Zvicër: Sa jemi të sigurt nga përmbytjet

Qeveria federale, kantonet dhe bashkitë po investojnë 425 milionë CHF në mbrojtjen nga përmbytjet vetëm këtë vit. Investimet në këtë zonë janë aktualisht përsëri të larta, thotë Adrian Schertenleib, Drejtor i Mbrojtjes nga Përmbytjet në Zyrën Federale për Mjedisin, për shkak të disa projekteve që po fillojnë tani, raporton SRF, transmeton albinfo.ch.

Janë planifikuar investime të mëtejshme. Më 28 shtator, kantoni i Solothurnit do të votojë për një projekt mbrojtjeje nga përmbytjet prej 200 milionë CHF përgjatë lumit Dünnern.

Adrian Schertenleib beson se kjo shumë e lartë është e justifikuar. “Përmbytjet në Dünnern do të shkaktonin dëme që arrijnë në 680 milionë CHF.”

Masat do të zbatohen përgjatë një shtrirjeje prej mbi 19 kilometrash përgjatë lumit Dünnern. Koha e parashikuar e ndërtimit është 20 vjet. “Këto vlera thelbësore të projektit janë të jashtëzakonshme”, thekson Schertenleib.

Disa projekte të mëdha në Zvicër

Solothurni nuk është i vetmi kanton që aktualisht planifikon projekte të mëdha për mbrojtjen nga përmbytjet. Një tunel masiv lehtësues ka për qëllim të mbrojë qytetin e Cyrihut nga përmbytjet e mundshme të lumit Sihl.

Punimet e ndërtimit në lumin Aare do të fillojnë së shpejti edhe në Bernë. Planifikimi filloi pas përmbytjeve të viteve 1999 dhe 2005. Gjatë tetë viteve të ardhshme, do të zbatohen masa të ndryshme, duke përfshirë rehabilitimin e brigjeve të lumit, digat mbrojtëse dhe përmirësimin e kullimit urban.

Projekti më i madh i Zvicrës për mbrojtjen nga përmbytjet

Shifrat për projektin e mbrojtjes nga përmbytjet e lumit Rohne në kantonet Valais dhe Vaud janë edhe më mbresëlënëse: 3.6 miliardë CHF po investohen në një gjatësi prej 162 kilometrash. Zbatimi pritet të zgjasë disa dekada.

I ashtuquajturi Korrigjimi i Tretë i Rohne është planifikuar prej 20 vitesh. Disa masa urgjente janë zbatuar tashmë.

Megjithatë, në Sierre në kantonin e Valais, masat e planifikuara ngecën. Pas përmbytjeve në qershor 2024, një komision hetimor tani do të sqarojë shkaqet e katastrofës dhe kush është përgjegjës.

Projekti ndërkufitar në Rajnin Alpin

Zvicra dhe kantoni i St. Gallen po bashkëpunojnë me Austrinë në Rajnin Alpin. Projekti aktual synon të mbrojë më mirë 300,000 njerëz në Luginën e Rajnit nga përmbytjet.

Shifrat kryesore: Kostot mbi 2 miliardë CHF dhe një periudhë ndërtimi prej 20 vitesh. Gjatë kësaj kohe, Rajni do të zgjerohet dhe do të rinatyralizohet pjesërisht. Për të mbrojtur më mirë digat, janë planifikuar pika ndihme ku uji mund të devijohet nga Rajni.

Shumë projekte për mbrojtjen nga përmbytjet janë aktualisht në ndërtim e sipër, thotë Adrian Schertenleib i Zyrës Federale për Mjedisin. “Zvicra ka bërë përparim të madh në këtë fushë që nga përmbytjet e viteve 1999 dhe 2005.” Jo vetëm për sa i përket masave mbrojtëse, por edhe në sistemet e alarmit, sot funksionon shumë më mirë.

Megjithatë, Schertenleib thekson gjithashtu: “Nuk ka diçka të tillë si mbrojtje absolute kundër përmbytjeve.” Mund të arrihet një nivel i përshtatshëm dhe të ruhet vetëm me investime të vazhdueshme. “Por në një moment do të ketë një përmbytje edhe më të madhe. Pyetja e vetme është se kur.”

Veturat elektrike përbëjnë 10.5% të regjistrimeve të reja në kantonin e Zug-ut

Askund tjetër në Zvicër makinat elektrike nuk janë aq të njohura sa në Zug. Aktualisht, 10.5% e makinave të regjistruara në kantonin e Zug janë tërësisht elektrike, siç tregojnë të dhënat e reja nga platforma online Energie Reporter dhe Energie Schweiz dhe Geoimpact, transmeton albinfo.ch.

Kantonet e Cyrihut (6.1%) dhe Lucernës (5%) vijojnë me një distancë të konsiderueshme. Në fund janë Gjeneva (3.4%), Uri dhe Jura (3.5% secila). Mesatarisht, 4.8 përqind e makinave në rrugët zvicerane janë aktualisht elektrike.

Pas një qetësie vitin e kaluar, regjistrimet e reja të makinave elektrike janë rritur përsëri këtë vit. Sa i përket modeleve të regjistruara rishtazi, pjesa e tregut të makinave elektrike ishte 20.5 përqind midis janarit dhe gushtit. Makinat hibride plug-in dhe makinat vetëm me benzinë ​​janë ende më të njohura.

