18-vjeçari nga Kosova humb jetën në një aksident në Gjermani

Një i ri nga Kosova, me inicialet E.M., ka humbur jetën në një aksident trafiku në Gjermani, transmeton albinfo.de.

Autoritetet shëndetsore dhe policia gjermane kanë konfirmuar vdekjen e tij, ndërsa trupi i pa jetë është sjellë tashmë në Kosovë.

Varrimi i të riut do të bëhet sot në orën 14:00 në varrezat e fshatit Ratkoc./Albinfo.de

Kurti publikon për herë të parë letrën ku kishte kërkuar lirimin e krerëve të UÇK-së

Sot bëhen pesë vjet që prej kur Hashim Thaçi, Kadri Veseli, Rexhep Selimi dhe Jakup Krasniqi ndodhen në Qendrën e Paraburgimit në Hagë, pasi akuzohen nga Dhomat e Specializuara të Kosovës për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit, përcjell albinfo.ch.

Në këtë përvjetor, kryeministri në detyrë, Albin Kurti, ka reaguar përmes një shkrimi, duke filluar me një kujtim për Rexhep Selimin dhe duke bashkëngjitur një letër që i kishte dërguar kryetares së Dhomave të Specializuara në vitin 2022.

Kurti e lidhi këtë ngjarje edhe me nëntëvjetorin e vdekjes së Astrit Deharit.

“Menjëherë pasi që kishte vënë lule të freskëta te varri i Astrit Deharit, më 5 nëntor 2020, Rexhep Selimin e dërguan në burgun e Hagës ku ende po e mbajnë. Përveç tij, edhe Hashim Thaçi, Kadri Veseli dhe Jakup Krasniqi po ndodhen në paraburgim tash e pesë vjet. Pesë vite pritje, pesë vite pas hekurave ndërkohë që arsyeja e njëjtë përsëritet në çdo vendim për refuzimin e lirimit: ‘rreziku i ndikimit mbi dëshmitarët’,” – shkroi Kurti.

Ai shtoi se nuk ekziston as arsye ligjore e as morale që ata të mbahen më tej në paraburgim:

“Por Prokuroria e ka përfunduar rastin e saj. Dëshmitarë më nuk ka. Nuk ka as arsye ligjore, as morale që të mbahen edhe më tej në paraburgim. Kështu kam menduar që nga dita e parë. Kemi punuar gjatë dhe me përkushtim për këtë çështje, në heshtje, sepse shpesh puna e mirë bëhet pa zhurmë. Por ndonjëherë puna që nuk shihet, nuk dihet.”

Kurti kujtoi se si kryetar i Lëvizjes Vetëvendosje dhe deputet, kishte paraqitur argumentet kundër kësaj gjykate, ndërsa si Kryeministër kishte kërkuar lirimin e tyre që nga fillimi:

“Si Kryetar i Lëvizjes VETËVENDOSJE! e si deputet prej vitit 2014 bashkë me Rexhën i patëm paraqitur të gjitha argumentet e qëndrimet për këtë Gjykatë që është sot duke gjykuar. E si Kryeministër, zyra ime dhe unë kemi kërkuar lirimin e tyre që nga fillimi. Në vijim po bashkëngjes letrën që i është dërguar drejtpërdrejt znj. Trandafilova në lidhje me këtë çështje në shtator të vitit 2022. E bëj publike sot për një arsye të vetme: sepse besoj se është e drejtë që ata të kthehen në shtëpitë e tyre, të jenë pranë familjeve të tyre, dhe ta mbrojnë në liri luftën e drejtë çlirimtare të Kosovës. Përgjigja e znj. Trandafilova pas dy javësh që mori letrën nga unë nuk ndryshoi gjë. Kërkesat e paraqitura nuk morën zgjidhje.”

Në fund, Kurti theksoi se kërkesat e tyre mbeten të njëjta, duke shtuar se në Kosovë ekzistojnë të gjitha garancitë për një përgjigje pozitive ndaj tyre.

Vuçiq: Serbia nuk mund të hyjë në BE pa njohur Kosovën dhe pa vendosur sanksione ndaj Rusisë

Në një deklaratë për media, presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, tha  se Serbia do të pranohej në Bashkim Evropian “nëse do t’i vendoste nesër sanksione Rusisë dhe ta njihte Kosovën”, raporton “Kossev”, përcjell albinfo.ch.

Ai ka qëndruar në Bruksel gjatë të martës, për të marrë pjesë në Samitin e Zgjerimit të Bashkimit Evropian të organizuar nga “Euronews”. 

Ai gjatë takimit në Bruksel ka njoftuar se ka pasur takime me zyrtarë evropianë. Po ashtu në “Instagram” ka njoftuar se është takuar edhe me emisarin e BE-së për dialogun Kosovë – Serbi, Peter Sorensen. 

