Pulat e klorinuara nga SHBA-ja mund të shiten në Zvicër

Ky lajm mund të jetë i vështirë për t’u pranuar, por tregon se deri në çfarë mase do të shkojë qeveria zvicerane për të bindur Presidentin Trump të ulë tarifat mbi importet e saj.

Për të arritur një marrëveshje më të mirë, Këshilli Federal po shqyrton heqjen e ndalimit për importet e shpendëve amerikanë të trajtuar me klor dhe të rritur në ferma industriale.

Ky lëshim ndaj Uashingtonit, jo çuditërisht, po ngjall kritika, transmeton albinfo.ch.

Shoqata e Prodhuesve të Shpendëve Zviceranë e konsideron idenë e shpendëve të klorinuar “absolutisht të papranueshme”.

Sa i përket Partisë së Gjelbër, ajo theksoi se “Zvicra shpenzon miliarda për të mbështetur bujqësinë e saj. Me importe të lira, të dëmshme për mjedisin dhe të pashëndetshme, ne po e dëmtojmë këtë strategji.”

Hyn në fuqi kundërpropozimi i qeverisë zvicerane ndaj iniciativës së sigurimit shëndetësor

Këshilli Federal po vepron mbi kundërpropozimin e tij ndaj iniciativës popullore që kërkon që primet e sigurimit shëndetësor të kufizohen në 10 përqind të të ardhurave familjare – një veprim që u refuzua në një referendum në qershor 2024.

Kundërpropozimi thotë se që nga 1 janari 2026, kantonet do të duhet të japin një kontribut në financimin e uljeve të primeve, në mënyrë që të sigurohet që barra financiare të mbetet e qëndrueshme për familjet, transmeton albinfo.ch.

Për këtë qëllim, kantonet do të duhet të përcaktojnë barrën maksimale që primet duhet të përfaqësojnë në lidhje me të ardhurat e disponueshme.

Sipas kundërpropozimit, kantonet duhet të japin ulje vjetore të primeve ekuivalente me një përqindje të caktuar të kostove bruto të sigurimit të detyrueshëm shëndetësor.

Ministria e Shëndetësisë do të përcaktojë kostot bruto të kantoneve në mënyrë që të përcaktojë pjesën minimale të secilit kanton, si dhe kontributet federale, në mënyrë që kantonet të mund të përgatisin buxhetet e tyre në përputhje me rrethanat.

Ministri i Mbrojtjes i Zvicrës paralajmëron për kërcënimet në rritje

Ministri i mbrojtjes i Zvicrës po paralajmëron se siguria e Evropës është nën kërcënim në rritje.

Në një intervistë në SonntagsZeitung, Martin Pfister vuri në dukje shkeljen e fundit të hapësirës ajrore polake nga dronët rusë, duke theksuar rrezikun e shtuar të përshkallëzimit në të gjithë kontinentin, transmeton albinfo.ch.

Ndërsa qeveria e konsideron një skenar të ngjashëm të pamundur për Zvicrën, zyrtarët pranojnë se sistemi i mbrojtjes ajrore të vendit nuk mund të zmbrapsë aktualisht kërcënime të tilla me rreze të gjatë veprimi.

Zvicra është në pritje të dorëzimit të sistemeve të raketave Patriot, të vonuara për shkak të prioriteteve të SHBA-së në Ukrainë.

Pfister thotë se bashkëpunimi më i ngushtë me vendet fqinje do të jetë thelbësor për të zbuluar dhe luftuar dronët në mënyrë efektive.

Zvicër: Ambasadat marrin masa më të rrepta sigurie

Siguria përreth ambasadave po forcohet.

Shifrat nga Zyra Federale e Policisë tregojnë një rritje të ndjeshme të masave mbrojtëse për misionet diplomatike të huaja: nga 120 në vitin 2015 në 580 vitin e kaluar, transmeton albinfo.ch.

Bern ka një rrjet të dendur ambasadash dhe Gjeneva është shtëpia e organizatave të shumta ndërkombëtare.

Zyra Federale e Policisë thotë se çdo mision vlerësohet individualisht, por nuk zbulon detaje për arsye sigurie.