Dhoma e lartë e parlamentit zviceran thotë jo për iniciativën e kujdesit ditor

Këshilli i Shteteve të Zvicrës ka hedhur poshtë një iniciativë popullore për kujdesin e subvencionuar për fëmijët, por ka miratuar një alternativë më të zbutur, raportoi SRF, transmeton albinfo.ch.

Iniciativa, e mbështetur nga Social Demokratët, të Gjelbrit, Partia e Qendrës, Liberalët e Gjelbër dhe sindikatat, do t’i jepte çdo fëmije nga mosha tre muajsh deri në fund të shkollës fillore të drejtën për kujdes plotësues për fëmijët. Kontributet e prindërve do të kufizoheshin në 10% të të ardhurave, me qeverinë federale që do të mbulonte dy të tretat e projektligjit shtesë. Këshilli Federal e kundërshtoi planin, ashtu si edhe dhoma e lartë, e cila e debatoi atë për herë të parë këtë javë.

Në vend të kësaj, senatorët preferuan një kundërpropozim të tërthortë, i cili tani po i rikthehet Këshillit Kombëtar, parlamentit të Zvicrës. Konservatorët e konsideruan rolin federal të parashikuar në iniciativë të tepruar, duke argumentuar se skemat kantonale tashmë shkojnë mjaftueshëm larg. E majta pohoi se kundërpropozimi nuk shkon aq larg sa për të përmbushur nevojat e familjeve.

Të dyja dhomat bien dakord që prindërit duhet të marrin njëfarë lehtësimi nga kostoja e kujdesit për fëmijët. Mosmarrëveshja është se sa duhet të paguajë Berna dhe si duhet të shpërndahen fondet. Këshilli i Shteteve favorizon shpenzimin jo më shumë se 100 milionë CHF në katër vitet e para, gjysma e shumës së mbështetur nga Këshilli Kombëtar. Megjithatë, të dyja dhomat po i afrohen një kompromisi.

Në thelb të kundërpropozimit është një pagesë e re për prindërit me fëmijë në çerdhe, që do të financohet nga punëdhënësit, punonjësit dhe kantonet. Prindërit e fëmijëve deri në moshën tetë vjeç do të merrnin të paktën 100 CHF në muaj për një ditë kujdesi institucional në javë, me 50 CHF shtesë për çdo gjysmë dite shtesë. Ndihma do të ishte gjithashtu në dispozicion të prindërve në trajnim ose arsim të mëtejshëm. Kantonet do të vendosnin për financimin, siç bëjnë tashmë për pagesat familjare. Marrëveshjet e programit kanë për qëllim të mbushin boshllëqet në ofrimin dhe të zgjerojnë vendet për fëmijët me aftësi të kufizuara.

Kundërpropozimi do të kthehet në Këshillin Kombëtar në sesionin e dimrit. Parlamenti ka zgjatur afatin për shqyrtimin e iniciativës me një vit.

Zvicra do ta bëjë më të lehtë adoptimin e fëmijëve

Qeveria e Zvicrës dëshiron ta bëjë më të thjeshtë për prindërit njerkë/njerkë adoptimin.

Sipas një projektligji të miratuar nga Këshilli Federal, çiftet që kanë rritur një fëmijë së bashku që nga lindja nuk do të kenë më nevojë t’i nënshtrohen një periudhe kujdestarie njëvjeçare para birësimit, transmeton albinfo.ch.

Reforma, e cila ndryshon Kodin Civil, rrjedh nga futja e “martesës për të gjithë” dhe synon t’i vendosë çiftet e të njëjtit seks në të njëjtin nivel me ato heteroseksuale. Ajo gjithashtu pasqyron strukturat familjare në ndryshim, tha qeveria.

Rregullat e reja do të zbatohen kur prindi biologjik i fëmijës jetonte tashmë me partnerin adoptues në kohën e lindjes. Një kërkesë e veçantë – që çiftet të jetojnë së bashku për të paktën tre vjet para një adoptimi nga një fëmijë i adoptuar – mbetet në fuqi.

Planet për të përshpejtuar adoptimet në një shkallë më të gjerë janë hequr dorë. Një ide e mëparshme për të përfunduar procedurat brenda gjashtë muajve u refuzua pas konsultimeve. Kritikët argumentuan se lehtësimi i procedurave shumë i madh mund të minojë të drejtën e një fëmije për të ditur prejardhjen e tij biologjike. Qeveria thotë se kjo e drejtë do të trajtohet në një rishikim të ardhshëm të ligjit të prindërimit.

Parlamenti tani do të shqyrtojë projektligjin.

Debati në Zvicër: Pro apo kundër shpejtësisë 30 km/orë në zonat urbane

Shumica e zviceranëve nuk janë të prirur për kufizime të përgjithshme prej 30 km/orë në zonat urbane.

Një sondazh i ri nga YouGov, i porositur nga Touring Club Switzerland (TCS), zbulon se gati dy të tretat e të anketuarve kundërshtojnë zgjerimin e kufirit të poshtëm në të gjitha rrugët urbane.

Tre të katërtat favorizojnë regjimin aktual të përzier: 50 km/orë si rregull, me zonat 30 km/orë të zbatuara rast pas rasti, transmeton albinfo.ch.

Zbatimi i zonave me shpejtësi mbi 30 km/orë ka qenë i shpejtë në Zvicër. Një argument kyç ka qenë zhurma, e cila i ka nxitur disa bashki të vendosin ndalime vetëm natën për drejtimin e automjeteve me shpejtësi mbi 30 km/orë, madje edhe në rrugët kryesore urbane.

