Archives

Maqedoni e Veriut: Ulen çmimet e derivateve të naftës

Posted on by erezzaademi

Komisioni Rregullator për Energjetik i Republikës së Maqedonisë së Veriut (KREE) ka miratuar Vendim për uljen e çmimeve me pakicë të derivateve të naftës me një mesatare prej 0.83% krahasuar me vendimin e datës datës 6 tetor.

Çmimet me pakicë të benzinave EUROSUPER BS-95 dhe EUROSUPER BS-98 ulen për 1.00 den/litër teksa çmimet me pakicë të EURODIZEL (D-E V) dhe Vajit Ekstra të Lehtë Shtëpiak (EL-1) ulen me 0.50 den/litër.Çmimi me pakicë i Vajit të Maturës M-1 NS është rritur me 0.001 den/kg dhe tani arrin në 36.661 den/kg, transmeton albinfo.ch.

Të rinjtë në Zvicër jetojnë me prindërit e tyre më gjatë

Posted on by erezzaademi

Të rinjtë në Zvicër jetojnë me prindërit e tyre deri në moshën mesatarisht 23.7 vjeç. Kjo është pothuajse dy vjet më e vjetër se gjetjet e të njëjtit anketë të kryer 20 vjet më parë.

Analiza, e publikuar të hënën nga Zyra Federale e Statistikave (FSO), krahasoi njerëzit e lindur midis viteve 1988 dhe 2007 me ata të lindur midis viteve 1968 dhe 1987.

Përveç vitit të lindjes, gjinia luan gjithashtu një rol të rëndësishëm në kohën e largimit, siç tregon një analizë e të dhënave, shkruan swissinfo. Për burrat, mesatarisht duhet një vit e gjysmë më shumë sesa për gratë për t’u larguar. Faktorë të tjerë përfshijnë nivelin e arsimit, rajonin gjuhësor dhe kombësinë, transmeton albinfo.ch.

Në fund të fundit, shumica e të rinjve në Zvicër largohen nga shtëpia midis moshës 20 dhe 30 vjeç. Sipas FSO-së, një person konsiderohet se është larguar nga shtëpia nëse nuk jeton me asnjërin prind për katër ose më shumë ditë në javë.

Kometa e ndritshme Lemmon do të ndriçojë qiellin e tetorit në Evropë

Posted on by erezzaademi

Pothuajse saktësisht një vit pasi kometa “C/2023 A3 Tsuchinshan-Atlas” ofroi dukshmëri të mirë, një tjetër kometë e ndritshme po afrohet tani: kometa e sapozbuluar C/2025 A6 (Lemmon) do të jetë e dukshme nga mesi i tetorit si një objekt i spikatur përmes teleskopëve të thjeshtë, dhe – nën ndotje të ulët të dritës, larg qyteteve – madje edhe dobët me sy të lirë, tha për APA eksperti i kometave Michael Jäger.

Kometa C/2025 A6 (Lemmon) u zbulua në imazhet e marra më 3 janar të këtij viti nga Mount Lemmon Survey (SHBA). Ajo po i afrohet Diellit në një orbitë eliptike me periudhë jashtëzakonisht të gjatë dhe do të arrijë pikën e saj më të afërt me Diellin (perihelionin) më 8 nëntor në një distancë prej 79 milionë kilometrash – rreth gjysma e distancës së Tokës nga Dielli – sipas Alexander Pikhard të Grupit të Punës për Astronomi në Vjenë (WAA). Afrimi i saj më i afërt me Tokën do të ndodhë më 21 tetor në rreth 90 milionë kilometra.

“Lemmon” përjetoi një shpërthim shkëlqimi gjatë verës. Zhvillimi i tij i fortë ishte “i papritur, pasi parashikimet fillestare parashikuan që kometa do të ishte shumë më e zbehtë, shkruan theinternational. Megjithatë, nuk është hera e parë që shkëlqimi i një komete me periudhë të gjatë ka evoluar shumë dinamikisht”, tha Jäger, kryetar i Qendrës Astronomike Martinsberg (AZM) në rajonin Waldviertel të Austrisë së Poshtme.

Në fillim të tetorit, kometa arriti magnitudë 6 – një masë e shkëlqimit të dukshëm – duke e vendosur atë në pragun e dukshmërisë me sy të lirë, të paktën nën qiellin e errët malor. “Vlerësimet aktuale të shkëlqimit nën dritën e hënës tregojnë se tendenca në rritje vazhdon dhe ne mund të presim një objekt me magnitudë 4 brenda pak ditësh”, tha Jäger. Periudha më e mirë e shikimit do të jetë midis 20 dhe 26 tetorit, kur kometa do të qëndrojë rreth 20 gradë lart në qiell në fund të muzgut dhe duhet të shkëlqejë me magnitudë 3.

Sipas ekspertëve, kjo shkëlqim duhet të jetë i mjaftueshëm për të parë kometën me sy të lirë në zona me ndotje të ulët të dritës, megjithëse rekomandohen dylbi për vëzhgim më të qartë. Sipas Grupit të Punës Astronomik Salzkammergut (AAS), “Lemmon” do të shfaqet poshtë konstelacionit Ursa Major (Arusha e Madhe), ulët në veriperëndim rreth orës 7:30 të mbrëmjes, ose akoma më mirë – më lart mbi horizont – midis orës 4:00 dhe 5:00 të mëngjesit në verilindje. Deri në fund të tetorit, kometa do të lëvizë përmes konstelacionit Serpens në perëndim. Pas 26 tetorit, drita e hënës do të ndërhyjë gjithnjë e më shumë dhe kometa do të ulet gradualisht drejt horizontit. Dukshmëria do të përfundojë rreth 10 nëntorit, tha Jäger, transmeton albinfo.ch.

Tetori madje ofron një kometë të dytë: C/2025 R2 (Swan), megjithëse është “kryesisht për specialistë”, vuri në dukje Jäger. Kometa do të lëvizë ulët nëpër qiellin e mbrëmjes përmes Rrugës së Qumështit të verës deri në mesin e tetorit dhe është e dukshme vetëm përmes një teleskopi. Ndërsa lëviz më larg nga Dielli, ajo do të duket gjithnjë e më e shpërndarë.

Topa dëbore të ndyra

Kometat konsiderohen mbetje nga formimi i sistemit tonë diellor rreth 4.6 miliardë vjet më parë. Ato përbëhen nga një përzierje akulli, pluhuri dhe shkëmbi dhe shpesh krahasohen me “topa dëbore të ndyra”. Akulli përmban jo vetëm ujë të ngrirë, por edhe dioksid karboni, metan dhe amoniak. Shumë kometa lëvizin në orbita shumë eliptike përmes sistemit diellor: ato dalin nga rajonet e tij të jashtme dhe i afrohen Diellit, ku ngrohen dhe formojnë bishtat e tyre shpesh spektakolarë.

Ndërsa ngrohen, një re e madhe gazi dhe pluhuri formohet rreth bërthamës së vogël të kometës, e njohur si koma. “Era diellore”, një rrjedhë e vazhdueshme grimcash të emetuara nga Dielli, e largon këtë përzierje gazi dhe pluhuri nga kometa, duke formuar një bisht që gjithmonë tregon larg Diellit.

62% e beqarëve në Austri jetojnë vetëm

Posted on by erezzaademi

Sipas një ankete të kryer nga aplikacioni i takimeve Parship, 62 përqind e beqarëve thanë se jetojnë vetëm. Megjithatë, gati gjysma e beqarëve nën 30 vjeç ende jetojnë me prindërit e tyre. Midis atyre të moshës 30 deri në 39 vjeç, shifra është ende 27 përqind, ndërsa nga mosha 60 vjeç e tutje, 84 përqind jetojnë vetëm. Këto gjetje u botuan të hënën në një anketë të titulluar “Si jetojnë beqarët”.

“Një pjesë e madhe e beqarëve i vlerësojnë katër muret e tyre si një vend tërheqjeje. Ata krijojnë hapësira ku ndihen rehat dhe mund të rimbushin energjitë – pavarësisht nëse jetojnë vetëm apo me familjen”, tha psikologia e Parship, Caroline Erb, shkruan theinternational. Pavarësisht moshës, beqarët ndihen të sigurt në shtëpitë e tyre (88 përqind), e vlerësojnë mjedisin përreth tyre (86 përqind) dhe janë të kënaqur me situatën e tyre të jetesës (83 përqind). Megjithatë, kur u pyetën nëse lagjja e tyre ofron shumë për beqarët, vetëm një në tre nga 435 të anketuarit u pajtua, transmeton albinfo.at.