Policia thotë se lufta në Ukrainë dhe konflikti në Lindjen e Mesme janë faktorët kryesorë nxitës.

Ambasadat e Rusisë, Ukrainës, Izraelit, shteteve arabe dhe SHBA-së mbeten nën mbrojtjen më të rreptë.

Donin të hynin ilegalisht në Gjermani, kthehen mbrapsht 5 shqiptarë

Policia Federale zbuloi tre incidente kontrabande me njerëz gjatë kontrolleve kufitare në B2 pranë Mittenwald nga e shtuna deri të dielën (14 shtator).

Pasagjerët e makinave të kontrabanduara ishin katër shqiptarë, tre pakistanezë, një banore e Guinea-Bissau dhe një grua nga Gambia, transmeton albinfo.ch.

Me përjashtim të gruas afrikane, e cila udhëtonte me fëmijën e saj të vogël, të gjithë emigrantët dhe shoferët e tyre u detyruan të largoheshin nga vendi, shkruan ad-hoc-news.de

Katër shtetasit shqiptarë u transportuan nga një bashkëkombës i tyre 41-vjeçar. Asnjë nga pasagjerët e makinës, e regjistruar në Itali, nuk kishte dokumentet e nevojshme për hyrje në Gjermani.

Sipas gjetjeve fillestare nga Policia Federale, pesë individët kishin ndërmend të qëndronin në Gjermani pasi lejet e tyre të qëndrimit në Itali të kishin skaduar.

SHBA: Na duhet një partner në Kosovë që shmang veprimet destabilizuese

Ambasada e SHBA-së në Kosovë ka thënë se dëshiron që të ecë para me qeverinë në detyrë por tha  se SHBA kërkojnë një partner në Kosovë që kupton rëndësinë e shmangies së veprimeve destabilizuese, promovimit të stabilitetit rajonal dhe mbrojtjes së të drejtave të të gjithë qytetarëve.

Deklarata u bë pas vendimit të Uashingtonit për të pezulluar pa afat dialogun strategjik me Kosovën, për shkak të shqetësimeve lidhur me veprimet e Qeverisë së kryeministrit në detyrë, Albin Kurti.

Zëdhënësi i ambasadës konfirmoi se e ngarkuara me punë, Anu Prattipati, ka shprehur shqetësimet drejtpërdrejt në takimet me Kurtin, por nuk dha hollësi mbi veprimet konkrete që çuan në këtë vendim.

SHBA-ja javën e kaluar pezulloi dialogun e planifikuar strategjik me Kosovën.

Rekord në shërbimin civil: Mbi 98 për qind i plotësojnë ditët e shërbimit

Zyra Federale për Shërbimin Civil raporton një rekord të ri për ata që i nënshtrohen shërbimit civil në kuadrin e forcave të mbrojtjes, të vendit. 98.3 për qind e atyre që janë liruar vitin e kaluar kanë përfunduar të gjitha ditët e tyre të shërbimit.

Në përgjithësi 4,705 persona janë liruar nga shërbimi civil.

Me mbi 98 për qind sa u arrit në vitin 2024, objektivi prej 97 për qind u tejkalua për herë të tretë radhazi. Zyra Federale ia atribuon këtë kryesisht ndjenjës së fortë të detyrës të atyre që kryejnë shërbimin civil.

Arsyet për shkarkimet me ditë shërbimi të mbetura lidhen me qëndrimet jashtë vendit ose përjashtimin nga detyra, shkruan sda.ch. Vetëm një pjesë e vogël ka të bëjë me shkelje të detyrës ose arsye shëndetësore, sipas departamentit të shërbimit civil.

Për të përmbushur detyrimin, ditët e plota të shërbimit duhet të plotësohen brenda dymbëdhjetë vjetësh, përcjell albinfo.ch. Si rregull, detyrimi është 1.5 herë më i gjatë se shërbimi ushtarak.