“Në një bisedë të hapur, konfirmova angazhimin tonë për dialogun e lehtësuar nga BE-ja, si e vetmja platformë që mund të sigurojë paqe, stabilitet për të gjithë ata që jetojnë në Kosovë dhe Metohi. Ne u përqendruam në hapa konkretë, zbatimin e plotë dhe konsistent të marrëveshjeve të arritura deri më tash, ulje të tensioneve në terren dhe mbrojtje të të drejtave dhe sigurinë e popullit serb. Në veçanti theksova rëndësinë e formimit të AKS-së, në përputhje me marrëveshjet, si një element kyç i një zgjidhjeje të qëndrueshme”, ka shkruar Vuçiq në Instagram. 

Dua Lipa prezanton produktin e saj të parë të kujdesit për lëkurën

Këngëtarja ndërkombëtare Dua Lipa ka prezantuar linjën e saj të re të kujdesit për lëkurën, e zhvilluar në partneritet me markën prestigjioze Augustinus Bader, përcjell albinfo.ch.

Në një postim në rrjetet sociale, Dua shprehet:

“DUA, e fuqizuar nga shkenca e Augustinus Bader, sekreti më në fund u zbulua! Është një ëndërr e realizuar të lansoj linjën time të kujdesit për lëkurën. Jam e dashuruar me këto formula dhe teknologjinë TFC5™️ që i bën ato kaq unike. Le të fillojë udhëtimi i ri!”

Kjo linjë premton të sjellë formulime të avancuara dhe përbërës inovativë, duke kombinuar ekspertizën e Augustinus Bader me vizionin personal të Duas për kujdesin e lëkurës.

Dua Lipa ka treguar më parë për Vogue se përdor produktet e Bader-it si pjesë të rutinës së saj të përditshme, duke i dhënë kështu një dimension personal bashkëpunimit të saj të ri.

https://www.facebook.com/share/v/1JEqhcUmFi/?mibextid=wwXIfr

Të paktën shtatë të vdekur nga përplasja e një aeroplani në SHBA

Raportohet se shtatë persona kanë mbetur të vdekur kur një aeroplan mallrash i UPS-së është përplasur ndërsa po ngrihej nga një aeroport në Louisville, Kentucky të martën në mbrëmje, ka thënë guvernatori i shtetit, përcjell albinfo.ch.

Të paktën 11 persona të tjerë janë lënduar kur aeroplani i mallrave u përplas ndërsa po nisej nga Aeroporti Ndërkombëtar i Louisville “Muhammad Ali” rreth orës 17:15 sipas kohës lokale, raporton BBC.

Guvernatori i Kentuckyt, Andy Beshear, ka thënë se tre anëtarët e ekuipazhit të aeroplanit ka të ngjarë të jenë midis të vdekurve.

Zyrtarët kanë paralajmëruar se njerëzit kishin pësuar lëndime “shumë të rënda” në incident dhe se numri i të vdekurve mund të rritet.

Fluturimi 2976 i UPS me destinacion Honolulu, Hawaii mbante 144,000 litra karburant kur rrëshqiti nga pista në Louisville dhe goditi ndërtesat afër.

Shpërthimi përfshiu të paktën dy biznese aty pranë, përfshirë një kompani riciklimi të naftës. Fillimisht u lëshua një urdhër për strehim në vend për personat brenda një rrezeje prej 8 kilometrash nga aeroporti për shkak të shqetësimeve për shpërthime të mëtejshme dhe ndotje të ajrit, por më vonë u rrezja u reduktua në pak më shumë se 1 kilometër.

https://x.com/WW3_Monitor/status/1985845517423636924?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1985845517423636924%7Ctwgr%5E297d18abb334b8aad795d23b23f64e0e09fe5394%7Ctwcon%5Es1_&ref_url=https%3A%2F%2Fwww.koha.net%2Fbote%2Fte-pakten-shtate-te-vdekur-nga-perplasja-e-nje-aeroplani-ne-shba&ct=rw-fb

Paviza.eu, faqja e re për udhëtimet e qytetarëve të Kosovës në zonën Schengen

Së fundmi, Ministria e Punëve të Brendshme ka njoftuar për publikimin e faqes së re Paviza.eu për të informuar qytetarët për rregullat e udhëtimit në zonën Schengen, përcjell albinfo.ch.

Kjo faqe, sipas njoftimit përmban të gjitha informatat e nevojshme dhe veglat ndihmëse për planifikimin e udhëtimit në BE sipas rregullave. Informatat dhe veglat janë të ndara në faqe të veçanta për qasje të lehtë.

Për çka mund të informoheni në këtë faqe:

lg.php.gifUdhëzime të thjeshta për udhëtim: Këtu janë informatat kryesore për vizita deri në 90 ditë për turizëm, vizita familjare ose biznes. Këtu gjinden gjithashtu informatat për sistemin e ri të regjistrimit të hyrjeve dhe daljeve, Entry/Exit System (EES).

Listë kontrolli për udhëtarë: Këtu është lista me dokumentet e nevojshme për udhëtim në zonën Schengen.

Kalkulatori i qëndrimit: Është një mjet i thjeshtë që ndihmon në llogaritjen e ditëve të qëndrimit në zonën Schengen.