Mbështetja për kufizimet selektive është e gjerë. Rreth 67% thonë se 30 km/orë ka kuptim në rrugët e banimit ose në rrugët kryesore pranë shkollave. Por kritikët kanë frikë se zgjerimi i saj në rrugët kryesore do ta shtynte trafikun në rrugë anësore të qeta. Në fakt, 61% e të anketuarve shqetësohen për “largimin e minjve” nëse përhapen shpejtësi më të ngadalta.

Shqetësime të tjera ka me shumicë. Pothuajse gjashtë në dhjetë mendojnë se do të nevojiteshin më shumë autobusë për të ruajtur oraret e sotme nëse automjetet do të duhej të lëviznin me 30 km/orë. Më shumë se dy të tretat shqetësohen se shërbimet e emergjencës do të vonoheshin. Edhe biçikletat elektrike nuk kursehen: 91% mendojnë se ato duhet t’i binden edhe kufizimeve lokale të shpejtësisë.

Parlamenti federal i Zvicrës ka mbështetur tashmë kritere më të qarta për vendosjen e kufizimeve. Votuesit duket se pajtohen. Rreth 68% duan rregulla uniforme në të gjithë vendin. Qeveria tani po përshtat ordinancat për të reflektuar vullnetin e parlamentit: 50 km/orë duhet të mbetet standardi në rrugët e orientuara drejt trafikut, me 30 km/orë të përdorura me kursim.

Anketa, e kryer në internet midis 26 qershorit dhe 7 korrikut me 1,207 të anketuar të moshës 15-79 vjeç, konfirmon gjerësisht modelin e parë në sondazhet e mëparshme – dhe në një referendum të vitit 2001, kur votuesit hodhën poshtë një kufizim të përgjithshëm prej 30 km/orë. TCS, me 1.6 milion anëtarët e saj, thotë se do të vazhdojë të argumentojë për pragmatizëm dhe një qasje të diferencuar.

Vera po kthehet – temperatura deri në 28 gradë javën e ardhshme

Java e re fillon me shi dhe gri të hënën dhe të martën dhe me temperatura maksimale nga 19 deri në 24 gradë Celsius. Por pikërisht në mesin e javës, në Zvicër do të kemi një mot të këndshëm të verës së vonë.

Temperaturat deri në 28 gradë Celsius janë të mundshme gjatë fundjavës, shkruan meteonews.ch.

E enjtja dhe e premtja do të jenë kryesisht të thata, me temperatura midis 23 dhe 24 gradë Celsius. Vetëm disa re të shpërndara do të prishin atmosferën e fundit të verës.

E diela e javës së ardhshme mund të jetë më e ndryshueshme. Sipas Meteonews, priten temperatura midis 22 dhe 28 gradë Celsius, megjithëse me pak më shumë re dhe reshje të izoluara.

Temperaturat në Bazel, Chur, Glarus, Cyrih, Bernë dhe Gjenevë do të arrijnë 26 dhe 28 gradë Celsius.

 

Një person mbulohet nga dheu dhe vdes gjatë punimeve të gërmimit

Një person ka rënë në një gropë dhe është mbuluar nga dheu gjatë punimeve të gërmimit në Lyss, Kantoni i Bernës. Ndihma erdhi shumë vonë për të. Policia dhe zyra e prokurorit publik po hetojnë rastin, transmeton albinfo.ch

Aksidenti industrial ndodhi në Kirchenfeldstrasse pak para mesditës së sotme. Palët e treta dhe departamenti i zjarrfikësve të Lyss, i cili u dërgua menjëherë, filluan pa sukses përpjekjet e shpëtimit pas rënies së personit në gropë, thuhet më tej në raport, shkruan sda.ch.

I ndjeri ende nuk është identifikuar zyrtarisht. Zyra e prokurorit publik të Bernës Jura-Seeland dhe policia kanë nisur një hetim për të përcaktuar rrethanat e sakta të aksidentit.

Protestë masive në Hagë në mbrojtje të krerëve të UÇK-së

Mijëra shqiptarë nga e gjitha bota janë mbledhur në afërsi të ndërtesës së Gjykatës Speciale për të protestuar në mbrojtje të ish-krerëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.

Para mijëra qytetarëve nga Kosova dhe diaspora shqiptare, të mbledhur sot në Hagë për të protestuar në përkrahje të ish-krerëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, kreu i OVL-UÇK-së, Hysni Gucati, nisi fjalimin e tij me thirrjet “UÇK, Hashim Thaçi, Kadri Veseli, Jakup Krasniqi e Rexhep Selimi”.

Ish i burgosuri i Gjykatës Speciale tha se kjo protestë është zë i dinjitetit të popullit shqiptar dhe i historisë së shenjtë të UÇK-së, që sipas tij po tentohet të nëpërkëmbet.

“UÇK nuk lindi nga urrejtja por nga padrejtësia”, theksoi Gucati.

Ai kujtoi se liria nuk ishte dhuratë, por sakrificë e djemve dhe vajzave që ranë për flamur e tokë. “Jemi pasardhësit e një ushtrie që nuk u përkul as përpara tenkave dhe as përpara helikopterëve serb. Evropa nuk duhet të lejojë që drejtësia të shndërrohet në instrument politik, bota demokratike nuk mund t’i mbyllë sytë para një padrejtësie kaq të madhe”, u shpreh ai.