Dy tramvaje përplasen në Cyrih Oerlikon

Dy tramvaje janë përplasur në Cyrih Oerlikon në pasditen e hershme të të hënës. Nuk kishte informacion mbi lëndime të mundshme deri në publikimin e këtij lajmi, transmeton albinfo.ch.

Sipas një raporti për ndërprerje nga VBZ, nga ky aksident janë prekur disa linja tramvaji dhe autobusi.

Bëhet fjalë për linjat e tramvajit 10, 11 dhe 14, si dhe linjat e autobusëve 61 dhe 62. Kohëzgjatja e ndërprerjes është ende e panjohur, raporton sda.ch.

Edhe një aksident tjetër me tramvaj ka ndodhur në Cyrih herët këtë mëngjes kur një makinë u përplas me një tramvaj në Sihlstrasse.

Rubin: Thaçi nuk kishte kompetenca të plota mbi UÇK-në

James Rubin, ish ndihmëssekretar shteti i SHBA-së ka vazhduar të dëshmojë në cilësinë e dëshmitarit të mbrojtjes, para Gjykatës së Hagës

Rubin tha se Thaçi nuk kishte autoritet të plotë për të diktuar rregulla dhe kushte brenda UÇK-së, duke u detyruar të konsultohej me persona të tjerë për miratimin e vendimeve.

Ai ka shtuar se disa nga këta persona i konsideronte “ekstremistë”, të cilët, sipas tij, kërkonin veprime të menjëhershme, ndërsa Thaçi kishte një qasje më pragmatike, rapoirton REL.

“Ne e bindëm delegacionin shqiptar të Kosovës që pavarësinë do ta kishin, por fillimisht shpëtojeni popullin”, tha Rubin.

Ai shtoi se kur shumica vendosi të përqafonte mbështetjen e NATO-s dhe Perëndimit, grupet ekstremiste humbën ndikimin e tyre.

ubin rrëfeu detaje nga roli i tij gjatë procesit të demilitarizimit të UÇK-së në Kosovë.

Ai tha se detyra e tij ishte të pasqyronte pikëpamjet e të gjithë aleatëve të NATO-s dhe vendeve pjesëmarrëse në KFOR, ndërsa struktura e UÇK-së ishte e paorganizuar dhe e vështirë për t’u kuptuar, sipas tij.

Rubin tha se Thaçi ishte i ri dhe nuk kishte kompetenca të merrte vendime për aspektet ushtarake të UÇK-së.

Ai përfaqësonte pikëpamjet e komandantëve të tjerë, ndërsa ata e informonin për qëndrimet e tyre, shpjegoi Rubin.

“Nuk u thoshte Hshimi komandantëve se çfarë të bënin, por komandantët i thoshin atij”.

Rubin përshkroi gjithashtu tensionet brenda UÇK-së, ku disa komandantë kërkonin të ruanin nivelin maksimal të forcës ushtarake, ndërsa ndërkombëtarët synonin minimumin, për të lehtësuar demilitarizimin.

Ky dialog i vështirë, sipas Rubinit, tregonte qartë se roli i Thaçit ishte më shumë politik sesa ushtarak.

“Unë këtë e përktheva si rol të një ministri të Jashtëm, ose rol politik”, tha Rubin.

Në fund të qershorit të vitit 1999, Rubin tha se ishte në Kosovë për të mbështetur procesin e demilitarizimit të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, në kohën kur lufta po afrohej drejt fundit.

Gjenerali britanik, Mike Jackson, i komandës së re të misionit paqeruajtës të NATO-s, KFOR, po planifikonte tërheqjen e forcave serbe nga territori i Kosovës dhe negocionte me komandantët e UÇK-së në terren.

Albright tha se i kishte kërkuar që të shkonte në Kosovë për të ndihmuar gjeneralin Jackson dhe për të siguruar nënshkrimin e Thaçit, të cilin e kishin autorizuar komandantët e UÇK-së.

“Kam qëndruar në Shkup dhe çdo mëngjes udhëtoja në male për të takuar Thaçin dhe komandantët”, tha Rubin.