Për më shumë informacion, vizitoni faqen zyrtare: www.paviza.eu

 

Granit Xhaka pritet ta udhëheqë përfaqësuesen e Zvicrës në Prishtinë

Kapiteni Granit Xhaka pritet të jetë titullar për Zvicrën në ndeshjen e 18 nëntorit ndaj Kosovës në stadiumin “Fadil Vokrri”, përcjell albinfo.ch. 

Selektori i Zvicrës, Murat Yakin, shpalli të mërkurën listën për dy ndeshjet e fundit kualifikuese për Kupën e Botës 2026. Zvicra më 15 nëntor do të presë Suedinë në Gjenevë, ndërsa tre ditë më pas do të luajë ndaj Kosovës. Xhaka pritet të startojë në të dy përballjet, edhe pse skuadra do të jetë pa mesfushorin kryesor Remo Freuler.

Prej futbollistëve shqiptarë, janë ftuar edhe Adrian Bajrami dhe Andi Zeqiri.

Pas shtatë ndeshjeve, Zvicra udhëheq grupin me 10 pikë, ndërsa Kosova ka 7, Sllovenia 3 dhe Suedia vetëm 1 pikë. Zvicra synon kualifikimin direkt përmes vendit të parë, ndërsa vendi i dytë çon në barazh. Nëse Zvicra nuk fiton ndaj Suedisë dhe Kosova fiton në Lubjanë ndaj Sllovenisë, përballja në Prishtinë mund të vendosë direkt vendin e parë në grup.

Zvicra inauguron çatinë më të madhe diellore të palosshme në botë

Uetendorf, një komunë e vogël në kantonin e Bernës, Zvicra ka përuruar çatinë më të madhe diellore të palosshme në botë – një arritje që kombinon teknologjinë e avancuar me inovacionin në energjinë e qëndrueshme, transmeton albinfo.ch.

Sistemi mbulon mbi 20,000 metra katrorë, ekuivalente me madhësinë e tre fushave të futbollit, dhe përbëhet nga panele që mund të palosen automatikisht në rast ere të fortë, bore apo breshëri.

Kjo strukturë gjeneron rreth 3,400 megavat orë (MWh) energji elektrike çdo vit, mjaftueshëm për të furnizuar rreth 700 shtëpi. Falë këtij sistemi, impianti i ujërave të zeza ku është vendosur çatia e re, do ta zvogëlojë konsumin e energjisë nga rrjeti me një të tretën.

Ky projekt pionier shihet si një shembull i shkëlqyer i bashkëpunimit midis inxhinierisë dhe qëndrueshmërisë, duke dëshmuar se inovacionet teknologjike mund të jenë një shtysë e fortë për të ardhmen e gjelbër të Evropës.

Zyrtare: Vjosa Osmani mandaton Glauk Konjufcën për formimin e Qeverisë së Kosovës

Në njoftimin e Presidencës thuhet se vendimi është marrë në përputhje me nenin 95, paragrafin 4 të Kushtetutës së Republikës së Kosovës, përcjell albinfo.ch.

“Sot, në përputhje me nenin 95, paragrafin 4 të Kushtetutës së Republikës së Kosovës, Presidentja Vjosa Osmani ka mandatuar z. Glauk Konjufca, mandatar për formimin e Qeverisë së Republikës së Kosovës,” thuhet në njoftim.

Presidentja Osmani i ka uruar suksese Konjufcës në procesin e formimit të qeverisë së re.

Rita Ora gati ta ndezë atmosferën në hapjen e sezonit dimëror në Austri

Siç ka shkruar ditë më parë, Albinfo.at për të gjithë adhuruesit e muzikës dhe sporteve dimërore: këngëtarja me famë botërore me origjinë shqiptare, Rita Ora, do të jetë ylli i hapjes së sezonit të skijimit në qendrën e njohur Ischgl në Tirol të Austrisë.

Eventi pritet të zhvillohet më 29 nëntor 2025, në Ischgl Stage, duke filluar nga ora 18:00. Me këtë performancë, Rita Ora do të ndezë atmosferën në njërën prej qendrave më ikonike të skijimit në Evropë – Silvretta Arena, e cila çdo vit tërheq mijëra vizitorë nga e gjithë bota.

Autoritetet lokale të Ischgl-it kanë njoftuar se rezervimet për fundjavën e hapjes janë duke u shtuar me shpejtësi, falë interesimit të madh që ka ngjallur koncerti i Ritës. “Presim një atmosferë elektrizuese që do të ngrohë këtë dimër të ftohtë”, thuhet në njoftimin zyrtar të organizatorëve.

Me një karrierë që shtrihet në skenat më të mëdha ndërkombëtare, Rita Ora pritet të sjellë në Tirol një show të paharrueshëm, duke e kthyer hapjen e sezonit të skijimit në një festë të madhe për dashamirët e muzikës dhe aventurës në borë. /Albinfo.at 

Austri: Rita Ora do të hap sezonin e skive në Ischgl me koncert spektakolar

Zvicra dhe Austria në konflikt për emrin e djathit “Emmentaler”

Zvicra planifikon ta regjistrojë si markë tregtare emrin “Emmentaler” për djathin që prodhohet në Luginën Emmental, në kantonin e Bernës, përcjell albinfo.ch.

