli nga rruga, duke e goditur mbrojtësen.

Referuar policisë franceze, në vendin e ngjarjes dolën rreth 16 zjarrfikës për të ndërhyrë në rast, të cilët i gjetën dy nga të lënduarit në gjendje kritike për jetën.

I lënduar rëndë ka mbetur shoferi, ndërsa pasagjeri i dytë thuhet të ketë lëndime më të lehta.

Hetimi për aksidentin tashmë ka nisur nga autoritetet atje, që do të zbulojnë edhe shkaqet e rastit të rëndë.

Kosova mund të humbasë katër lojtarë në “play-off”

Kombëtarja e Kosovës do të zhvillojë të martën ndeshjen e fundit në këtë fazë të kualifikimeve për Botërorin 2026.

Në stadiumin “Fadil Vokrri”, Dardanët do të presin Zvicrën, ndërsa tashmë kanë siguruar vendin e tyre në fazën e “play-off”-it.

Përzgjedhësi Franco Foda duhet të jetë i kujdesshëm, pasi katër prej lojtarëve kryesorë kanë nga një karton të verdhë dhe nëse e marrin një të tillë në këtë ndeshje, do të mungojnë të paktën në gjysmëfinalen e “play-off”-it.

Bëhet fjalë për dy qendërmbrojtësit Lumbardh Dellova dhe Albian Hajdari, si dhe mesfushorët Muharrem Jashari dhe Leon Avdullahu.

Dellova u ndëshkua me karton të verdhë në ndeshjen me Slloveninë.

Albian Hajdari e mori kartonin në fitoren 0-1 ndaj Suedisë.

Avdullahu u ndëshkua gjatë barazimit 0-0 me Slloveninë.

Jashari mori kartonin në triumfin 2-0 kundër suedezëve në Prishtinë.

Tre nga këta katër lojtarë janë pjesë e formacionit titullar të Fodas, kështu që mungesa e tyre do të jetë një goditje e madhe për ekipin.

Foda ka pranuar se mund të duhet të bëjë ndryshime në formacion për shkak të kësaj situate:

Ticino vendos raportimin e detyrueshëm të rasteve të abuzimit në Kishë

Kantoni Ticino ka bërë një hap të rëndësishëm në luftën kundër abuzimeve brenda Kishës, duke vendosur që çdo rast i dyshuar ose i konfirmuar i abuzimit të raportohet tek autoritetet gjyqësore brenda 30 ditëve.

Ndryshimi i ligjit u nxiti nga rasti i një kapelani rinor nga Ticino, i cili u dënua në gusht për abuzime seksuale ndaj të miturve. Dioqeza e Luganos kishte vonuar vite për të raportuar rastin, duke i lejuar priftit të vepronte pa pengesa, transmeton albinfo.ch.

Amendamenti i ri përcakton që detyrimi për raportim nuk vlen vetëm për të miturit ose personat që nuk mund të vendosin për vete, por edhe për të rriturit që janë në marrëdhënie varësie me klerikët. Ndryshimet prekin Kishën Katolike dhe atë Reformuese, duke forcuar udhëzimet ekzistuese për mbrojtjen nga abuzimet.

Stefan Loppacher, drejtues i Njësisë Kombëtare për Abuzimet në Kishën Katolike, thekson se rregullat e brendshme të Kishës nuk janë të mjaftueshme dhe kjo ligj i detyron autoritetet fetare të bashkëpunojnë me drejtësinë. Organizatat për mbështetjen e viktimave, si Gava, vlerësojnë ligjin, duke theksuar se mbështetja e vazhdueshme ndaj viktimave mbetet thelbësore.

Ekspertët nënvizojnë se priftërinjtë që kanë shkaktuar dëme fizike, psikologjike ose seksuale nuk duhet të rikthehen në detyrë brenda Kishës. Ligji synon të garantojë zero tolerancë ndaj abuzimeve dhe mbrojtje më të madhe për viktimat.

 

Pastrim parash: Miliarda dollarë kalojnë përmes platformave të kriptomonedhave

Një hetim global i International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ) ka zbuluar fluksin e fondeve të paligjshme që kalojnë përmes platformave të kriptomonedhave. Sipas të dhënave të Chainalysis, këto flukse kanë arritur të paktën 28 miliardë dollarë në vitin e fundit.

Titulli i hetimit përmbledh saktësisht çështjen: “The Coin Laundry”. Platforma të ndryshme të kriptomonedhave përdoren shpesh për pastrim parash, sipas këtij hetimi që përfshiu rreth 40 media ndërkombëtare, përfshirë grupin zviceran Tamedia.

Kjo përfundim shkon kundër idesë fillestare të mbështetësve të kriptomonedhave, të cilët mendojnë se këto valuta dixhitale janë më të lehta për t’u kontrolluar, pasi të gjitha transaksionet regjistrohen në blockchain, një lloj regjistri dixhital që përmban historikun e çdo shkëmbimi, duke garantuar transparencën e operacioneve.

Por kjo transparencë nuk është gjithmonë e garantuar, sepse transaksionet e kriptomonedhave shpesh kalojnë përmes wallet-eve anonime, që e bëjnë të vështirë gjurmimin.

Shkupi përsëri ndër qytetet më të ndotura në rajon

Shkupi është renditur sërish si një nga qytetet me ajrin më të ndotur në rajon. Harta e IQ Air ka treguar përqendrime shumë të larta të grimcave të dëmshme në disa zona të qytetit.