AEAUL, shoqata më e vjetër e studentëve shqiptarë në Zvicër

Ndër subjektet e para të organizuara të komunitetit shqiptarë në Zvicër, që marrin hov nga fillimi i viteve `90 të shekullit të kaluar, bën pjesë edhe AEAUL, Shoqata e Studentëve Shqiptarë të Universitetit të Lozanës. Kjo shoqatë, përveç se është e para sa i takon organizimit të studentëve, është edhe më jetëgjata, pra, ajo vazhdon të funksionojë edhe sot, mbi 30 vite pas themelimit.

Zëvendëskryetarja e AEAUL, Fane Shala tregon për Albinfo.ch se si ka rrjedhur puna ndër vite e kësaj shoqate me një bagazh të madh veprimtarish dhe suksesesh. Ajo flet edhe për sfidat me të cilat përballet shoqata, për arritjet e deritashme dhe për vizionin e saj në të ardhmen.

“Shoqata AEAUL u themelua më 3 dhjetor 1994 nga një grup aktivistësh studentorë, të kryesuar nga Driton Kajtazi, në Universitetin e Lozanës. Që nga themelimi i saj, shoqata ka punuar për të mbështetur studentët shqiptarë dhe për të krijuar një komunitet të fortë dhe të bashkuar në mjedisin universitar ndërkombëtar ku ndodhet. Një arritje e rëndësishme për ne ishte edhe njohja zyrtare nga EPFL që nga shtatori i vitit 2024, gjë që përbën një hap të madh për institucionalizimin dhe rritjen e shoqatës”, veçon z. Shala.

Lidhur me misionin e shoqatës që bashkëdrejton, ajo thotë se aktivitetet studentore të gërshetuara me ato të promovimit të identitetit kombëtar janë në fokus të shoqatës, që nga fillimi. “Misioni dhe qëllimi i AEAUL janë të krijojnë një komunitet të fortë studentor shqiptar në Lozanë, ku anëtarët mund të ndihen të kuptuar, të mbështetur dhe të bashkuar përmes aktiviteteve kulturore, akademike dhe rrjetëzimit. Shoqata vepron në fusha të ndryshme si rrjetëzimi studentor, aktivitete kulturore që ruajnë dhe promovojnë identitetin shqiptar, mbështetje akademike për studentët në sfidat e studimeve, si dhe forcimin e ndjenjës së përkatësisë dhe bashkësisë mes anëtarëve”.

 

AEAUL, më shumë se një grup studentësh

Një nga projektet tona më të suksesshme dhe domethënëse ishte gala për 30-vjetorin e AEAUL, e cila mblodhi breza të tërë studentësh shqiptarë në Zvicër – nga themeluesit deri te anëtarët më të rinj. Ajo mbrëmje tregoi fuqinë e komunitetit tonë dhe sa thellë ka lënë gjurmë kjo shoqatë ndër vite. AEAUL nuk është thjesht një grup studentësh – është një vend ku krijohen lidhje që shkojnë përtej miqësisë.

Çfarë e bën të veçantë është se ndajmë të njëjtën kulturë, por shumica prej nesh janë rritur larg prejardhjes sonë, shpesh duke jetuar mes dy identiteteve. Kjo ndjenjë e përkatësisë së dyfishtë, e cila ndonjëherë sjell konfuzion apo ndarje të brendshme, është e kuptueshme mes nesh në mënyrë shumë të natyrshme. Në shoqatë, nuk ke nevojë të shpjegosh veten – kuptohemi menjëherë. Kjo është edhe arsyeja pse krijuam podcastin tonë “Fol Shlir”, një platformë ku trajtojmë tema si identiteti i dyfishtë, jeta mes dy kulturave, presioni familjar, përvojat universitare, dhe shumë të tjera me të cilat anëtarët tanë mund të identifikohen drejtpërdrejt. Ky projekt ka sjellë reflektim, diskutim të hapur dhe një mënyrë shumë autentike për të ndarë përvojat tona si të rinj shqiptarë në Zvicër.