Megjithatë, prodhuesit austriakë të djathit i janë kundërvënë këtij veprimi, duke argumentuar se termi “Emmentaler” është përdorur prej kohësh në mënyrë të përgjithshme dhe nuk mund të jetë pronë ekskluzive e Zvicrës.

Ata theksojnë gjithashtu se Austria prodhon rreth 14.000 tonë djathë Emmentaler çdo vit, kryesisht në rajonin e Vorarlbergut.

Në këtë debat, Komisioni Evropian është pozicionuar në anën e Austrisë (dhe disa vendeve të tjera të BE-së që pretendojnë origjinën e këtij djathi), duke detyruar Zvicrën të ankimojë vendimin në Gjykatën Evropiane të Drejtësisë.

Kjo nuk është hera e parë që Emmentaler ndodhet në qendër të një përplasjeje ligjore – ky djathë i famshëm me vrima ka qenë më parë objekt debatesh për emërtimin e origjinës dhe mbrojtjen e markës tregtare në tregjet ndërkombëtare.

Rrezikohen 50 vende pune në spitalin e Lausannës

Spitali Universitar i Lausannës (CHUV) njoftoi të martën se po riorganizon kërkimin në fushën e onkologjisë dhe terapive me qeliza. Në kuadër të këtij procesi, 50 vende pune mund të rrezikohen në afat të gjatë.

Spitali, i përpunuar nga Kanton i Vaud-it, ka hapur negociatat për një plan social. Pozicionet e prekura janë identifikuar dhe mund t’u ofrohen të punësuarve aktualë. Disa profile të tjera mund të jenë të interesit për Universitetin e Lausannës (UNIL), tha Claire Charmet, drejtoreshë e CHUV, në një deklaratë për Keystone-ATS.

“Ende nuk është e mundur të përcaktohet nëse do të ketë shkurtime të stafit dhe, nëse po, sa do të jenë,” shtoi Charmet, duke theksuar se këto detaje do të jenë të qarta në përfundim të negociatave.

Sipas një komunikate të Këshillit të Shtetit të Vaud-it, plani social mund të përfshijë “sisteme mbështetjeje të personalizuara, masa për mobilitet, trajnime dhe ri-trajnime,” në varësi të rezultateve të negociatave. Këshilli shtoi se kishte “miratuar” ndryshimet e propozuara nga CHUV.

Riorganizimi i onkologjisë

Spitali shpjegon se riorganizimi është i nevojshëm për shkak të zhvillimeve të shumta në fushën e onkologjisë, përfshirë përparimin e shpejtë shkencor, rritjen e kostove të zhvillimit dhe nevojën për menaxhim rigoroz të burimeve publike. Vlerësimet e kryera nga partnerë akademikë dhe institucionalë kanë nxjerrë në pah “nevojën për të përqendruar burimet në kërkimin me perspektiva klinike më të mira.”

Charmet gjithashtu përmend “rivlerësimin” e disa projekteve kërkimore afatgjata dhe thekson se CHUV synon të fokusohet më shumë tek kërkimi klinik sesa ai bazik.

 

Merz paralajmëron deportimin e sirianëve: Azili në Gjermani nuk është më i justifikuar

Kancelari gjerman, Friedrich Merz, deklaroi se sirianët nuk kanë më arsye për të kërkuar azil në Gjermani, pas përfundimit të konfliktit të armatosur në vendin e tyre. Ai shtoi se sirianët do të inkurajohen të kthehen në atdhe për të kontribuar në rindërtimin e tij.

Gjatë 14 viteve të luftës civile në Siri, Gjermania ka pranuar më shumë refugjatë sirianë se çdo vend tjetër i BE-së. Megjithatë, Merz dhe anëtarët e kabinetit të tij të koalicionit argumentojnë se situata ka ndryshuar që nga rënia e qeverisë së Bashar al-Assad, rreth 11 muaj më parë.

Merz deklaroi të martën se priste që një pjesë e konsiderueshme e më shumë se 1 milion sirianëve që jetojnë aktualisht në Gjermani të ktheheshin në mënyrë vullnetare në shtëpitë e tyre.

“Tani nuk ka më arsye për azil në Gjermani, dhe kjo na jep mundësinë të fillojmë procesin e riatdhesimeve. Ata që refuzojnë të kthehen mund të përballen me deportim në të ardhmen e afërt,” tha ai.

Ky qëndrim duket se bie ndesh me atë të ministrit të Jashtëm, Johann Wadephul, i cili, pas një vizite në Damask javën e kaluar, shprehu dyshime se shumë sirianë do të pranonin të ktheheshin, për shkak të shkatërrimeve të mëdha dhe paqëndrueshmërisë së vazhdueshme në vend, gjë që e bën të vështirë një jetë dinjitoze.

Wadephul më parë kishte mbajtur një qëndrim më të rreptë në mbështetje të politikave qeveritare, veçanërisht për të frenuar rritjen e partisë ekstremiste të djathtë dhe anti-emigrante, AfD.