Të dhënat e fundit tregojnë se në disa vende, ajri mbrëmë ishte në nivel të rrezikshëm, duke paraqitur kërcënim serioz për shëndetin e banorëve, raporton alsat përcjell albinfo.ch.

Qytetarët kërkojnë masa më të ashpra për të kontrolluar ndotjen. Njëri prej tyre tha:

“Shumë sëmundje vijnë nga ajri i papastër. Kur ajri është i pastër, njerëzit janë më të shëndetshëm. Në fshatra ajri është më i pastër dhe njerëzit sëmuren më pak. Këtu në qytet shumë fëmijë dhe të rritur janë të sëmurë.”

Një qytetar tjetër shtoi:

“Ndonjëherë ndihet erë e keqe gjatë natës, ndoshta nga mbeturinat që digjen ose nga zona e Drisllës.”

Edhe qytetarë të tjerë theksuan se duhet të vendosen kontrolle më të rrepta dhe dënime për ata që digjin goma ose mbeturina.

Sipas matjeve të fundit, zona më kritike për ajrin e ndotur ishte Novo Lisiçe. Ekspertët dhe institucionet shëndetësore këshillojnë qytetarët të jenë të kujdesshëm gjatë ditëve me ndotje të lartë dhe të shmangin aktivitetet në ambiente të hapura, sidomos në mëngjes dhe mbrëmje.

Nisma qytetare “Qytet i Gjelbër Human” gjithashtu paralajmëron se Shkupi po përballet me nivele të larta ndotjeje, ndërsa shërbimet kompetente nuk po bëjnë mjaftueshëm për ta zgjidhur problemin.

 

Stuhi e fortë në Slloveni shkakton përmbytje dhe dëme të mëdha

Një stuhi e fuqishme me shi të rrëmbyeshëm ka goditur rajonin e Gorishkës në Slloveni, duke sjellë përmbytje, rrëshqitje toke dhe dëme në infrastrukturë. Situata më e rëndë është në Gorishka Brdë, por probleme janë raportuar edhe në komunat Kanal ob Soçi dhe Tolminsko.

Sipas komandantit të shtabit rajonal të mbrojtjes civile, Sam Kosmaç, uji ka depërtuar në disa ndërtesa gjatë natës. Zjarrfikësit dhe mbrojtja civile kanë ndërhyrë rreth pesëmbëdhjetë herë, dhe operacionet e rikuperimit vazhdojnë.

Disa rrëshqitje të vogla toke nuk kërcënojnë ndërtesat, por disa rrugë janë mbyllur. Për shembull, rruga rajonale Dobrovo – Neblo është e mbyllur për shkak të përmbytjeve, ndërsa trafiku në seksionin Solkan – Gonjaçe alternohet.

Në Gorishkë, rrëshqitjet kanë bllokuar disa rrugë dhe një urë është shkatërruar. Dëme janë shkaktuar edhe në linjat e energjisë elektrike: në Vishnjevik, një shtyllë u rrëzua duke lënë rreth 200 përdorues pa energji, ndërsa në Shlovreç, 80 familje mbetën pa energji për shkak të një shtylle tjetër të rrëzuar.

Mishi, vezët dhe peshku të shitur në Zvicër respektojnë normat

Një analizë e përbashkët e Konfederatës dhe kantoneve zvicerane mbi afro 900 produkte shtazore tregon se mishi, vezët dhe peshku të shitur në Zvicër përgjithësisht respektojnë kufijtë e lejuar për substancat PFAS. Këto kimikate të qëndrueshme u zbuluan në të gjitha mostrat, por vetëm 0.8% i tyre tejkaluan vlerat maksimale të lejuara.

Shtatë mostra rezultuan problematike: pesë mish viçi, një mostër vezësh dhe një mostër peshku. Për këto raste, kimistët kantonalë kanë urdhëruar masa korrigjuese për të shmangur përsëritjen e tejkalimeve.

Në total u analizuan 401 mostra mishi, 282 vezësh dhe 206 peshku, ku 70% e produkteve ishin vendore ose nga Lihtenshtajni dhe 30% të importuara.

FSVO kontrolloi gjithashtu 276 mostra qumështi dhe produktesh të qumështit, të cilat aktualisht nuk kanë kufij ligjorë për PFAS. Dy mostra qumështi dhe një kos tejkaluan vlerat orientuese të BE-së.

PFAS janë substanca të prodhuara industrialisht, të vështira për t’u degraduar dhe të pranishme gjerësisht në mjedis, duke paraqitur rreziqe të mundshme për shëndetin e njeriut.

Zvicra, vendi evropian që shpenzon më shumë për kujdesin shëndetësor

Zvicra është ngritur në krye të renditjes evropiane për shpenzimet në kujdesin shëndetësor. Sipas Eurostat, zyra statistikore e Bashkimit Evropian, në vitin 2023 në Zvicër janë shpenzuar rreth 10,000 franga për frymë për shëndetësinë. Në krahasim, mesatarja e BE-së është rreth 3,500 franga, transmeton albinfo.ch.

Edhe kur bëhet rregullimi sipas paritetit të fuqisë blerëse, Zvicra mbetet lideri në Evropë për vitin 2023. Krahasimet sipas paritetit të fuqisë blerëse marrin parasysh ndryshimet në nivelin e çmimeve midis vendeve.

Sipas të dhënave, pas Zvicrës renditen Lihtenshtajni (rreth 9,746 franga) dhe Luksemburgu (rreth 6,356 franga). Gjermania shpenzon rreth 5,446 franga për frymë, Franca rreth 4,023 franga dhe Italia rreth 2,847 franga.