Gucati gjithashtu i bëri thirrje që çlirimtarët të mos trajtohen si kriminelë, por si njerëz që luftuan për liri dhe dinjitet.

Pjesëmarrësve në protestën kundër padrejtësive ndaj ish-krerëve të UÇK-së u është drejtuar edhe ish-ambasadori holandez në Kosovë Robert Bosch.

Bosch kujtoi kohën kur shërbeu në Kosovë, pikërisht edhe kur u formua Gjykata Speciale. Ai foli rreth një bisede që pati asokohe me ish-kryeministrin Hashim Thaçi. Bosch i kujtohet t’i ketë thënë Thaçit se nuk duhet të jetë i shqetësuar.

“Sepse unë i thashë se nëse do të jetë një gjykatë e drejtë t’i do të lirohesh, për shkak se nuk ka prova”, deklaroi Bosch para pjesëmarrësve.

Fotot: Bekim Dalipi

Shumë pak hapësirë ​​në shtëpitë e fëmijëve

Numri i fëmijëve dhe të rinjve në Zvicer që kërkojnë kujdes jashtë familjes është duke u rritur. Megjithatë, ka mungesë vendesh në kujdesin rezidencial, trasnmeton albinfo.ch. Në Zvicrën frëngjishtfolëse, fëmijët madje po vendosen përkohësisht në spitale.

Ka shumë pak vende në shtëpitë e fëmijëve dhe të të rinjve në Zvicër. Kështu thotë  Joanna Bärtschi nga Konferenca e Drejtorëve Kantonalë të Çështjeve Sociale.

Megjithatë, situata nuk është e njëjtë në të gjitha kantonet. Në disa kantone, ka mungesë vendesh për fëmijët e vegjël, ndërsa në të tjerat ka mungesë vendesh për të rinjtë, shkruan sonntagsblick.ch.

Situata është veçanërisht e pasigurt në kantonet e Cyrihut, Gjenevës dhe Vaud. Në këto dy kantone perëndimore zvicerane, fëmijët po vendosen edhe në repartet pediatrike të spitaleve për shkak të mungesës së hapësirës.

Sandra Abderhalden, anëtare e bordit ekzekutiv të Fondacionit të Shtëpive të Fëmijëve dhe të Rinjve të Cyrihut (ZKJ), thotë: “Kërkesat kanë shpërthyer dhe shpesh na duhet t’i refuzojmë”. Këto probleme janë të pranishme në të gjithë kantonin.

 

“Studenti” i Cyrihut afirmon identitetin shqiptar në hapësirën akademike

Në mesin e shoqatave që bashkojnë studentët shqiptarë në Zvicër, shoqata “Studenti” e Cyrihut është ndër më të vjetrat dhe më aktivet. Ajo vepron pa ndërprerje që prej njëzetepesë vitesh ndërsa përpjekje për themelimin e një shoqate kishte edhe më parë.

Duke folur për kohën dhe rrethanat e krijimit, kryetari i shoqatës, Bardh Jashari thotë se „Studenti“ u themelua në vitin 2000 nga një grup studentësh shqiptarë. Ajo lindi si një nevojë për të ndërtuar rrjete mbështetjeje mes studentëve shqiptarë dhe për të krijuar një hapësirë veprimi akademik, kulturor dhe solidar.

Përfshirja, struktura, misioni

“Aktualisht, Shoqata është e akredituar dhe vepron aktivisht në tre institucione të rëndësishme të arsimit të lartë në Zvicër: ETH Zürich, Universiteti i Zürichut (UZH), dhe ZHAW Winterthur”, shpjegon z. Jashari.

“Misioni ynë është të bashkojmë studentët shqiptarë në Zvicër, të forcojmë ndjenjën e përkatësisë dhe të krijojmë kushte për përparim të përbashkët – qoftë në arsim, në kulturë apo në jetë publike”, shprehet tutje Bardh Jashari.

Në fokus kemi organizimin e eventeve akademike dhe kulturore, mbështetjen për orientimin universitar dhe profesional si dhe bashkëpunimin e qëndrueshëm me organizata profesionale dhe institucione akademike”.

“Ndër shtyllat kryesore të angazhimit tonë është rrjetëzimi studentor, përmes të cilit krijojmë lidhje mes studentëve shqiptarë në universitete të ndryshme të Zvicrës dhe nxisim bashkëpunimin ndërdisiplinor. Një fokus i rëndësishëm është gjithashtu promovimi i kulturës shqiptare, i cili realizohet përmes diskutimeve publike, mbrëmjeve kulturore që sjellin në qendër trashëgiminë tonë kolektive. Krahas kësaj, ofrojmë mbështetje akademike për studentët që sapo kanë nisur studimet”.

Agjenda, aktivitetet

 “Në qendër të veprimtarisë së Shoqatës „Studenti“ qëndron ndërthurja e trashëgimisë kulturore me angazhimin akademik dhe shoqëror. Dy nga ngjarjet tona më të qëndrueshme janë “Sofra”, festa vjetore që mbledh studentë rreth muzikës, artit dhe ushqimit dhe “Festa e Flamurit”, e cila çdo 28 Nëntor shndërrohet në një akt të vetëdijshëm bashkimi dhe përfaqësimi të identitetit tonë kombëtar”.