Sfida e rritjes së anëtarësisë

“Aktualisht kemi rreth 30 anëtarë aktivë, të cilët marrin pjesë rregullisht në aktivitetet tona dhe kontribuojnë në organizimin e eventeve. Për çdo aktivitet që organizojmë, këta anëtarë janë gjithmonë të pranishëm dhe të angazhuar. Megjithatë, komuniteti ynë më i gjerë është shumë më i madh – kemi mbi 1700 ndjekës në rrjetet sociale, dhe për eventet më të mëdha, si p.sh. gala apo mbrëmje kulturore, na bashkohen deri në 100 pjesëmarrës të tjerë që nuk janë aktivë në baza të rregullta, por ndjekin nga afër veprimtarinë tonë.

Një nga sfidat tona kryesore është pikërisht kjo: të gjejmë mënyra për të aktivizuar më shumë prej këtyre ndjekësve dhe për të organizuar aktivitete që flasin për të gjithë, pavarësisht nivelit të angazhimit. Balancimi mes një programi tërheqës dhe pjesëmarrjes së qëndrueshme mbetet një sfidë e vazhdueshme për çdo shoqatë studentore”.

Takime ndërmjet brezave të studentëve

“Një nga arritjet që na bën më krenarë është fakti që AEAUL ka lënë gjurmë te breza të tërë studentësh shqiptarë, dhe kjo vazhdimësi është e prekshme edhe sot. Një shembull konkret është eventi ynë i fundit i networking, ku patëm të ftuar alumni shqiptarë nga EPFL që dikur kanë qenë anëtarë të AEAUL. Për ta, ishte një krenari të rikthehen dhe të ndajnë rrugëtimin e tyre profesional me studentët aktualë – me njerëz që janë sot në të njëjtën pozitë ku ata vetë kanë qenë disa vite më parë.

Ky lloj takimi forcon lidhjet ndërbrezore dhe tregon se shoqata nuk është vetëm për kohën e studimeve, por është një lidhje që mbetet edhe më vonë, si pjesë e identitetit dhe kujtesës së përbashkët. Fakti që ish-anëtarë kthehen për të kontribuar, për të udhëzuar dhe për të frymëzuar të tjerët, është një dëshmi e fuqishme e vlerës dhe ndikimit që AEAUL ka pasur ndër vite – dhe kjo është padyshim një nga arritjet tona më të mëdha”, thekson zëvendëskryetarja e shoqatës.

Bashkëpunimi me shoqatat

“Bashkëpunimi me shoqata të tjera shqiptare brenda dhe jashtë Zvicrës është një pjesë shumë e rëndësishme e veprimtarisë sonë. Një nga përvojat më të veçanta që kemi pasur ishte udhëtimi në Sicili në pranverën e vitit 2024, organizuar në bashkëpunim me Federatën e Shoqatave të Studentëve Shqiptarë në Zvicër. Ky udhëtim mblodhi rreth 50 studentë shqiptarë nga e gjithë Zvicra dhe u kthye në një përvojë të paharrueshme për të gjithë. Vizituam Horën dhe fshatrat tjera arbëreshe, dhe patëm mundësinë të prekim nga afër trashëgiminë tonë kulturore – një përjetim shumë i pasur dhe emocional. Ky udhëtim na tregoi se, edhe pa qenë takuar më parë, ekziston një lidhje e fortë mes nesh si shqiptarë, që kalon përtej distancës dhe që forcohet natyrshëm në bashkëpunim. Përveç kësaj, çdo vit, organizojmë aktivitete tradicionale si Festa e Flamurit në bashkëpunim me shoqata të tjera shqiptare, si ato të Gjenevës, Neuchâtelit apo Fribourgut. Këto bashkëpunime nuk janë vetëm praktike, por mbartin një vlerë të madhe simbolike – tregojnë se forca jonë qëndron në unitetin tonë, dhe që identiteti ynë ruhet dhe forcohet më së miri kur jemi bashkë”, shton z. Shala.