Pak politikanë duan të diskutojnë pasojat që mund të kenë deportimet mbi sirianët e integruar në Gjermani. Shumë prej tyre kanë mësuar gjuhën gjermane dhe kontribuojnë në fuqinë punëtore, e cila po kërkon shtesa në një vend me popullsi që po plaket shpejt.

Më shumë se 7,000 mjekë sirianë punojnë aktualisht në sistemin shëndetësor, shpesh në zona rurale me mungesë personeli. Nga 1.3 milion sirianë që jetojnë në Gjermani, rreth një e katërta janë lindur atje dhe disa kanë fituar shtetësinë, ndërsa shumica kanë vetëm leje qëndrimi të përkohshme.

 

Zvicra po përballet me mungesë gjithnjë e më të madhe të pilotëve ushtarakë

Ushtria zvicerane ka humbur më shumë se 30 pilotë profesionistë ushtarakë gjatë pesë viteve të fundit. Për të mbetur tërheqëse për rekrutët e rinj, ajo synon të përafrojë kushtet e punës me ato të sektorit privat.

Që nga viti 2020, 33 pilotë profesionistë ushtarakë kanë lënë forcat e armatosura — përkatësisht 26 pilotë helikopterësh dhe 7 pilotë avionësh luftarakë, ka konfirmuar zëdhënësi i ushtrisë Stefan Hofer, duke verifikuar një raport të publikuar nga Blick të martën. Megjithatë, gatishmëria operacionale e forcave ajrore mbetet e garantuar.

Sipas Hoferit, ushtria po përballet me konkurrencë gjithnjë e më të fortë nga sektori civil, sidomos në çështje që lidhen me pagat, ekuilibrin mes jetës private dhe asaj profesionale, si dhe ruajtjen afatgjatë të personelit të specializuar, zëvendësimi i të cilëve mund të zgjasë me vite.

Forcat Ajrore po rishikojnë vazhdimisht kushtet e punës dhe bëjnë rregullime të nevojshme aty ku është e mundur, me qëllim që të mbeten një punëdhënës tërheqës në një treg pune konkurrues — duke marrë parasysh edhe situatën aktuale të tensionuar të sigurisë.

 

 

Më shumë vdekje në rrugët zvicerane, një rekord negativ europian

Zvicra mban rekordin europian për numrin e viktimave në trafikun rrugor. Numri i vdekjeve në rrugët zvicerane është rritur me 34% gjatë pesë viteve të fundit, duke arritur 250 vetëm gjatë vitit të kaluar. Ndërkohë, në shumicën e vendeve të tjera evropiane, ky numër ka shënuar ulje.

Sipas një deklarate të Këshillit Zviceran për Parandalimin e Aksidenteve (BFU), përpjekjet për të ndalur këtë trend negativ dhe për të reduktuar aksidentet fatale nuk kanë pasur sukses. Prandaj, është e nevojshme një politikë e qëndrueshme për sigurinë rrugore dhe angazhimi i përbashkët i të gjitha palëve të përfshira në trafikun rrugor.

Rritja më e madhe në Evropë

Nga viti 2019 deri në 2024, numri i viktimave në trafikun rrugor në Zvicër është rritur me mbi 30%.

Zvicër: +33,7%

Estoni: +32,7%

Izrael: +23,7%

Irlandë: +22,9%

Sllovaki: +6,9%

Holandë: +2,1%

Spanjë: −0,2%

Francë: −1,6%

Greqi: −3,3%

Suedi: −3,6%

Serbi: −3,7%

Itali: −4,5%

Mbretëria e Bashkuar: −5,9%

Portugali: −7,8%

Gjermani: −9,8%

Letoni: −15,2%

Austri: −15,6%

Finlandë: −16,6%

Hungari: −17,4%

Norvegji: −17,6%

Luksemburg: −18,2%

Kroaci: −19,5%

Çeki: −19,9%

Rumani: −20,8%

Qipro: −21,2%

Bullgari: −23,9%

Maltë: −25,0%

Danimarkë: −27,1%

Belgjikë: −27,2%

Slloveni: −33,3%

Poloni: −34,8%

Lituani: −34,9%

“Ekzistojnë masa efektive, por ato mund të zbatohen vetëm nëse ka vullnet politik,” thotë Mario Cavegn, drejtues i trafikut rrugor në Këshillin Zviceran për Parandalimin e Aksidenteve. Pa mbështetje politike, është e paqartë nëse do të arrihet qëllimi i Zyrës Federale të Rrugëve (ASTRA) për të ulur numrin e viktimave në rrugë në 100 deri në vitin 2030.

 

Zvicra më e prekur nga ndryshimet klimatike se sa pritej

Sipas skenarëve të rinj klimatike zvicerane të publikuara të martën, klima në Zvicër po bëhet më e ngrohtë, më e thatë dhe më e paparashikueshme. Raporti sugjeron se rritja e temperaturave mund të jetë edhe më e madhe se sa ishte parashikuar më parë.

Krahasuar me ngrohjen mesatare globale, ndryshimet klimatike janë më të theksuara në Zvicër, sipas një deklarate të përbashkët nga MeteoSwiss dhe ETH Zürich. Ndërsa temperatura globale është rritur me 1.3 gradë Celsius, ngrohja në Zvicër ka arritur tashmë 2.9 gradë Celsius krahasuar me periudhën para-industriale.