Por, ka edhe shumë të tjera… “Një nga ngjarjet qendrore në semestrin e kaluar vjeshtor ishte ekspozita fotografike “Realities of War: Kosova’s Quest for Liberation”, organizuar me rastin e 25-vjetorit të përfundimit të luftës në Kosovë. Ekspozita u mbajt për një javë të tërë në sallën kryesore të Universitetit të Cyrihut. Ajo solli punën dhe fotografitë e Alan Chin, veprat e të cilit janë të botuara në “The New York Times” dhe të ekspozuara në “MoMA” New York”.

“Shoqata organizoi dy panele akademike në bashkëpunim me institutin e Universitetit të Cyrihut “Center for Eastern European Studies (CEES)” dhe drejtorin z. Prof. Dr. Jeronim Perović. Paneli i parë, “The Twin Hegemons of Eastern Europe: From Russkii Mir to Srpski Svet”, i mbajtur më 27 shkurt 2025, solli në qendër të vëmendjes ngjashmëritë strukturore dhe diskursive mes projekteve hegjemone ruse dhe serbe në Europën Lindore. Me pjesëmarrjen e Prof. Dr. Jens Oliver Schmitt, Dr. Armina Galijaš, Dr. Roman Horbyk, dhe nën moderimin e Prof. Dr. Jeronim Perović, u trajtuan temat e nacionalizmit, propagandës dhe ndikimit të tyre në rajon.

Paneli i dytë, “Transitional Justice”, zhvilluar më 6 maj 2025, mblodhi figura të njohura si Nataša Kandić dhe Shkëlzen Gashi në një diskutim të hapur mbi drejtësinë tranzicionale, dhe mbi mënyrat se si shoqëritë përballen me të kaluarën e dhunshme. Të dy panelet u zhvilluan në Universitetin e Cyrihut.

Po ashtu kemi qenë pjesë e organizimit së udhëtimit njëjavor drejt Horës së Arbëreshëvet në Sicili, në emër të Federatës së Shoqatave Studentore Shqiptare në Zvicër”, shton Bardh Jahsari.

Sfidat

“Shoqata ofron mbështetje të shumanshme për studentët shqiptarë – që nga orientimi në sistemin universitar zviceran, këshillimi akademik si dhe ndihma në gjetjen e praktikave apo vendeve të punës”.

Si çdo organizim edhe “Studenti” ballafaqohet me sfida e vështirësi, cilat janë ato? “Si shoqatë studentore, përballemi shpesh me sfida organizative dhe financiare. Të gjitha aktivitetet tona realizohen në mënyrë vullnetare nga anëtarët e kryesisë dhe ndihmësve, pa mbështetje të jashtme financiare. Për shkak të qëndrimit tonë të vetëdijshëm për pavarësi politike dhe ekonomike, nuk mbështetemi në sponsorë, por kryesisht në përkrahjen institucionale të universiteteve dhe në angazhimin e anëtarëve tanë”, shprehet z. Jashari.

Sipas tij “ndër arritjet më domethënëse është fakti që gjithnjë e më shumë studentë shqiptarë angazhohen për çështje të rëndësishme të komunitetit. Na mbush me krenari kur shohim një student/e që, që, i afrohet kulturës dhe akademisë shqiptare dhe ndien përkatësi e përgjegjësi. Çdo individ i afruar është një vlerë e shtuar për të ardhmen tonë kolektive”.

Bashkëpunimet

“Bashkëpunimi është një shtyllë themelore e veprimtarisë sonë dhe një element që e zgjeron ndikimin e Shoqatës „Studenti“ përtej hapësirës universitare. Bashkëpunojmë ngushtë me universitetet ku jemi aktivë dhe me organizatat e tyre studentore si VSETH dhe VSUZH, me të cilat ndajmë infrastrukturë, përvojë organizative dhe mbështetje institucionale. Jemi gjithashtu pjesë e Federatës së Shoqatave Studentore Shqiptare në Zvicër, që përfshin tetë shoqata nga kantone të ndryshme.

Po ashtu kemi bashkëpunime me shoqatat profesionale shqiptare në Zvicër, si Albanian Engineering Association dhe Lidhja e Mjekëve Shqiptarë në Zvicër, me të cilat zhvillojmë aktivitete që ndërlidhin botën studentore me rrjetet profesionale. Së fundmi, por jo më pak e rëndësishme, Shoqata ka lidhje të forta edhe me përfaqësitë diplomatike shqiptare – ambasadën e Shqipërisë, atë të Kosovës dhe të Maqedonisë së Veriut.

Kush e drejton shoqatën “Studenti”

Kryesia aktuale përbëhet nga një grup studentësh të angazhuar dhe vullnetarë, të cilët kontribuojnë në fushat përkatëse të organizimit të brendshëm dhe përfaqësimit të jashtëm të shoqatës: Zana Krasniqi dhe Idlir Begalla janë përgjegjës për organizimin e aktiviteteve; Altina Orani kujdeset për praninë digjitale në rrjete sociale; Hana Syla për komunikimin dhe ndërveprimin institucional; Jon Stojkaj për IT dhe çështje teknike; Anton Krasniqi si përgjegjës për arkën dhe menaxhimin financiar; Driton Hasanaj për marketingun dhe kontaktet me partnerët; ndërsa Bardh Jashari është në detyrën e kryetarit të Shoqatës. Shoqata ka një strukturë të hapur me mbi 110 anëtarë aktivë dhe rreth 700 anëtarë pasivë, thotë anëtarja e kryesisë së shoqatës “Studenti”.

.