Perspektiva dhe vizioni

“E ardhmja e AEAUL shihet me optimizëm dhe përkushtim. Ne synojmë që të vazhdojmë në frymën e brezave para nesh, duke ruajtur qëllimet themelore të shoqatës, por gjithashtu duke u përmirësuar vazhdimisht. Do të vazhdojmë të japim më të mirën tonë, me aktivitete që jo vetëm bashkojnë, por që edhe lënë gjurmë, kanë ndikim dhe përçojnë vlera. Një nga objektivat tona kryesore për të ardhmen është të zgjerojmë komunitetin aktiv, të rrisim numrin e anëtarëve, dhe të bëjmë që AEAUL të njihet edhe më shumë brenda universitetit. Shpesh ndodh që shumë studentë shqiptarë hezitojnë të vijnë në fillim – ndoshta nga pasiguria apo mungesa e njohjes. Ne duam të gjejmë mënyra për t’i çliruar ata nga kjo ndjenjë dhe t’i inkurajojmë të afrohen, sepse kur vijnë, kuptojnë që janë mes të vetëve – në një ambient që i kupton dhe i mirëpret pa rezervë”, përfundon Fana Shala, zëvendëskryetare e AEAUL.

Përvoja e bukur e vizitës tek arbëreshët, në Sicili  

Një nga përvojat më të veçanta që kemi pasur ishte udhëtimi në Sicili në pranverën e vitit 2024, organizuar në bashkëpunim me Federatën e Shoqatave të Studentëve Shqiptarë në Zvicër. Ky udhëtim mblodhi rreth 50 studentë shqiptarë nga e gjithë Zvicra dhe u kthye në një përvojë të paharrueshme për të gjithë. Vizituam Horën dhe fshatrat tjera arbëreshe, dhe patëm mundësinë të prekim nga afër trashëgiminë tonë kulturore – një përjetim shumë i pasur dhe emocional.

Cyrih: Parlamenti Kantonal miraton përfaqësimin

Politikanët në një parlament kantonal ose bashkiak të Cyrihut duhet të jenë në gjendje të emërojnë një përfaqësues nëse nuk janë në gjendje të shërbejnë për shkak të sëmundjes, aksidentit ose lindjes. Këshilli (parlamenti) Kantonal ka miratuar një rregullore përkatëse, transmeton albinfo.ch.

Këshilli Kantonal miratoi sistemin e ri të zëvendësve në një votim përfundimtar të hënën në mëngjes me 95 vota pro dhe 72 kundër. SVP, EDU dhe FDP e kundërshtuan atë, njofton srf.ch. Argumenti i tyre ishte se sistemi i zëvendësve do të ulte cilësinë e punës politike. Për më tepër, mandati dhe personi formojnë një entitet të vetëm: zëvendësi nuk u zgjodh.

Në mënyrë specifike, anëtarët e këshillit duhet të jenë në gjendje t’ia lëshojnë vendin e tyre një anëtari të partisë. Bashkitë mund t’i miratojnë këto rregulla nëse dëshirojnë.

Votuesit e Kantonit të Cyrihut do të kenë fjalën e fundit, pasi kërkohet një ndryshim kushtetues.

AFD trefishon numrin e votave në zgjedhjet lokale në NRW

Zgjedhjet parlamentare që u zhvilluan dje në në landin (republikën) Nordrhein-Westfalen konsiderohen si një sinjal për zgjedhjet e përgjithshme, veç tjerash për faktin se NRW është republika me numrin më të madh të banorëve, në Gjermani.

Ajo që kanë treguar këto zgjedhje është se partia e ekstremit të djathtë AFD ka shënuar një rritje të jashtëzakonshme, duke e trefishuar numrin e votuesve. Ajo ka arritur të fitojë 14.8 për qind të elektoratit në republikë. Nga ana tjetër, CDU ka arritur afërsisht të ruajë elektoratin e saj, me një rënie të vogël në krahasim me zgjedhjet paraprake.

Kështu Partia Kristian Demokratike (CDU) ka marrë 33.3 për qind të votave në zgjedhjet lokale. Në zgjedhjet e fundit në vitin 2020, ajo mori 34.3 përqind, një rezultat historikisht i ulët.

Forca e dytë më e fortë në shtetin më të populluar, është SPD. Partia Social Demokratike (SPD) mori 22.1 përqind, që është gjithashtu më e ulët se rezultati i saj historikisht i dobët pesë vjet më parë. Ndërsa humbësit më të mëdhenj janë të Gjelbrit, të cilët kanë rënë nga 20 në 13.5 për qind.