Dhjetë përqind e beqarëve thanë se janë prindër beqarë që jetojnë me fëmijët e tyre, ndërsa në grupmoshën 40 deri në 49 vjeç, kjo shifër rritet në një në katër. Në këtë grup, vështirësia financiare është më e madhe: 28 përqind kanë vështirësi të mbulojnë kostot e strehimit. Në përgjithësi, 17 përqind e beqarëve austriakë e kanë të vështirë të paguajnë qiranë, shërbimet dhe shpenzimet e tjera të strehimit. Apartamentet e përbashkëta mbeten përjashtim, me vetëm pesë përqind të beqarëve që jetojnë në një apartament të përbashkët – midis 18 deri në 29-vjeçarëve, pjesa është tetë përqind.

“Komuniteti Musliman Shqiptar në Zvicër nuk është konservator, por i hapur dhe integrues“

Posted on by albinfo.ch

Një artikull i botuar të dielën e shkuar në gazetën “SonntagsZeitung” ka ngritur shqetësimin e Komunitetit Musliman Shqiptar në Zvicër. Platfroma mediale albinfo.ch bisedoi me Mehas ef. Alija, kryetarin e Komunitetit Musliman Shqiptar në Zvicër, ku u shtruan temat që lidhen me perceptimin kritik të një artikulli të botuar në “SonntagsZeitung”.

Alija sqaron se ky artikull është selektiv dhe nuk pasqyron realitetin e shumicës së xhamive shqiptare, të cilat janë të hapura, bashkëpunuese dhe të integruara në shoqërinë zvicerane. Ai nënvizon keqinterpretimin e çështjes së vajzave me shami, duke theksuar lirinë e tyre personale dhe sukseset e shumta në arsim e profesion. Po ashtu, Alija ndan qëndrimin e tij për figurat publike fetare, duke bërë thirrje për kujdes e vetëkritikë. Në fund, ai thekson raportet e mira me autoritetet vendase dhe përçon thelbësisht mesazhin e një Islami të hapur, të përgjegjshëm dhe të harmonizuar me vlerat e Zvicrës moderne. Për më shumë, bisedën e plotë me Imam Mehas ef. Alija, kryetar të Komunitetit Musliman Shqiptar në Zvicër, e gjeni në vijim.

Albinfo.ch: Në një artikull të botuar në gazetën “SonntagsZeitung” komuniteti musliman shqiptar në Zvicër kritikohet për, siç thuhet, “Islamin gjithnjë e më konservator”. Cili është qëndrimi juaj lidhur me këtë kritikë?

Mehas Alija: Së pari, ju falënderoj juve dhe redaksinë e Albinfo.ch për mundësinë e dhënë që të shprehemi lidhur me këtë çështje. Artikulli i botuar në gazetën “SonntagsZeitung” ka tone kritike dhe skeptike, por njëkohësisht është selektiv dhe i njëanshëm. Ai nuk pasqyron realitetin e shumicës së xhamive shqiptare në Zvicër. Në vend që të ofrojë një analizë neutrale dhe gazetareske, artikulli përmban tendenca paragjykuese dhe, nga raste të veçuara, përpiqet të gjeneralizojë të gjithë komunitetin. Të paktën, do të duhej të kishte një balancim duke paraqitur edhe shumë shembuj pozitivë që ekzistojnë në komunitetin tonë. Po ashtu, artikulli ndjek një model tashmë të njohur: tituj dramatikë, fotografi të zgjedhura dhe citime të theksuara që krijojnë perceptim të gabuar. Ne, si Komunitet Musliman Shqiptar në Zvicër, jemi të hapur për çdo debat të ndershëm dhe kritikë konstruktive, por jo për qasje që ushqejnë paragjykime dhe përjashtim. Të gjitha xhamitë tona janë të hapura për publikun dhe mund të vizitohen nga kushdo. Që prej miratimit të Kartës së vitit 2017, ne kemi theksuar qartë përkushtimin ndaj rendit juridik zviceran, barazisë gjinore dhe bashkëjetesës paqësore. Ky është realiteti i vërtetë i komunitetit tonë, i përcaktuar për një veprimtari të integruar, të matur dhe të përgjegjshme, që kontribuon pozitivisht në shoqërinë zvicerane.

Albinfo.ch: Në artikull veçanërisht kritikohet fakti që në disa xhami janë parë vajza të moshave të vogla me shami. Si i përgjigjeni kësaj kritike dhe cili është qëndrimi juaj lidhur me mbulesën?

Mehas Alija: Ky është një shembull tipik i perceptimit selektiv. Në fotografitë që janë përdorur si “dëshmi”, bëhet fjalë për vajza që në jetën e përditshme dhe në shkollë nuk mbajnë shami, por që gjatë ceremonive fetare apo orëve të mësimit të Kuranit vishen në mënyrë tradicionale, ashtu siç ndodh në çdo kulturë apo fe gjatë ngjarjeve fetare. Kjo nuk imponohet nga askush, por bazohet në vullnetin e lirë të prindërve dhe fëmijëve. Për ta paraqitur këtë si shenjë të “konservatorizmit” është padrejtësi dhe krijon klishe për “vajzën e shtypur muslimane”. Në realitet, vajzat shqiptare muslimane në Zvicër janë ndër më të suksesshmet në shkolla, universitete dhe profesione — nga juriste, psikologe e deri te sportiste. Disa prej tyre mbajnë shami, disa jo, dhe të gjitha jetojnë të lira e të respektuara. Ka pasur reagime edhe nga këto vajza, të cilat janë ndier të ofenduara dhe të parespektuara nga mesazhet e gazetares.

Albinfo.ch: Aty flitet për jetën fetare në Kosovë, ilahistin Adem Ramadani, të gjitha në konotacion negativ. Çfarë lidhje kanë ato me realitetin e shqiptarëve muslimanë në Zvicër?

Mehas Alija: Në artikull janë përzier tema që nuk kanë asnjë lidhje me jetën islame të shqiptarëve në Zvicër. Komunitetet tona janë institucione zvicerane që funksionojnë sipas ligjeve të këtij vendi dhe në bashkëpunim të rregullt me autoritetet lokale. Kur ndonjë imam apo artist fetar merr pjesë si mysafir në ndonjë ngjarje, kjo nuk do të thotë se ai përfaqëson qëndrimet e komunitetit tonë. Në disa raste madje janë përmendur edhe persona që nuk kanë qenë fare të pranishëm në aktivitetet që u përmendën.

Për fat të keq, nga disa raste individuale ndërtohet një “trend” i rremë, sikur e gjithë mërgata shqiptare po bëhet më konservatore. Ne kërkojmë që çdo vlerësim të bazohet në fakte, jo në stereotipe. Unë dua të jap një mesazh për të gjitha xhamitë tona në Zvicër: të kenë kujdes se çfarë personash ftojnë në aktivitetet e tyre dhe në ngjarjet që zhvillojnë. Dorën në zemër, ka imamë dhe artistë që vërtet nuk na bëjnë aspak nder në jetët tona. Duhet të jemi edhe autokritikë. KMSHZ nuk i përkrah mendimet dhe qasjet selektive, ekstremiste dhe ato që cenojnë bashkëjetesën ndërfetare dhe ndërkulturore në shoqërinë zvicerane.

Albinfo.ch: Si qëndrojnë raportet mes qendrave islame dhe autoriteteve vendase?

Mehas Alija: Raportet tona me autoritetet zvicerane janë të mira dhe bashkëpunuese. Ne kemi kontakte të rregullta me komunat, policinë, shkollat dhe zyrat e integrimit në shumë qytete të vendit. Xhamitë tona janë pjesë aktive e jetës shoqërore dhe kontribuojnë në dialog, mirëkuptim dhe integrim. Një shembull konkret është xhamia shqiptare në Wil, e cila gjatë viteve të fundit ka pritur qindra grupe vizitorësh, përfshirë klasa shkollore, përfaqësues institucionesh, shoqata, grupe kishtare dhe qytetarë të zakonshëm. Asnjë vizitor, qoftë ai mysliman apo jo, nuk është detyruar apo kërkuar ndonjëherë të mbajë shami gjatë hyrjes në xhami. Të gjithë priten me respekt dhe mikpritje, siç e kërkon etika jonë fetare dhe kulturore. Madje, ndër njoftimet tona të fundit është edhe falënderimi zyrtar nga qyteti i Wil-it, i cili ka vlerësuar hapur bashkëpunimin dhe qasjen e kryesisë dhe të imamit të xhamisë, Bekim Alimi, ndaj publikut të gjerë. Në të njëjtën frymë veprojnë edhe xhamitë e tjera të përmendura në artikull.