Pse Zvicra po ngrohet më shpejt se pjesa tjetër e botës?

Sipas llogaritjeve të studiuesve, në një botë ku ngrohja globale arrin 1.5 gradë Celsius, Zvicra do të përjetojë një rritje prej 2.9 gradësh. Kjo rritje mund të arrijë deri në 4.9 gradë nëse temperatura e planetit rritet me 3 gradë. Këto shifra përfaqësojnë një rritje prej 10 deri në 15% krahasuar me skenarët e mëparshëm klimatike të vitit 2018.

Raporti paralajmëron se kjo ngrohje do të sjellë më shumë valë të nxehtësisë, thatësira, reshje më të mëdha dhe më pak borë.

Thatësirat do të bëhen më të shpeshta

Sipas një raporti të prezantuar në Bernë, periudha të thatësirës pritet të bëhen më të shpeshta në të ardhmen. Analiza e RTS tregon se temperaturat aktuale në Zvicër janë të ngjashme me ato që regjistroheshin disa dekada më parë shumë më në jug të Evropës. Për shembull, Gjeneva ka temperatura të ngjashme me Veriun e Italisë, Parisi me Tuluzën dhe Londra me rajonin e Bordosë.

 

Mbyllet i gjithë trafiku ajror në Bruksel pas vëzhgimit të dronit

Trafiku ajror mbi Belgjikë është pezulluar pas raportimeve për praninë e një droni mbi aeroportin e Brukselit. Avionët nuk mund të nisen apo të ulen përkohësisht, njofton agjencia Belga, duke cituar Skeyes, ofruesin e shërbimeve të kontrollit të trafikut ajror.

Droni u pa në zonën e aeroportit në veri-lindje të kryeqytetit pak para orës 20:00. Raportohet gjithashtu se një dron tjetër është parë pranë aeroportit të Liège. “E gjithë hapësira ajrore e Belgjikës është e mbyllur,” deklaroi zëdhënësi i aeroportit të Liège, Christian Delcourt.

Ngjarje të ngjashme me dronë kanë ndodhur gjatë fundjavës, duke shqetësuar autoritetet. Ministri i Mbrojtjes së Belgjikës tha se disa fluturime të pashpjeguara pranë bazave ushtarake, përfshirë Kleine Brogel ku ruhen armët bërthamore amerikane, duket se ishin operacione vëzhgimi. Fillimisht përdoreshin dronë të vegjël për kontroll radioje, ndërsa më pas u vunë në veprim dronë më të mëdhenj për të shqetësuar zonën dhe banorët.

Autoritetet po monitorojnë situatën dhe nuk ka informacione për incidente me pasagjerë.

 

 

Sigurimet plotësuese trefishojnë tarifat e disa mjekëve në Zvicër

Një hetim i radios zvicerane RTS ka zbuluar se disa mjekë specialistë dhe kirurgë në Zvicër përfitojnë ndjeshëm nga pacientët me sigurime shëndetësore plotësuese, duke trefishuar tarifat për të njëjtat ndërhyrje që kryhen edhe me sigurimin bazë.

Sipas të dhënave të mbledhura nga emisioni “On en parle”, që analizoi fatura reale dhe informacione nga dy kompani të mëdha sigurimesh, ndërhyrje si zëvendësimi i ijeve ose i gjurit mund të kushtojnë mbi 6 mijë franga më shumë, ndërsa çmimi total i operacionit mund të shkojë deri në 28 mijë franga, gati dyfishi i tarifës për pacientët me sigurim bazë, transmeton albinfo.ch.

Ekspertët paralajmërojnë se ky fenomen rrezikon të krijojë një sistem shëndetësor me dy shpejtësi, ku pacientët me sigurime private trajtohen më shpejt dhe kanë më shumë zgjedhje. Nga ana tjetër, përfaqësuesit e mjekëve thonë se bëhet fjalë për kontrata private të lira, të cilat nuk ndikojnë në sigurimin bazë.

Autoritetet rregullatore kanë shprehur më herët shqetësime për mbifaturime sistematike në sigurimet plotësuese, ndërsa çështja po ngre gjithnjë e më shumë debate në Zvicër për barazinë e qasjes në kujdesin shëndetësor.

Kosovë: Presidentja Osmani mandaton Glauk Konjufcën për formimin e Qeverisë së re

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, ka mandatuar kryetarin e Kuvendit, Glauk Konjufcën, për formimin e Qeverisë së re të vendit. Kandidatura e tij është propozuar nga Lëvizja Vetëvendosje.

Gjatë një konference për media, Osmani theksoi se veprimi i saj është në përputhje të plotë me Kushtetutën e Kosovës dhe me vendimet e mëhershme të Gjykatës Kushtetuese.

“Kushtetuta nuk lë hapësirë për mosemërim të kandidatit të dytë kur ekziston një mandatar i propozuar. Gjuha që përdor Kushtetuta është obligative”, u shpreh Osmani, duke shtuar se ka respektuar nenin 95, pika 4 të saj.