Artikulli për “Studentin” është botuar edhe në magazinën print albinfo.ch, e cila në këtë numër i ka kushtuar fokus të veçantë organizatave shqiptare në Zvicër.

 

Këshilli Federal do të lejojë pulën “e kloruar” amerikane, në këmbim të tarifave më të ulëta

Këshilli Federal i ka bërë një ofertë delikate SHBA-së në mosmarrëveshjen për tarifat. Sipas burimeve të informuara mirë, draft-marrëveshja e negociuar prej kohësh me SHBA-në përfshin një kapitull mbi “Barrierat jo-tarifore në tregti”, transmeton albinfo.ch. Në këtë kapitull, thuhet se Këshilli Federal ka premtuar tashmë masa në verë për të lejuar shitjen e pulës amerikane në Zvicër.

Sipas një hulumtimi nga “NZZ am Sonntag”, dokumenti përmban fjalinë e mëposhtme: “Zvicra synon të punojë me Shtetet e Bashkuara për të adresuar masa specifike që kufizojnë aksesin në treg për mishin dhe produktet e shpendëve amerikanë”. Sot, pulat amerikane janë tabu në Zvicër për faktin se ato zhyten në dezinfektues pas therjes.

E ashtuquajtura pulë e trajtuar me klor nuk lejohet për shitje në Zvicër, siç konfirmohet nga Zyra Federale e Sigurisë Ushqimore dhe Veterinarisë (FSVO).

Pula e trajtuar me klor është një çështje shumë e diskutueshme që ka qenë burim polemikash midis SHBA-së dhe Evropës për vite me radhë.

“Bëhet fjalë për gjënë më idiote që mund të importojmë”, thotë Këshilltari Kombëtar i Partisë së Gjelbër, Kilian Baumann.

BE-ja ka negociuar më mirë dhe ka mbetur e vendosur për standardet ushqimore, sipas presidentit të Shoqatës së Fermerëve të Vegjël, përcjell albinfo.ch. Por, kryetari i Shoqatës së Fermerëve Markus Ritter reagon më qetësisht: “Në fund të fundit, pyetja është nëse një produkt i tillë do të kishte sukses në tregun zviceran”, thotë ai.

Thyerja e një tabuje: Kompanitë e mëdha i bëjnë publike pagat

Është thellësisht e ngulitur në ADN-në zvicerane: pagat nuk diskutohen – të paktën jo publikisht. Dhe pagat për të cilat askush nuk dëshiron të flasë janë gjithashtu në duar të sigurta, në shumicën e kompanive këtu: lista e pagave është konfidenciale dhe nuk ka detyrim për t’u zbuluar, transmeton albinfo.ch.

Kjo do të ndryshojë së shpejti: Nga mesi i vitit të ardhshëm, kompanitë e mëdha në BE do të duhet të zbulojnë diapazonin e tyre të pagave.

Për kompanitë zvicerane që ose kanë degë në BE ose marrin pjesë në tendera në BE, kjo do të thotë se ato duhet të përgatiten tani. Siç raporton SonntagsZeitung, jo të gjithë po e trajtojnë këtë ndryshim në të njëjtën mënyrë.

Kompania risiguruese Swiss Re tashmë i ka zbatuar rregullat në nëntë lokacione në BE në vitin 2024. Roche gjithashtu planifikon të ndajë diapazonin e pagave me aplikantët para intervistës së parë në këtë vend, dhe Novartis do të ndjekë shembullin deri në vitin 2027.

UBS, ABB, Holcim, Nestlé, Axa dhe Zurich tashmë po i bëjnë pjesërisht pagat transparente për punonjësit e rinj në degët e tyre në BE, përcjell albinfo.ch. Megjithatë, të gjithë janë duke shqyrtuar nëse do ta zgjerojnë këtë sistem në Zvicër.

Padi Kundër Funksionit “”AI Overviews” të Google

Gjigandi i internetit Google është paditur për funksionin me përmbledhjet e tij të reja të IA-së (“AI Overviews”).

Botuesi amerikan Penske Media akuzon kompaninë për përdorimin e artikujve të tij për këtë qëllim pa pëlqimin e botuesit. Ndër të prekurit është revista muzikore “Rolling Stone”.

Konkretisht, çështja ka të bëjë me përmbledhjet që janë shfaqur në krye të rezultateve të kërkimit në Google për njëfarë kohe. Operatorët e faqeve të internetit ankohen se kjo i largon përdoruesit nga ofertat e tyre, duke rezultuar në një humbje të të ardhurave nga reklamat dhe abonimet.

Google i hodhi poshtë akuzat si të pabaza.

Industria globale e automobilave, me rënie fitimi

Industria globale e automobilave është zhytur më thellë në krizë. Kjo tregohet në një analizë të realizuar nga firma konsulente EY.

Sipas analizës, fitimet e 19 prodhuesve më të mëdhenj të automjeteve pothuajse u përgjysmuan në gjysmën e parë të vitit krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Rënia u përshpejtua në tremujorin e dytë.

Sipas EY, rënia e fitimeve ishte veçanërisht me peshë për kompanitë si: Renault, Nissan, Mazda dhe kompaninë mëmë të Opelit, Stellantis. Prodhuesit kinezë, në të kundërt, kanë treguar një performancë paksa më pozitive.