Këto janë fakte që tregojnë realitetin e jetës sonë islame në Zvicër: një Islam të hapur, të respektueshëm dhe të integruar, që është pjesë e natyrshme e shoqërisë zvicerane dhe europiane. Ne i ftojmë të gjithë, përfshirë gazetarë e qytetarë, të na vizitojnë, të shohin realitetin nga afër dhe të mos mjaftohen me interpretime të njëanshme. Ne jemi pjesë e Zvicrës dhe Zvicra është pjesë e jona — theksoi në fund të bisedës sonë për Albinfo.ch, Mehas Alija, kryetar i Komunitetit Musliman Shqiptar në Zvicër.

Irfan Agushi

Lexoni po ashtu:

Gazeta zvicerane: “Islami shqiptar po bëhet gjithnjë më konservator”

 

Asambleja Parlamentare e NATO-s i jep presidentes së Kosovës çmimin për Gratë, Paqen dhe Sigurinë

Posted on by erezzaademi
Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, është nderuar sot me Çmimin e Asamblesë Parlamentare të NATO-s për Gratë, Paqen dhe Sigurinë.
Osmani ka deklaruar se këtë vlerësim të jashtëzakonshëm ia dedikon popullit të Kosovës, e në veçanti grave të Kosovës, të cilat me guxim, dinjitet e përkushtim ndihmuan arritjen e lirisë dhe ndërtimin e paqes.
“Është çmim për të gjitha gratë që nuk u dorëzuan kurrë, për ato që iu prinë protestave, luftës e ndërtimit të institucioneve, për kampionet e të drejtave të njeriut, për nënat që ende presin më të dashurit e tyre të zhdukur dhunshëm gjatë luftës, për të mbijetuarat të cilat kurrë nuk rreshtën së punuari për kauzën e drejtësisë, si dhe për vajzat e reja që sot udhëheqin çdo fushë me besim e vizion. Paqja jonë është ndërtuar mbi sakrificën dhe guximin e tyre, ndërsa demokracia jonë është forcuar falë angazhimit të pashoq të grave që qëndruan të palëkundura në çdo hap të rrugëtimit tonë drejt lirisë e barazisë”, ka shkruar ajo, transmeton albinfo.ch.

Si mund të kurseni para në kujdesin shëndetësor në Zvicër

Posted on by erezzaademi

Midis primeve të sigurimit dhe barnave me çmime të larta dhe kostove të tjera, kujdesi shëndetësor në Zvicër ka një çmim të lartë. Clare O’Dea shqyrton pse kostot janë kaq të larta dhe disa nga mënyrat se si mund të kurseni para.

Në sipërfaqe, modeli zviceran i ofrimit të kujdesit shëndetësor duket egalitar. Të gjithë banorët janë të detyruar me ligj të blejnë të njëjtën paketë bazë sigurimi, dhe primet subvencionohen për ata me të ardhura të ulëta. Pra, pse kostoja është një mollë sherri kaq e madhe?

Problemi është se vetë kujdesi shëndetësor është shumë i shtrenjtë, sistemi i dytë më i shtrenjtë në botë pas Shteteve të Bashkuara. Dhe pjesa më e madhe e kostos mbulohet nga familjet në një mënyrë ose në një tjetër. Kjo dëmton më shumë ata me të ardhura të ulëta deri të mesme.

Midis primeve të sigurimit shëndetësor, shpenzimeve nga xhepi dhe barnave me çmime të larta, familjet po shpenzojnë një pjesë të konsiderueshme të të ardhurave të tyre për shëndetësinë. Çuditërisht, banorët zviceranë financojnë 59 përqind të shpenzimeve kombëtare për shëndetësinë, sipas shifrave të Zyrës Federale për Shëndetin Publik për vitin 2020. Pjesa tjetër vjen nga arkat e shtetit dhe, në një masë të vogël, nga punëdhënësit.

Për ta ulur në një nivel individual, banorët zviceranë paguajnë 478 franga për person në muaj për kostot shëndetësore. Primet e sigurimit të detyrueshëm shëndetësor përbëjnë mesatarisht 252 franga të këtij totali. Pjesa tjetër shkon për prime shtesë të sigurimit shëndetësor (shtesë) (42 franga), bashkëpagesë për policat plus shpenzime nga xhepi (174 franga) dhe ‘financime të tjera’ (10).

Politikanët në të gjithë spektrin duket se janë të paaftë të bëjnë asgjë për të frenuar inflacionin shëndetësor. E fundit është se primet e sigurimit shëndetësor do të rriten me 8.7 përqind në vitin 2024. Ky nuk është një parashikim, por një fakt, siç u njoftua nga ministri i shëndetësisë në shtator.

Arka publike

Gjëja më e keqe do të ishte të humbisnit të drejtat tuaja. Për të zbuluar nëse kualifikoheni për subvencione primesh, do të duhet të kaloni nëpër kantonin tuaj të origjinës. Çdo kanton ka normat e veta të uljes dhe rregullat mbi të drejtën për t’u kualifikuar. Në disa, ekzistojnë sisteme për të identifikuar dhe njoftuar personat e kualifikuar, por në të tjerët, duhet të kontrolloni dhe të aplikoni vetë.

Kjo mundësi ia vlen patjetër të shqyrtohet nëse mendoni se mund të jeni i kualifikuar – rreth një e katërta e popullsisë kualifikohet për këto pagesa. Në disa kantone, përqindja e përfituesve është më e lartë. Moneyland.ch ka hartuar një listë me informacionin e kontaktit për uljet e primeve në secilin kanton.

Merrni iniciativën

Në përgjithësi, për të kursyer para në kostot e kujdesit shëndetësor, të siguruarit duhet të marrin vetë iniciativën. Të sapoardhurit në Zvicër duhet të marrin një polisë brenda tre muajsh dhe patjetër duhet të kërkojnë, shkruan thelocal. Faqet e internetit të krahasimit të çmimeve si moneyland.ch, comparis.ch dhe Priminfo (vetëm në gjuhët kombëtare) ndihmojnë për të kapërcyer zhurmën dhe për të gjetur marrëveshjen më të mirë për rrethanat tuaja individuale.

Mosha dhe vendndodhja janë kritere të rëndësishme. Ekzistojnë ndryshime të vogla e të pakufizuara në çmime midis mbi 40 siguruesve jofitimprurës (të njohur si “Krankenkasse”, “caisse maladie” ose “cassa malati”), që do të thotë se mund të gjeni edhe një ofertë më të mirë duke blerë polica nga sigurues të ndryshëm për anëtarë të ndryshëm të familjes, transmeton albinfo.ch.

Për ata që tashmë kanë një polisë, ka kuptim të bëjnë një kontroll vjetor të çmimeve kur tarifat e vitit të ardhshëm shpallen në vjeshtë. Ndërrimi i shërbimeve, të cilin të gjithë kanë të drejtë ta bëjnë një herë në vit, mund të japë vërtet rezultate.

Afati për ndërrimin e ofruesve sapo është mbyllur, por mund të jeni gati të njoftoni ofruesin tuaj aktual deri më 30 nëntor të vitit të ardhshëm. Me lehtësi, faqet e internetit të krahasimit ofrojnë gjithashtu letra model për anulimin e një polise.

Modele të ndryshme

Edhe nëse vendosni të qëndroni me të njëjtin sigurues, padyshim që mund ta ndryshoni llojin e polisës në një version më të lirë. I ashtuquajturi model standard është më i shtrenjti. Sipas këtij rregullimi, ju vendosni se cilin mjek dëshironi të shihni, përfshirë specialistët, dhe caktoni takime kur të ndjeni nevojën.