Ajo njoftoi se më herët kishte ftuar partitë opozitare për të ofruar një kandidat tjetër, por ato kanë refuzuar të propozojnë emër për mandatar.

Sipas Presidentes, ky vendim synon të ruajë stabilitetin institucional dhe të shmangë zgjedhjet e parakohshme.

“Vet funksionalizimi i shtetit vihet në rrezik nëse mbetemi për muaj të tërë pa institucione. Me këtë mandat, unë po përmbush detyrimin kushtetues për t’i dhënë vendit mundësinë të krijojë qeveri”, shtoi ajo.

Osmani shprehu optimizëm se partitë politike mund të arrijnë marrëveshje për formimin e institucioneve, duke bërë thirrje që interesi i shtetit të vihet mbi çdo interes partiak.

 “Ka ende hapësirë për dakordim. Është më e rëndësishme të arrijmë vendime të mira për qytetarët sesa të përcaktojmë datën e zgjedhjeve,” tha ajo.

Në fund, Presidentja theksoi se nëse edhe përpjekja e dytë për formimin e Qeverisë dështon, vendi do të shkojë në zgjedhje të reja.

Ajo apeloi që në këtë periudhë të ndjeshme politike, partitë dhe deputetët të kontribuojnë për stabilitetin e vendit, sidomos përballë sfidave të jashtme dhe të brendshme.

“Është jetike që Kosova të ruajë stabilitetin e saj institucional dhe të përfitojë nga mundësitë për miratimin e planeve zhvillimore dhe buxhetit,” përfundoi Osmani.

 

Qasja në pronësinë e një shtëpie në Zvicër rezulton e vështirë

Sondazhi i kryer në emër të Comparis “tregon shkallën në të cilën realiteti i strehimit në Zvicër mund të ndryshojë sipas grupit të të ardhurave dhe fazës së jetës”, shpjegon Harry Büsser, eksperti i pronave të platformës.

Për shembull, 57% e 1,016 personave të pyetur nga instituti i kërkimit të tregut Innofact jetojnë në një apartament me qira. Në fakt, 68% e të moshuarve të moshës 18 deri në 35 vjeç jetojnë kështu. Pronësia e shtëpisë rritet me moshën dhe të ardhurat. Në familjet me të ardhura bruto prej 4,000 CHF (5,000 dollarë) në muaj ose më pak, rreth 70% jetojnë në banesa me qira, krahasuar me vetëm 45% në familjet me të ardhura mbi 8,000 CHF. Një total prej 24% e të anketuarve zotërojnë shtëpinë e tyre dhe 12.5% ​​zotërojnë apartamentin e tyre, shkruan Swissinfo.ch, transmeton albinfo.ch.

“Sa më të larta të ardhurat, aq më e madhe është gjasat e pronësisë së një shtëpie – ne e shohim këtë në të gjitha grupmoshat”, thotë Harry Büsser. “Por për shumë njerëz me të ardhura më të larta, pronësia e një shtëpie është ende e pamundur, veçanërisht në zonat urbane.”

Në këto rajone, shpesh ju nevojitet një kredi hipotekare prej një milion frangash për të qenë në gjendje të përballoni një pronë.

Nga katër deri në 4.5 dhoma

Madhësia më e zakonshme e apartamenteve në Zvicër është katër deri në 4.5 dhoma: një e treta e të anketuarve jetojnë në shtëpi të tilla.

Rreth 40% e zviceranëve jetojnë në apartamente midis 71 dhe 110 m2, me rreth 20% që jetojnë në apartamente midis 71 dhe 90 m2 dhe 20% në apartamente midis 91 dhe 110 m2. Vetëm 12% e të anketuarve jetojnë në apartamente më të mëdha se 150 m2.

“Njerëzit që mund të përballojnë apartamente më të mëdha janë shumë shpesh pronarë shtëpish”, thotë Büsser. Në fakt, anketa tregon se, mesatarisht, pronarët e shtëpive kanë shtëpi dukshëm më të mëdha se qiramarrësit. Të dhënat tregojnë gjithashtu se sa më të larta të ardhurat, aq më e madhe është shtëpia. E njëjta gjë vlen edhe për nivelet e arsimit.

Rreth 92% e të anketuarve kanë një bodrum ose hapësirë ​​bodrumi. Në të kundërt, vetëm 41% kanë qasje në një papafingo ose hapësirë ​​papafingo.

“Në Zvicër, bodrumet konsiderohen si një strukturë bazë, jo papafingo. Kjo mund të shpjegohet edhe me faktin se gjatë Luftës së Ftohtë, strehimet ishin të detyrueshme në Zvicër, kështu që hapësira e magazinimit në bodrum u bë normë”, shpjegon Büsser në një njoftim për shtyp të lëshuar nga Comparis. “Për më tepër, ndryshe nga papafingot, bodrumet në përgjithësi nuk konsiderohen si zona banimi”, shton ai. Ky është një avantazh i madh kur bëhet fjalë për përmbushjen e rregulloreve të ndërtimit.