SBB Duhet të zëvendësojë të gjitha shinat e tunelit Gotthard

Sipas Sonntagsblick, “një projekt i shkëlqyer” është duke u zhvilluar në SBB. Të gjitha 228 kilometrat e shinave në Tunelin Bazë të Gotthardit, tunelit hekurudhor më të gjatë në botë, duhet të zëvendësohen.

Ky mega-projekt është ende në fazat e tij të hershme.

Zëvendësimi pritet të ndodhë midis viteve 2032 dhe 2034 – më herët se sa ishte planifikuar, transmeton albinfo.ch. Numri i trenave në tunel tani është më i madh se sa pritej më parë.

SBB ende nuk ka zbuluar se si zëvendësimi do të ndikojë në operacionet hekurudhore. Kostot konsiderohet të jenë nga dhjetëra deri në qindra miliona euro.

SHBA i lejon Zvicrës të blejë më pak aeroplanë luftarakë F-35

Prokurimi i aeroplanëve F-35 po i kushton Zvicrës dukshëm më shumë sesa ishte planifikuar: kostot shtesë mund të arrijnë deri në 1.3 miliardë franga zvicerane.

VBS (ministria e mbrojtjes) aktualisht po shqyrton mundësitë për uljen e kostos së rinovimit të forcës ajrore, transmeton albinfo.ch. Një mundësi: qeveria federale mund të blejë më pak avionë.

Siç raporton “NZZ am Sonntag”, VBS e ka diskutuar këtë mundësi me përfaqësuesit amerikanë.

Zyra Federale për Armatime (Armasuisse) i konfirmoi gazetës se SHBA është e gatshme të pranojë një porosi më të vogël nga Zvicra. Pyetja është nëse Parlamenti do të bjerë dakord për një reduktim të tillë të flotës.

“Nga një perspektivë thjesht financiare, mundësia e blerjes së më pak avionëve mund të ketë kuptim”, thotë Mauro Tuena, Këshilltar Kombëtar nga SVP dhe anëtar i Komitetit të Politikave të Sigurisë (SiK). “Por nga një perspektivë e politikës së sigurisë, situata është mjaft e ndryshme”, thotë Tuena.

“F-35 sapo ka provuar aftësitë e tij në Poloni duke rrëzuar dronë rusë.” Pra, do të ishte më e përshtatshme të bliheshin të 36 avionët. Me një kredi shtesë, nëse është e nevojshme.

Sot në Hagë protestohet në përkrahje të ish-luftëtarëve të UÇK-së

Një numër i madh i bashkëluftëtarëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, mërgimtarëve nga diaspora, si dhe qytetarë shqiptarë nga Kosova dhe nga trojet tjera shqiptare, kanë arritur në Hagë për të marrë pjesë në protestën që do të mbahet me fillim nga ora 14:00, pranë Dhomave të Specializuara të Kosovës me seli në këtë qytet.

Mbrëmë ishin nisur disa autobusë me bashkatdhetarë nga vende të ndryshme të Zvicrës drejt Hagës për të marrë pjesë në protestën e organizuar me sloganin: Drejtësi për çlirimtarët.

Protesta është organizuar nga Organizata e Veteranëve të Luftës së Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (OVL-UÇK) dhe zhvillohet në përkrahje të ish-luftëtarëve të UÇK-së, të cilët aktualisht ndodhen në paraburgim dhe po përballen me proces gjyqësor në Hagë, shkruan rtklive.com.

Organizatorët thonë se protesta do të jetë paqësore dhe do të karakterizohet me shpalosjen e rreth 100 parullave dhe sloganeve të përgatitura në gjuhën angleze, me qëllim që mesazhi i protestuesve të transmetohet qartë te opinioni ndërkombëtar.

Përmes kësaj proteste, ata synojnë të shprehin solidaritetin e qytetarëve shqiptarë me ish-ushtarët e UÇK-së, duke theksuar bindjen e tyre në drejtësinë e kauzës së luftës çlirimtare.

OVL-UÇK u ka bërë thirrje të gjithë qytetarëve shqiptarë që ndodhen në afërsi të Hagës që t’i bashkohen kësaj proteste, duke respektuar parimet demokratike dhe të drejtën për shprehje të lirë.

VIDEO: Shaqiri vendimtar në fitoren e Baselit kundër Thunit

Pas një fillimi mbresëlënës në Superligën zvicerane, Thuni ka pësuar humbjen e parë të sezonit. Në një ndeshje të zjarrtë në Stockhorn Arena, ku ishin të pranishëm mbi 10 mijë shikues, Berner Oberländerët u mposhtën 1:3 nga FC Basel, përcjell albinfo.ch.

Xherdan Shaqiri ishte lojtari kryesor i takimit: ai shënoi golin e parë pas një aksioni të nisur nga Salah, asistoi në golin spektakolar të Ajetit për 0:2 dhe vulosi rezultatin nga pika e bardhë në minutën e 97-të. Thun u rikthye në lojë falë penalltisë së Bertones (51’), por përpjekjet e tyre nuk mjaftuan për të barazuar, shkruan albinfo.ch.

Kjo ishte humbja e parë e Thunit në këtë kampanjë dhe gjithashtu hera e parë që skuadra e trajnerit Mauro Lustrinelli pëson më shumë se një gol në një ndeshje kampionale. Ndërkohë, Baseli i Massimo Magnin konfirmoi statusin e favoritit për titull, duke marrë tre pikë të rëndësishme në garën për kreun.