Ekzistojnë modele të tjera më të lira të kujdesit të menaxhuar të cilat janë krijuar për të ulur vizitat e panevojshme te mjeku. Me këto, duhet të bëni një konsultë telemjekësore ose të vizitoni një farmaci përpara se të merrni dritën jeshile për të caktuar një takim me një mjek. Ekziston një model tjetër ku duhet të vizitoni mjekun tuaj të përgjithshëm për të marrë një referim tek një specialist.

Llogaritjet

Mënyra më e mirë për të kursyer në përgjithësi është të jeni të zgjuar me zbritjen tuaj. Kjo është pjesa e shpenzimeve mjekësore që duhet të paguani nga xhepi juaj brenda vitit para se siguruesi juaj të fillojë rimbursimin. Sa më e ulët të jetë zbritja, aq më e lartë është primi.

Bërja e zgjedhjes së duhur përfshin një rrezik të caktuar. Por të paktën është e mundur të bëni një hamendje të informuar bazuar në përvojën e kaluar. Ekzistojnë disa grupe midis 300 dhe 2,500 frangave në vit për zbritjet (shumat janë më të ulëta për fëmijët).

Nëse keni tendencë të mos keni nevojë për kujdes mjekësor dhe mendoni se kostot tuaja shëndetësore ka të ngjarë të jenë të ulëta vitin e ardhshëm, do të kishte kuptim të zgjidhni zbritjen maksimale, e cila mund të përkthehet në një kursim deri në rreth 40 përqind të primeve. Nëse keni arsye të besoni se faturat tuaja do të arrijnë deri në 2,000 franga ose më shumë, atëherë është më mirë të zgjidhni zbritjen minimale.

Mos e dyfishoni shumën

Kjo ka të bëjë me paketën e detyrueshme të sigurimit, e cila përfshin kujdesin për sëmundje, aksidente dhe maternitet. Por sigurohuni që keni vërtet nevojë për atë sigurim aksidenti. Kushdo që është i punësuar për më shumë se 8 orë në javë mbulohet nga sigurimi i aksidenteve i punëdhënësit të tij, në të cilin rast duhet të hiqet nga polica e tij personale.

Nëse po kërkoni të kurseni para në sigurimin shëndetësor, ka shumë të ngjarë që nuk do të kërkoni sigurim shtesë, i njohur edhe si sigurim plotësues. Këto polica ju japin më shumë liri në zgjedhjen e spitalit, dhe gjithashtu mbulojnë terapitë dhe trajtimet që nuk përfshihen në paketën bazë të detyrueshme. Mund të keni të dy policat nga i njëjti ofrues ose t’i kombinoni dhe t’i përputhni.

Edhe pse mund të jetë irrituese ta dëgjosh këtë, veçanërisht nëse tashmë ke një problem shëndetësor, ekziston një mënyrë e fundit që mund të kursesh nga kostot shëndetësore – mos u sëmur. Ajo që do të thotë në të vërtetë kjo këshillë është të udhëhiqni një stil jetese të shëndetshëm duke u ushtruar, duke ngrënë një dietë të ekuilibruar, duke mos konsumuar shumë alkool dhe duke lënë duhanin. Këto janë gjëra që i kemi nën kontroll, ndryshe nga gjenetika dhe fati.

Studimi zvicerano-austriak zbulon se qentë tregojnë shenja varësie

Posted on by erezzaademi

Disa qen lënë gjithçka për një lodër. Sjellja e tyre pasqyron llojin e varësisë që shihet tek njerëzit e varur nga bixhozi ose lojërat online, sipas një ekipi kërkimor austro-zviceran që shkruan në Scientific Reports.

Një qen aq i fiksuar pas lodrës së tij sa nuk mund ta lëshojë – tingëllon ëmbël, por mund të jetë një shenjë e diçkaje më serioze. Studiuesit në Universitetin e Mjekësisë Veterinare të Vjenës, të udhëhequr nga Stefanie Riemer, thonë se ky lloj sjelljeje mund të ngjajë me varësinë nga bixhozi tek njerëzit. Disa qen vazhdonin të luanin edhe kur ishin qartësisht të rraskapitur ose të lënduar.

Studiuesit ndoqën se si 105 qen, të moshës midis një dhe dhjetë vjeç, luanin me lodrat e tyre të preferuara dhe gjetën shenja të sjelljes kompulsive. Studimi, i cili përfshinte Alja Mazzini, Katja Senn dhe Federico Monteleone nga Universiteti i Bernës, u përqendrua te qentë e përshkruar nga pronarët e tyre si shumë të prirur ndaj lojës.

Ndër racat më të zakonshme ishin Malinois (18), Border Collie (9) dhe Labrador Retriever (9) – raca tipike pune. Pronarëve iu kërkua gjithashtu se sa shpesh qentë e tyre përdornin lodra në jetën e përditshme.

Ushqimi nuk u regjistrua fare për disa qen

Për 33 prej qenve, sjellja filloi të dukej si varësi. Ata treguan një fiksim të fortë në lodrën e tyre, injoruan ushqimin dhe ndërveprimin me pronarin e tyre, dhe vazhduan të përpiqeshin ta kapnin lodrën edhe kur ishte jashtë mundësive, transmeton swissinfo. Kur lodra u hoq, ata luftuan për t’u qetësuar, edhe pas 15 minutash.

Gjetjet mbështesin raportet individuale të lojës së ngjashme me varësinë tek qentë, thonë studiuesit. Ashtu si varësitë e sjelljes tek njerëzit, dëshira kompulsive për të vazhduar edhe kur shkakton dëm është një tipar kyç. Ekipi thotë se nevojiten më shumë kërkime për të kuptuar pse disa qen janë më të prirur ndaj këtij lloj sjelljeje dhe për të vlerësuar ndikimin fizik, siç është tendosja në nyje dhe ligamente.

Shumë gjitarë dhe zogj luajnë

Loja është e zakonshme tek gjitarët, veçanërisht të vegjlit, dhe madje edhe tek disa zogj. Zakonisht është një shenjë mirëqenieje, por mund të jetë gjithashtu një mënyrë për të përballuar stresin ose për të lehtësuar tensionin shoqëror. Dhe ndonjëherë, ajo që fillon si argëtim i padëmshëm mund të shndërrohet në sjellje kompulsive, duke i ngjasuar një forme varësie.

Varësitë e sjelljes ndajnë të njëjtat mekanizma dhe simptoma të trurit si varësia nga substancat. Tek njerëzit, nuk është vetëm bixhozi ose lojërat – sporti, seksi, blerjet dhe puna gjithashtu mund të bëhen varësi.

Shenjat e sjelljes varësisë tek kafshët laboratorike

Varësitë e sjelljes janë studiuar edhe tek kafshët. Për shembull, minjtë e rritur për të vrapuar tepër tregojnë simptoma të tërheqjes, të ngjashme me ato që shihen tek varësia nga droga, kur detyrohen të ndalen, përcjell albinfo.ch.
“Ashtu si stërvitja e tepërt tek njerëzit, vrapimi kompulsiv tek brejtësit mund të ndërhyjë në rutinat e përditshme dhe të ndikojë në sjellje si ndërtimi i foleve dhe vetëmbrojtja”, shpjegojnë studiuesit.

Qentë mund të tregojnë shenja varësie pa ndonjë stërvitje ose ekspozim të qëllimshëm, thonë studiuesit. Kjo sjellje duket se shfaqet spontanisht dhe vitet e mbarështimit selektiv mund të luajnë një rol, veçanërisht në racat dhe linjat e punës. Qentë e rinj me një dëshirë të fortë për të luajtur shpesh janë më të lehtë për t’u stërvitur, më të përqendruar dhe më pak të shpërqendruar. Kjo është arsyeja pse raca të tilla zgjidhen posaçërisht për motivimin e tyre të lojës si një tregues i performancës.

Si kafshë shtëpiake, qen të tillë shpesh janë të papërshtatshëm për shkak të impulsivitetit të tyre të lartë, diçka që nuk është mjaftueshëm e qartë për të gjithë ata që i gjejnë të adhurueshëm qentë Border Collie, për shembull.

Çmimi i fluturimeve ndërkombëtare nga Zvicra bie, por jo për shumë kohë

Posted on by erezzaademi

Çmimi i fluturimeve ndërkombëtare nga Zvicra ka rënë krahasuar me vitin 2024, veçanërisht për destinacione të caktuara. Por ekspertët thonë se ky trend nuk do të zgjasë shumë.