Dy të tretat e familjeve janë çifte

Dy të tretat e familjeve në Zvicër përbëhen nga çifte, me ose pa fëmijë. Në grupmoshën 36-55 vjeç, pothuajse gjysma e të anketuarve jetojnë në çifte me fëmijë. Në grupmoshën 18-35 vjeç, format e strehimit janë të shpërndara më në mënyrë të barabartë: çifte me fëmijë (30%), beqarë (28%), çifte pa fëmijë (24%). Ndër personat mbi 56 vjeç, pothuajse gjysma jetojnë në çifte pa fëmijë.

Ndër personat me kualifikim të lartë, përqindja e çifteve me fëmijë – një ose më shumë fëmijë (39%) – është dukshëm më e lartë se në mesin e atyre me kualifikim të mesëm ose të ulët (26%). Në rastin e fundit, çiftet pa fëmijë janë në shumicë (32%). Ka gjithashtu më shumë familje me një prind të vetëm midis atyre me kualifikim të ulët (7.4% krahasuar me 4.5%).

Sipas anketës, çiftet me arsim më të lartë shpesh kanë vetëm një fëmijë, ndërsa çiftet me arsim më të ulët kanë disa. Megjithatë, anketa nuk përcakton numrin mesatar të fëmijëve.

Trump përballet me reagime të brendshme për tarifat

Tarifat e Presidentit Donald Trump për më shumë se 100 vende, përfshirë Zvicrën, janë nën kritika nga brenda partisë së tij.

Katër senatorë republikanë iu bashkuan demokratëve këtë javë për të provuar t’i japin fund taksave prej 39 përqind, duke i quajtur ato kaotike dhe të dëmshme, transmeton albinfo.ch.

Por Dhoma e Përfaqësuesve, e udhëhequr nga një aleat i Trump, ka bllokuar një votim, duke i lënë eksportuesit zviceranë ende përballë taksave të rënda.

Ky veprim ekspozon trazirat në rritje midis republikanëve dhe shton stuhinë politike që rrethon politikat tregtare të Trump.

Trump është nën presion në rritje nga republikanët e tjerë për shkak të mbylljes së qeverisë, bllokimit të importeve të sojës në SHBA nga Kina dhe dhjetëra mijëra ton mish viçi argjentinas që përmbytën tregun amerikan.

A mundet inteligjenca Artificiale të ndihmojë në ndalimin e pastrimit të parave

Bankat dhe institucionet financiare po përballen me një rritje të mashtrimeve dhe pastrimit të parave, si dhe me presionin për t’iu përmbajtur rregulloreve gjithnjë e më të ashpra financiare.

Pavarësisht se shpenzimet në këtë sektor u zgjeruan deri në 10 për qind çdo vit në disa tregje të avancuara midis 2015 dhe 2022, industria financiare arrin të zbulojë vetëm rreth 2 për qind të fluksit global të krimeve financiare, sipas Interpol.

Disa ekspertë besojnë se inteligjenca artificiale mund të ndihmojë në lehtësimin e kësaj barre. Në Norvegji, startup-i Strise ka ndërtuar një platformë që skanon regjistrat publikë dhe raportet mediatike, duke identifikuar në kohë reale rreziqet e mundshme të pastrimit të parave, shkruan Scan, transmeton albinfo.ch.

Ky agjent është projektuar për të verifikuar aplikimet e reja për hapjen e llogarive në institucionet financiare që i nënshtrohen ligjit evropian, si bankat, kompanitë e sigurimeve dhe shërbimet e pagesave.

Kur hapni një llogari bankare “online”, zakonisht kërkohen të dhëna si adresa dhe profesioni, si dhe t’i përditësoni ato çdo vit. Procesi është një kërkesë ligjore që verifikon identitetin e klientëve dhe burimin e parave të tyre. Këto kontrolle synojnë të ndalojnë kriminelët që të përdorin bankat ligjore për të lëvizur para të paligjshme, por janë të ngadalta dhe të shtrenjta.

“Tani mund ta realizojmë këtë proces me anë të inteligjencës artificiale, që merr informacionin dhe e përpunon në një mënyrë krejt të re,” thanë burime zyrtare të kompanisë Strise. “Nëse mund të identifikosh një kompani të dyshimtë që në momentin e hapjes së llogarisë, mund ta parandalosh aksesin e saj në shërbime financiare,” theksuan ata.

Sistemi inovator identifikon automatikisht shenjat paralajmëruese, si lidhjet me individë të sanksionuar, juridiksione me rrezik të lartë ose figura politike që mund të preken nga korrupsioni. Kompania thotë se institucionet financiare që përdorin platformën e saj kanë arritur të identifikojnë dhe refuzojnë firmat me rrezik të lartë në mënyrë efikase, duke rritur kapacitetin për trajtimin e rasteve deri në dhjetëfish, pa shtuar staf.

Aktualisht, Bashkimi Evropian po finalizon Autoritetin Kundër Pastrimit të Parave në Frankfurt dhe një direktivë të re që do të hyjë në fuqi në vitin 2027, me synimin për të luftuar financimin e terrorizmit.