Liderët opozitarë të Kosovës pranojnë të mos zbulojnë detaje nga takimi në Ambasadën e SHBA-së

Kryetarët e AAK-së,  PDK-së dhe LDK-së në Kosovë janë zotuar të mos komentojnë përmbajtjen e takimit me të ngarkuarën me punë të Ambasadës së SHBA-së në Prishtinë, Anu Prattipati, i zhvilluar menjëherë pas pezullimit të dialogut strategjik me Kosovën.

Ramush Haradinaj tha se liderët opozitarë kanë marrë obligim të mos prononcohen mbi diskutimet. Memli Krasniqi dhe Lumir Abdixhiku nuk dhanë përgjigje, ashtu si dhe Ambasada amerikane, përcjell albinfo.ch.

Ekspertë ndërkombëtarë vlerësojnë vendimin e SHBA-së si pasojë të pakënaqësisë me qeverinë Kurti dhe si sinjal paralajmërues për humbje besimi ndaj institucioneve të Kosovës. Ministri në detyrë, Nenad Rashiq, e lidhi vendimin me presionet ndaj Gjykatës Kushtetuese, duke e cilësuar atë si “vërejtjen më të qartë” nga Uashingtoni.

Dialogu strategjik, që ishte planifikuar të zhvillohej këtë vit, do të mbetet i pezulluar për kohë të pacaktuar.

Vendimi lidhet me tensionet politike të brendshme, kritikat ndaj Gjykatës Kushtetuese dhe çështjet e pazgjidhura me Serbinë.

Lexoni po ashtu:

SHBA-ja pezullon dialogun strategjik me Kosovën

Zviceranët jashtë vendit dhe sfida e llogarive bankare në Zvicër

Për shumë zviceranë që jetojnë jashtë vendit, hapja e një llogarie bankare në Zvicër është e shtrenjtë dhe shpesh e pamundur. Tani ka një nismë të re për ta ndryshuar këtë situatë. Ständerat-i nga Gjeneva, Mauro Poggia, ka paraqitur një mocion që synon t’u mundësojë bashkatdhetarëve jashtë vendit një llogari bankare në Postfinance me kushte të ngjashme si klientët brenda Zvicrës,përcjell albinfo.ch.

Poggia kritikon “teprimin patologjik” të bankave zvicerane ndaj rrezikut dhe argumenton se pa një llogari në Zvicër, bashkatdhetarët përballen me vështirësi të mëdha në menaxhimin e pensioneve, pagesave apo investimeve. Mocioni ka marrë mbështetje ndërpartiake dhe pritet të shqyrtohet nga Ständerati më 25 shtator.

Organizata e Zviceranëve Jashtë Vendit (ASO) e përshëndet këtë nismë, duke e konsideruar aksesin në një llogari zvicerane si një të drejtë themelore për diasporën. Megjithatë, qeveria federale paralajmëron për rreziqe ligjore dhe reputacionale për Postfinance, ndërsa diskutimi mbetet i hapur për mënyrën e financimit të një shërbimi të tillë bazë.

Londër: Mbi 100,000 veta protestojnë kundër migrimit

Policia vlerëson se rreth 110,000 njerëz kanë marrë pjesë në një demonstratë në Londër, në njërën nga protestat më të mëdha deri më sot, kundër migracionit. Demonstruesit kërkuan politika më të rrepta të azilit në vend.

Imazhet dhe videot tregojnë pjesëmarrës që mbajnë pankarta dhe flamuj me slogane të tilla si “Ndaloni anijet” dhe “Dërgojini në shtëpi”.

Demonstrata u organizua nga aktivisti ekstremist i krahut të djathtë Tommy Robinson. Autoritetet britanike raportuan së fundmi se më shumë se 10,000 kërkesa për azil ishin paraqitur brenda një viti, numri më i lartë i regjistruar ndonjëherë.

Në të njëjtën kohë, në Londër u zhvillua një kundër-demonstratë. Morën pjesë disa mijëra njerëz.

Hapet klasa e re e gjuhës shqipe në Widnau, Kantonin e St. Gallenit

Në Widnau të Kantonit të St. Gallenit është hapur zyrtarisht pika e re e “Shkollës Shqipe”, nën kujdesin e LAPSH “Naim Frashëri”. Kjo shkollë i shtohet rrjetit të dhjetëra pikave mësimore të gjuhës amtare në këtë kanton, si në Rebstein, Buchs SG, Mels, Flums, Rorschach, Uznach, Rapperswil – Jona e të tjera.

Në javën e parë, klasës iu bashkuan me gëzim nxënësit Ajana, Liana, Jerina, Aulona, Leona, Lorenti, Shpati dhe Luani. Mësimin e drejton mësuesja Njomza Maliqi, e cila theksoi rëndësinë e gjuhës amtare si “urë që i lidh fëmijët me rrënjët e tyre”.

Kontribut të veçantë për hapjen e kësaj pike dha edhe z. Vaxhid Sejdiu, bashkëkryetar i LAPSH-it në Zvicër, i cili u shpreh se “të humbasësh gjuhën amtare do të thotë të humbasësh një pjesë të shpirtit”.

Klasa e re në Widnau është një hap i rëndësishëm për ruajtjen e gjuhës, kulturës dhe identitetit shqiptar tek brezat e rinj në diasporë. Mësimi zhvillohet çdo të martë nga ora 16:30 deri në 18:30 në “Schulhaus Gässeli”.

Ejani nxënës të dashur – shkolla shqipe në Widnau ju pret!