Gjatë verës së vitit 2025, çmimet e fluturimeve ndërkombëtare ranë mesatarisht me 4 përqind, krahasuar me të njëjtën periudhë në vitin 2024, dhe ky trend pritet të vazhdojë deri në fund të vitit – veçanërisht në disa itinerare.

Sipas një vlerësimi të kohëve të fundit nga motori i kërkimit të udhëtimeve Skyscanner, siç raportohet nga Blick, mund të bëhen kursime të konsiderueshme në fluturimet midis Zvicrës dhe Shteteve të Bashkuara.

Në këto itinerare, çmimet kanë rënë mesatarisht me 18 përqind.

Arsyeja kryesore është situata politike përtej Atlantikut.

Menjëherë pasi Donald Trump nisi luftën e tij globale tregtare, numri i turistëve zviceranë që vizitojnë Amerikën (ose që planifikojnë të fluturojnë atje në të ardhmen) ka rënë ndjeshëm si shenjë proteste kundër tarifave prej 39 përqind që presidenti amerikan vendosi ndaj Zvicrës, transmeton albinfo.ch.

Prandaj, për shkak të asaj që media zvicerane e quajti “rënia e Trump”, linja ajrore kombëtare, SWISS, kishte lançuar fluturime speciale me çmime më të ulëta për në SHBA për të mbushur aeroplanët e saj në klasin ekonomik.

Ndër rrugët më pak të shtrenjta nga Zvicra tani është Reykjavik; çmimet për në kryeqytetin e Islandës janë aktualisht 31 përqind më të lira se në të njëjtën kohë në vitin 2024.

Dhe mund të fluturoni për më pak para edhe në këto destinacione:

Bangalore, Indi: biletat janë 22 përqind më të lira

Oslo, Faro dhe São Paulo: 13 përqind

Denpasar (Bali) dhe Lamezia Terme (Itali): 12 përqind

Kopenhagen dhe Jeddah në Arabinë Saudite: 11 përqind

Marrakesh, Marok: 10 përqind

Pse këto fluturime janë më të lira tani?

Përveç SHBA-së, ku rënia e çmimeve është nxitur nga arsye politike, për destinacione të tjera, “rënia e çmimeve është kryesisht për shkak të rritjes së disponueshmërisë dhe rrugëve të reja nga aeroportet zvicerane”, sipas Skyscanner.

“Kur ka më shumë vende të disponueshme në të njëjtat itinerare, çmimet në përgjithësi bien automatikisht. Rritja e konkurrencës midis linjave ajrore tradicionale dhe transportuesve me kosto të ulët gjithashtu kontribuon në gjetjen e ofertave të mira nga klientët”, shtoi ajo.

Ndoshta jo pikërisht nesër, por nëse doni të fluturoni për në ndonjë nga këto destinacione, duhet të rezervoni fluturimet tuaja tani.

Kjo sepse këto oferta nuk do të zgjasin shumë.

“Për vitin 2026, shumë ekspertë parashikojnë përsëri rritje të moderuara të çmimeve”, vuri në dukje Skyscanner, duke përmendur rritjen e kostove operative – për shembull, për karburantin e avionëve dhe personelin – si dhe një dëshirë nga linjat ajrore për të promovuar klasa më të larta udhëtimi, si arsye për rritjet e ardhshme të çmimeve.

A mund të përfitojnë banorët e huaj nga “sekreti bankar” zviceran?

Posted on by erezzaademi

Sekreti bankar i Zvicrës është legjendar, por a vlen për çdo banor, pavarësisht nga kombësia e tyre?

Është shkruar shumë për sekretin bankar të famshëm (dhe famëkeq në të njëjtën kohë) të Zvicrës, dhe disa nga informacionet janë plot me keqkuptime.

Prandaj, nuk është për t’u habitur që të huajt që vendosen në vend dhe hapin llogari në bankat zvicerane po pyesin veten se cila është e drejta e tyre për këtë “sekret”.

Por së pari… çfarë është saktësisht ky koncept?

Është e vërtetë që bankierët zviceranë kanë një reputacion të gjatë për të qenë të mbyllur kur bëhet fjalë për zbulimin e detajeve rreth llogarive të klientëve të tyre.

Por në vend që ta quajnë këtë praktikë “sekret bankar”, zviceranët i referohen asaj si “konfidencialitet i klientit”, i cili ka një bazë ligjore të hershme.

Ky legjislacion “mbron privatësinë financiare të qytetarëve nga qasja e paautorizuar nga palët e treta ose nga Shteti”.

Ja se si e shpjegon qeveria: “Sekreti bankar lind nga e drejta civile, veçanërisht detyrimi kontraktual i bankierit për të mbajtur informacionin personal të klientit të tij ose të saj konfidencial.

“Privatësia e klientit mbrohet gjithashtu nga dispozitat e përgjithshme të Kodit Civil Zviceran në lidhje me mbrojtjen e personalitetit dhe nga ligji për mbrojtjen e të dhënave.

“Për më tepër, sipas ligjit civil, legjislacioni bankar e konsideron konfidencialitetin e bankierit si një detyrim profesional, shkelja e të cilit është e dënueshme.”

Çfarë do të thotë kjo në praktikë?

Kjo e drejtë zbatohet kryesisht për qytetarët zviceranë me reputacion të mirë, megjithëse mund të hiqet dorë nga ajo në rastet e shkeljeve.

Për shembull, sipas platformës së konsumatorëve Moneyland, nëse bankat dyshojnë për pastrim parash, “atyre u lejohet të ndajnë informacionin e klientit me zyrën e raportimit të pastrimit të parave”, transmeton albinfo.ch.

Një shembull tjetër: “kur sekuestrohen asetet në një rast të mbledhjes së borxheve, bankat janë të detyruara t’u japin informacion zyrave të mbledhjes së borxheve dhe falimentimit në lidhje me bilancet e llogarisë së debitorit”.

Me fjalë të tjera, ekzistojnë situata specifike kur bankat jo vetëm që lejohen, por në fakt janë të detyruara të heqin dorë nga konfidencialiteti i tyre ndaj një klienti zviceran.

Po banorët e huaj?

E gjitha varet nga kombësia e personit.

Kjo sepse në vitin 2016 Zvicra kishte nënshkruar një marrëveshje automatike shkëmbimi informacioni (AEOI) me rreth 100 vende, duke përfshirë ato brenda Bashkimit Evropian, si dhe Shtetet e Bashkuara. Marrëveshja hyri në fuqi në vitin 2017.

Sipas kushteve të saj, “nëse mbajtësi i llogarisë ka rezidencë tatimore në një vend që mbulohet nga marrëveshja, bankat zvicerane automatikisht i paraqesin informacionin në lidhje me llogarinë e klientit Administratës Federale Zvicerane të Taksave”, shpjegoi Moneyland, shkruan thelocal. “Kjo zyrë më pas ia kalon atë autoritetit tatimor të vendit ku personi ka rezidencë tatimore.”

Prandaj, “një person që ka, për shembull, rezidencën e tij tatimore në Francë dhe një llogari bankare në Zvicër do të preket; në mënyrë të ngjashme, një person që banon në Zvicër dhe ka një llogari në Itali”, tha Fabrice Welsch, drejtor menaxhues i Divizionit të Menaxhimit të Aseteve dhe Tregtimit në bankën BCV.

“Kjo përfshin informacionin e mëposhtëm: emrin, adresën, statusin e rezidencës tatimore, numrin e llogarisë, bilancin e llogarisë, shumën e interesit, dividentët dhe të ardhurat e tjera të paguara në llogari dhe të ardhurat bruto nga shitja e aseteve financiare”, theksoi Welsch.

Kjo do të thotë që çdo shtetas i huaj me një rezidencë tatimore në një nga vendet që i nënshtrohen AEOI-së, nuk mund të mbështetet në sekretin bankar për ta mbrojtur atë.

I njëjti rregull vlen edhe për qytetarët amerikanë – madje edhe ata që kanë marrë shtetësinë zvicerane – sepse Uashingtoni i taton qytetarët e tij që jetojnë jashtë vendit.

Si rezultat, të gjithë amerikanët që jetojnë jashtë vendit duhet të deklarojnë llogaritë e tyre, si dhe asetet e tjera të mbajtura në bankat e huaja, te Uncle Sam – një detyrim i rëndë që i ka shtyrë shumë qytetarë amerikanë që banojnë jashtë vendit të heqin dorë nga shtetësia e tyre amerikane.

Lot dhe emocione teksa pengjet e liruara palestineze takohen me familjarët e tyre

Posted on by erezzaademi

Dy autobusë me të burgosurit palestinezë, të cilët janë liruar nga burgjet izraelite, kanë arritur në Ramallah të Gazës.

Në pamjet e publikuara, shihen familjarët dhe të afërmit, teksa presin pengjet e liruara, të emocionuar dhe me lot gëzimi.

Pjesa më e madhe e tyre kanë pasur dënime me burgim të përjetshëm, transmeton albinfo.ch.

Ndryshe, si rrjedhojë e marrëveshjes së arritur, sot janë liruar edhe të gjitha pengjet e gjalla izraelite që kanë qenë në duart e Hamasit.

Lexoni po ashtu:

Hamasi fillon lirimin e pengjeve

Tufa e re e ujqërve në kantonin zviceran Graubünden

Posted on by erezzaademi

Numri i tufave të ujqërve që jetojnë në kantonin zviceran të Graubündenit vazhdon të rritet me një shtim të ri në Engadinën e Poshtme.

Tani ka 14 tufa ujqërsh që jetojnë tërësisht ose pjesërisht në Graubünden. Ky është një rekord historik, të cilit kantoni tashmë po i përgjigjet me kërkesa të mëtejshme për skartimin.

Në Engadinën e Poshtme, përveç tufës së njohur Sinestra, duhet të supozohet se ekziston një tufë tjetër ujqërsh Clemgia me të paktën tre këlyshë, siç shkruan Zyra për Gjueti dhe Peshkim (AJF) në faqen e saj të internetit, transmeton albinfo.ch.

Sipas AJF-së, deri më tani ka pak informacion në dispozicion mbi zonën e bredhjes së tufës Clemgui. Ujqërit Sinestra u gjetën kryesisht më në veri gjatë muajve të verës.

Kantoni gjithashtu dëshiron të rregullojë tufën e re në mënyrë parandaluese. “Për tufën Clemgia, një kërkesë po përgatitet aktualisht për të rregulluar deri në dy të tretat e këlyshëve të këtij viti”, shkroi AJF.

Sa i duhen Shqipërisë dhe Kosovës për të arritur standardin e BE-së

Posted on by BR

Vendet e Ballkanit Perëndimor, ku bën pjesë edhe Shqipëria, përballen me sfida për të arritur standardet e Bashkimit Evropian në ekonomi, çështjet sociale, qeverisje etj.

Instituti i Vjenës për Studime Ndërkombëtare ka ndërtuar një platformë interaktive që mat konvergjencën në gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor (Shqipëri, Kosovë, Mali i Zi, Maqedonia e Veriut, Bosnja dhe Serbia), raporton Monitor, transmeton albinfo.ch.

Të dhënat tregojnë se Shqipërisë i duhen së paku 64 vite për të arritur standardin e qeverisjes së BE-së, 53 vite për standardin ekonomik dhe 71 vite për standardet sociale. Për sistemin shëndetësor duhen rreth 39 vite, ndërsa për standardet e mjedisit dhe infrastrukturës më shumë se 100 vite.

Sa i përket kriterit ekonomik, me 53 vite prapambetje, Shqipëria duket se është më e përparuar se disa vende të tjera. Për shembull, Bosnjës i duhen mbi 100 vite për t’u afruar me standardin e BE-së; gjithashtu edhe Kosovës i duhen më shumë se 100 vite. Malit të Zi i duhen 72 vite, Maqedonisë së Veriut 59 vite, ndërsa Serbia është në pozicion më të mirë se Shqipëria me vetëm 35 vite prapambetje.

Në qeverisje, Shqipërisë i duhen 64 vite. Në rajon, për këtë kriter, Kosova është e para me vetëm 26 vite prapambetje dhe Serbia është më keq, me mbi 100 vite prapambetje.

Në kontekstin social, Shqipëria ka 73 vite prapambetje në krahasim me BE-në. Kosova paraqitet më mirë me 19 vite prapambetje, ndërsa Maqedonia e Veriut është më keq, me më shumë se 100 vite prapambetje.

Për infrastrukturën, të gjitha vendet e rajonit kanë prapambetje të njëjtë, me më shumë se 100 vite nga standardi i BE-së. Gjithashtu, prapambetja është e thellë edhe në standardet mjedisore, me më shumë se 100 vite diferencë.

Shqipëria, nga njëra anë, ka shanse më të mira për konvergjencë në krahasim me vende që janë në gjendje më të rëndë; por nga ana tjetër, hendeku me mesataren e BE-së mbetet i madh — 53 vite, sipas modeleve të Converge2EU.

Për të ngushtuar këtë hendek, Shqipëria duhet të fokusohet në politikat që lidhen me mjedisin, arsimin dhe infrastrukturën teknologjike, ndërkohë që përforcon institucionet dhe qeverisjen. Në rastin e Shqipërisë, përparimi është më i dukshëm në fushën e dixhitalizimit dhe përmirësimit të infrastrukturës bazë, ku reformat e viteve të fundit kanë sjellë rritje të aksesit në internet dhe të shërbimeve publike online.

Megjithatë, diferenca me BE-në mbetet e thellë në fusha të tjera, si mjedisi — ku ndotja e ajrit dhe menaxhimi i mbetjeve mbeten sfida serioze — dhe arsimi, ku cilësia dhe përputhja e aftësive me tregun e punës janë ende të ulëta. Po ashtu, në mirëqenie sociale dhe të ardhura për frymë, Shqipëria vijon të mbetet prapa.

Projekti Converge2EU, nga Instituti i Vjenës për Studime Ndërkombëtare, mat se sa afër janë vendet e Ballkanit Perëndimor me standardet e Bashkimit Evropian, jo vetëm në kuptimin formal të integrimit, por në mënyrën se si qytetarët jetojnë dhe përfitojnë nga zhvillimi ekonomik e social.

Projekti analizon tetë fusha kryesore — ekonominë, mirëqenien sociale, arsimin, shëndetësinë, mjedisin, qeverisjen, digjitalizimin dhe infrastrukturën — duke i krahasuar me mesataren e BE-së. Qëllimi është të tregojë se sa vite do t’u duhen këtyre vendeve për të arritur standardet evropiane në secilën fushë dhe cilat politika mund të ndihmojnë për të përshpejtuar procesin e konvergjencës.

Shqipëria, e 18-ta në botë për sigurinë kibernetike

Posted on by BR

Kryeministri shqiptar Edi Rama tha sot se, Shqipëria ka shënuar një arritje të jashtëzakonshme në fushën e sigurisë kibernetike, duke u renditur në vendin e 18-të në botë.

Rama u shpreh gjatë podkastit “Flasim”, se Shqipëria ka shënuar një arritje të jashtëzakonshme duke u renditur me 85 pikë sipas Cyber National Security Index dhe duke u ngjitur me 36 vende krahasuar me vitin 2023.

“Ky rezultat përfaqëson një ngritje me 36 vende krahasuar me vitin 2023, kur vendi ynë ishte në vendin e 54 me 62.34 pikë. Brenda dy vitesh kemi kaluar dhjetra shtete të mëdha dhe me traditë në këtë fushë duke u shndërruar në një nga historitë më të jashtëzakonshme të suksesit në sigurinë kibernetike globale, si rezultat i një reagimi 360 gradë ndaj një sulmi jashtëzakonisht të rrezikshëm kibernetik që u bë mbi infrastrukturën digjitale nga një shtet i madh dhe i njohur për terrorizimin kibernetik”, theksoi Rama, transmeton albinfo.ch.

National Cyber Security Index (NCSI) është një indeks ndërkombëtar që mat nivelin e përgatitjes së shteteve për të parandaluar kërcënimet dhe për të menaxhuar incidentet kibernetike. Ai zhvillohet nga E-Governance Academy (EGA) në Estoni, një organizatë e njohur globalisht për ekspertizën në qeverisjen digjitale dhe sigurinë kibernetike.

Indeksi përfshin 112 shtete dhe vlerëson mbi 40 indikatorë që mbulojnë: kuadrin ligjor dhe institucional, mbrojtjen e shërbimeve kritike dhe të dhënave personale, kapacitetet e reagimit dhe menaxhimit të krizave, si dhe bashkëpunimin ndërkombëtar.

Niset fushata për të taksuar të pasurit

Posted on by BR

Socialistët e Rinj Zviceranë (JS) kanë nisur fushatën e tyre për iniciativën “Pour l’avenir” (“Për të Ardhmen”), duke argumentuar se super të pasurit duhet të marrin përsipër kostot e luftimit të ndryshimeve klimatike, raportoi RTS, transmeton albinfo.ch.

Grupi tha në lançimin e fushatës se ultra të pasurit po na shkatërrojnë të ardhmen me avionë privatë, super-jahte dhe investime multi-miliardë frangash që dëmtojnë klimën. Ata emetojnë më shumë në pak orë sesa shumica e njerëzve gjatë gjithë jetës së tyre – është e drejtë që ata të paguajnë për të riparuar dëmin.

E paraqitur në gusht 2022, iniciativa kërkon një taksë trashëgimie prej 50% mbi pasuritë që tejkalojnë 50 milionë CHF, me të ardhurat e destinuara për tranzicionin ekologjik të ekonomisë së Zvicrës. Partia e përshkruan propozimin si një mënyrë të drejtë sociale për të financuar mbrojtjen e klimës dhe vlerëson se do të gjeneronte rreth 6 miliardë CHF në vit. Një votim mbarëkombëtar është planifikuar për 30 nëntor 2025.

Kundërshtarët argumentojnë se plani do të bënte më shumë dëm sesa dobi. Ata paralajmërojnë se një taksë kaq shumë ndëshkuese do t’i shtynte individët dhe sipërmarrësit e pasur të zhvendoseshin, duke zvogëluar bazën tatimore të vendit dhe duke dëmtuar konkurrueshmërinë. Një bazë tatimore në rënie mund të zhdukte çdo taksë të gjeneruar nga ndryshimi. Ata gjithashtu pretendojnë se të ardhurat e parashikuara janë joreale, se firmat familjare mund të detyrohen të shesin asetet për të përmbushur faturën e taksave dhe se masa do të dekurajonte investimet dhe inovacionin.

Ndërkohë, qeveria pretendon se Zvicra tashmë ka një politikë aktive për klimën dhe se iniciativa është e panevojshme – dhe potencialisht dëmtuese për imazhin e vendit si një vend i qëndrueshëm dhe i parashikueshëm për të bërë biznes.

 

 

Një thikë e re zvicerane për dashamirësit e kafesë

Posted on by BR

Thika shumëfunksionale e xhepit që mund të bëjë gjithçka, nga hapja e shisheve të verës deri te lëvizja e kuajve, tani ka një mjet të ri “të krijuar për të përmirësuar çdo hap të ritualit të kafesë” – konkretisht, për t’u përdorur me makinat e kafesë La Marzocco, transmeton albinfo.ch.

Sipas prodhuesit Victorinox, “mjeti Barista u krijua si për baristët profesionistë ashtu edhe për ata që janë të apasionuar pas prodhimit të kafesë në shtëpi” dhe mund të përdoret për detyra të përgatitjes së kafesë, si “shtrëngimi i tubit të avullit dhe matja e sasisë së kafesë”.

Pas marrëveshjes, AstraZeneca do të nisë uljen e çmimeve të barnave

Posted on by BR

Presidenti amerikan Donald Trump shpalli një marrëveshje me kompaninë farmaceutike britanike AstraZeneca, sipas së cilës disa prej barnave të saj do të shiten me zbritje për programin shtetëror të kujdesit shëndetësor Medicaid. Pakti është i ngjashëm me atë që u arrit javën e kaluar me Pfizer, shkruan Scan, transmeton albinfo.ch.

Këto marrëveshje sugjerojnë një model të ri që Shtëpia e Bardhë synon të ndjekë për të realizuar uljen e çmimeve të barnave në SHBA.

Në korrik, presidenti u dërgoi letra 17 kompanive më të mëdha farmaceutike, duke u kërkuar të reduktonin çmimet. Pfizer dhe AstraZeneca janë të parat që kanë pranuar të nënshkruajnë një marrëveshje me administratën.

CEO i AstraZeneca, Pascal Soriot, deklaroi gjatë një eventi në Zyrën Ovale se kompania do të ofrojë gjithashtu ulje për një pjesë të ilaçeve përmes faqes së internetit TrumpRx, që pritet të dalë në treg vitin e ardhshëm. Soriot tha se AstraZeneca do të përfitojë një përjashtim trevjeçar nga tarifat “për të lokalizuar pjesën tjetër të produkteve në SHBA”.

Pacientët amerikanë aktualisht paguajnë ndjeshëm më shumë për barnat me recetë, shpeshherë deri në trefish krahasuar me vendet e tjera të zhvilluara. Ndaj, Trump ka ushtruar presion ndaj kompanive farmaceutike që të ulin çmimet, duke i përafruar me ato të shteteve të tjera, ose të përballen me tarifa të rënda. Muajin e kaluar, lideri amerikan kërcënoi me taksa 100%, si dhe kërkoi zhvendosjen e prodhimit në Shtetet e Bashkuara.

Shpenzimet e Medicare për ilaçet arritën në 216 miliardë dollarë në vitin 2021, ndërsa kostot bruto të Medicaid ishin rreth 80 miliardë dollarë.

Kurti flet për formimin e Qeverisë së re

Posted on by BR

Kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin Kurti, ka thënë të hënën se këtë javë do t’i nisë diskutimet për qeverisjen qendrore.

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani e ka mandatuar Kurtin për ta formuar Qeverinë e re, pas konstituimit të Kuvendit më 10 tetor, me zgjedhjen e Nenad Rashiqit nënkryetar nga komuniteti serb.

Partia e Kurtit, Lëvizja Vetëvendosje, ka fituar më së shumti vota në zgjedhjet parlamentare të 9 shkurtit, por jo mjaftueshëm për ta formuar vetë udhëheqjen e re.

Albin Kurti ka thënë se dita e fundit kur do të mund të mbahet seanca e Kuvendit ku ai prezanton kabinetin e ri është 26 tetori, transmeton albinfo.ch.

“Kosovës i duhet edhe një mandat i Qeverisë sonë, i duhet një mandat i ri i Qeverisë sonë. Neve na duhet një mandat i ri në përputhje me rezultatin e 9 shkurtit sivjet. Unë si kryeministër në detyrë kam hyrë në muajin e shtatë të vitit të pestë të mandatit të plotë katërvjeçar, dhe duhet të kemi mandat të rregullt, i cili padyshim se do të fillojë sapo ta nxjerrim në kuvend përbërjen e re Kurti 3”, ka thënë kryeministri në detyrë në një konferencë për media.

“Në momentin që vlerësojmë se komunikimet kanë rezultuar të suksesshme, ne nuk e presim 26 tetorin, por ai është afati i fundit”, ka deklaruar Kurti, duke mos dashur të japë hollësi se me cilat parti mund të jetë duke diskutuar ndonjë koalicion të mundshëm qeveritar.

“Nuk mund të flas më shumë në këtë fazë. Nëse nuk ka Qeveri të re Kurti 3, pa asnjë dyshim që jemi të gatshëm për zgjedhje të reja parlamentare”.

Pas mandatit të dhënë nga Osmani, Kurti i ka 15 ditë që ta propozojë para Kuvendit përbërjen e kabinetit qeveritar.

Kabineti duhet t’i sigurojë votat e 61 deputetëve brenda këtij afati. Por, nëse kjo nuk ndodh, presidentja është e obliguar që brenda 10 ditëve t’i ftojë në konsultim edhe një herë partitë politike, edhe të vendosë, sipas diskrecionit të saj, për mandataren e re, nëse ajo ia dëshmon se i ka numrat për të formuar Qeverinë.

Edhe mandatarja e ardhshme duhet t’i ketë 15 ditë kohë që t’ia paraqesë Kuvendit përbërjen e kabinetit qeveritar.

Nëse Qeveria nuk formohet as pas 40 ditësh, presidentja duhet të shpallë dekretin për zgjedhjet e reja, që duhet të mbahen dyzet ditë prej shpalljes së vendimit. Kryeministri në detyrë Kurti i ka bërë këto deklarata një ditë pas zgjedhjeve lokale të mbajtura në 38 komunat e Kosovës. Sipas tij, partia Vetëvendosje e ka shënuar rezultatin më të mirë në nivel lokal.

Sipas të dhënave të Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, LVV-ja ka fituar në tri komuna – Podujevë, Kamenicë, Shtime, ndërsa do ta vazhdojë garën në balotazh në 12 komuna tjera. Për njohësit e çështjeve politike, asnjëra parti nuk arriti dominim të plotë dhe analistët flasin për fitore dhe humbje relative.

Dalja në këto zgjedhje ka qenë rreth 40 për qind, pak më e vogël sesa më 2021. Në total, 21 komuna i kanë zgjedhur kryetarët në rundin e parë, ndërsa 17 tjera do të organizojnë balotazhin më 9 nëntor.

Netflix rrit çmimet në Zvicër me efekt të menjëhershëm

Posted on by BR

Abonimi bazë në Netflix tani kushton 14.90 CHF në muaj, siç njoftoi Netflix të enjten. «Watson» duke cituar agjencinë e lajmeve Keystone/SDA, transmeton albinfo.ch.

Në përgjigje të një pyetjeje nga agjencia e lajmeve AWP, Netflix shpjegoi se herë pas here rrit çmimet “sepse ne vazhdimisht rrisim vlerën e shtuar që u ofrojmë anëtarëve tanë”. Rregullimi i fundit i çmimeve në Zvicër u bë në prill 2024.

Për momentin preken vetëm klientët e rinj.

Tarifat e reja zbatohen për klientët e rinj. Për klientët ekzistues, rregullimi i çmimit do të hyjë në fuqi në faza, varësisht nga cikli i tyre përkatës i pagesës. Informacioni do të jepet një muaj para ndryshimit.

Hamasi fillon lirimin e pengjeve

Posted on by BR

Izraeli konfirmoi këtë mëngjes (13.10.) se shtatë nga personat e rrëmbyer nga Izraeli i ishin dorëzuar Komitetit Ndërkombëtar të Kryqit të Kuq (KNKK). Gjithsej 20 pengje pritet të lirohen gjatë ditës. Pasi t’i dorëzohen KNKK-së, pengjet e liruara do t’u transferohen forcave izraelite brenda Rripit të Gazës. Në kampin ushtarak Reim në periferi të Rripit të Gazës janë planifikuar takimet e para me të afërmit, kujdesi mjekësor dhe mundësitë për t’u larë dhe për të ndërruar rrobat. Të prekurit do të transportohen më pas me aeroplan në spitale për trajtim të mëtejshëm, raporton DW, transmeton albinfo.ch.

Në Izrael, raportet për lirimin e pengjeve të para të mbajtura nga Hamasi islamist në Rripin e Gazës kanë shkaktuar lehtësim dhe gëzim të jashtëzakonshëm. Mijëra njerëz të mbledhur në Sheshin e Pengjeve në qendër të Tel Avivit shpërthyen në festime këtë mëngjes. Megjithatë, ushtria izraelite nuk beson se Hamasi, i cili klasifikohet si një organizatë terroriste nga shumë shtete, do të jetë në gjendje të dorëzojë të 28 pengjet e vdekura brenda armëpushimit 72-orësh të rënë dakord.

Armëpushimi hyri në fuqi të premten si pjesë e një plani paqeje të ndërmjetësuar nga Presidenti i SHBA-së Donald Trump. Në këmbim të lirimit të pengjeve, Izraeli do të lirojë rreth 2,000 të burgosur palestinezë – përfshirë deri në 250 që janë dënuar me burgim të përjetshëm.

 

 

Dallimi i votave nga zgjedhjet e kaluara për partitë politike

Posted on by BR

Eugen Cakolli nga Demokracia në Veprim ka deklaruar se nëse mblidhen votat e të gjitha komunave për kandidatë për kryetarë, prin Lëvizja Vetëvendosje me rreth 27 për qind në nivel vendi, ndërsa për kuvendet komunale prin Lidhja Demokratike e Kosovës me rreth 24 për qind.

Sipas Cakollit, rezultatet preliminare tregojnë rritje, rënie dhe qëndrueshmëri të partive kryesore, ndërsa balotazhi pritet të jetë edhe më interesant dhe vendimtar.

“Nëse mblidhen votat e të gjitha komunave për kandidatët për kryetarë, prin LVV-ja me rreth 27% në nivel vendi, ndërsa për kuvendet komunale prin LDK-ja me rreth 24%. LVV-ja fituar pa balotazh në 3 komuna (Kamenicë, Podujevë, Shtime); është e para në 2 komuna që shkojnë në balotazh (Gjilan, Fushë Kosovë); dhe është e dyta në 10 komuna (Gjakovë, Kaçanik, Mitrovicë e Jugut, Obiliq, Rahovec, Pejë, Prishtinë, Prizren, Viti, Vushtrri)”, ka shkruar Cakolli në Facebook.

Ai ka shtuar se në krahasim me zgjedhjet lokale të vitit 2021, kjo parti ka bërë përparim të dukshëm.

Sa i përket LDK-së, Cakolli ka thënë se e ruan pothuajse të njëjtin nivel si në zgjedhjet e kaluara.

“LDK-ja ka fituar pa balotazh në 2 komuna (Istog, Lipjan); është e para në 6 komuna që shkojnë në balotazh (Dragash, Obiliq, Pejë, Prishtinë, Viti, Junik); dhe është e dyta në 3 komuna (Gjilan, Fushë Kosovë, Suharekë). LDK-ja ruan pothuajse të njëjtin nivel si në vitin 2021. Numri i komunave të fituara pa balotazh mbetet i pandryshuar (2), ndërsa ato ku del e para në balotazh janë rritur nga 5 në 6. Ndërkaq, renditjet e dyta kanë rënë nga 4 në 3”, është shprehur ai.

Ndërsa për Partinë Demokratike të Kosovës, ai ka vlerësuar se ka shënuar rënie krahasuar me vitin 2021. “PDK-ja fituar pa balotazh në 3 komuna (Skenderaj, Ferizaj, Hani i Elezit); është e para në 4 komuna që shkojnë në balotazh (Kaçanik, Mitrovicë e Jugut, Prizren, Vushtrri); dhe është e dyta në 2 komuna (Dragash, Klinë). PDK-ja ka pësuar një rënie të lehtë krahasuar me vitin 2021. Fitoret pa balotazh kanë rënë nga 4 në 3, komunat ku del e para nga 6 në 4, ndërsa renditjet e dyta nga 4 në 2”, ka theksuar ai.

Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës ka mbetur në nivel të ngjashëm me zgjedhjet e kaluara, sipas Cakollit. “AAK-ja ka fituar pa balotazh në 1 komunë (Deçan); është e para në 4 komuna që shkojnë në balotazh (Gjakovë, Klinë, Rahovec, Suharekë); dhe është e dyta në 1 komunë (Junik). AAK-ja mbetet në nivel të ngjashëm me zgjedhjet e vitit 2021. Fitoret pa balotazh kanë rënë nga 2 në 1, ndërsa numri i komunave ku del e para mbetet i pandryshuar (4). Edhe renditjet e dyta janë të njëjta (1 komunë)”, ka deklaruar ai.

Ndonëse komunat më të mëdha kanë përfunduar me balotazh midis kandidatëve të partive, të gjitha subjektet politike kanë shpallur fitoret e tyre në to.

Nga sa komuna fituan partitë politike

Posted on by BR

Në bazë të numërimit të deritanishëm të votave, në 21 komuna qytetarët kanë zgjedhur qysh në rundin e parë krerët e komunave, ndërkaq në 17 të tjerat do të zhvillohet rundi i balotazhit.

Prishtina, kryeqendra e Kosovës, është në mesin e komunave që do të shkojë në balotazh, kur do të përballen LDK-ja dhe LVV-ja, transmeton albinfo.ch.

Në rundin e parë, LVV-ja dhe PDK-ja fituan në tre komuna, LDK-ja në dy, AAK-ja dhe Nisma e kanë fituar nga një komunë, sikurse edhe Ramiz Lladrovci me listën e tij në Drenas.

KQZ-ja tha se pret që brenda javës të përmbyllë numërimin e të gjitha votave, përkatësisht të asamblistëve, votave me kusht, të personave me nevoja të veçanta dhe me postë.