“Lajm i mirë për Kancelarin Merz”

“Nuk ishte e sigurt që CDU ishte në gjendje të ruante pjesën e saj”, thotë korrespondenti i SRF në Berlin. Rezultati i zgjedhjeve është pra një lajm i mirë për kancelarin Friedrich Merz dhe CDU-në e tij.

Megjithatë, Merz ka arsye për shqetësim në lidhje me rezultatin e partnerit të tij të koalicionit, SPD-së. Ndërsa ata humbën më pak sesa pritej, Merz e sheh një SPD që po humbet, nuk di çfarë të bëjë dhe duhet të mbrohet, si një partner të vështirë koalicioni.

Kancelari Merz mund të jetë i kënaqur me rezultatin e CDU-së, sipas korrespondentit Stefan Reinhart, por qeverisja në Berlin nuk do të jetë më e lehtë.

AFD Ka çimentuar elektoratin e saj

Asnjë parti nuk pati fitime kaq të forta në zgjedhjet lokale në North Rhine-Westphalia sa AfD. Prandaj, zëvendëskryetarja e grupit parlamentar Enxhi Seli-Zacharias tha: “Kjo është fantastike.”

Bëhet fjalë gjithashtu për të demonstruar se AfD ka çimentuar elektoratin e saj, tha Seli-Zacharias. Nuk është më vetëm një rast votimi të frustruarish ose votimi taktik.

Megjithatë, Ministri dhe Presidenti i CDU-së, Hendrik Wüst, është i shqetësuar për rezultatin e AfD-së: “Kjo duhet të na japë material për të menduar dhe nuk mund të na lërë të flemë rehat.” Kjo vlen edhe për partinë e tij, CDU-në, e cila fitoi zgjedhjet.

Avokati i Thaçit nga Haga: Kjo fazë e procesit do të zbardhë të vërtetën historike për Kosovën

Në prag të rinisjes së seancave gjyqësore ndaj ish-presidentit të Kosovës, Hashim Thaçi, në Dhomat e Specializuara në Hagë, avokati i tij Pierre-Richard Prosper ka deklaruar për mediat se ekipi i mbrojtjes është i përgatitur dhe optimist për këtë fazë të re të procesit, transmeton albinfo.ch

Sipas Prosper, gjykimi tani hyn në një pikë kthese ku do të paraqiten prova që, sipas mbrojtjes, do të vërtetojnë pafajësinë e Thaçit dhe do të ndriçojnë rrethanat e vitit 1999 në Kosovë.

“Ky është një moment i rëndësishëm për të parë realitetin dhe për të sjellë të vërtetën. Presim që dëshmitë dhe provat që do të paraqesim të tregojnë qartë se Presidenti nuk ka përgjegjësi për akuzat që i janë bërë”, theksoi ai.

Lidhur me dëshmitarët e mbrojtjes, Prosper u shpreh se nuk ka qenë e vështirë t’i bindin për të marrë pjesë në proces, pasi shumica duan të ndajnë publikisht të vërtetën. Ai shtoi se procedurat ligjore për autorizimet janë ndjekur me sukses dhe se dëshmitë e ardhshme do të kenë peshë të madhe në ecurinë e çështjes.

Procesi kundër Thaçit dhe bashkë të akuzuarve Kadri Veseli, Jakup Krasniqi dhe Rexhep Selimi po vazhdon prej muajsh, ndërsa faza e mbrojtjes shihet si vendimtare për rrjedhën e mëtejshme të gjykimit.

Në Hagë ka filluar procesi i mbrojtjes ndaj ish-krerëve të UÇK-së , dëshmitar i parë James Rubin

Sot, me fillim nga ora 09:00, në Dhomat e Specializuara në Hagë ka rinisur procesi gjyqësor ndaj ish-krerëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.

Në këtë fazë, është radha e palës mbrojtëse për të paraqitur dëshmitarët e saj. Sipas raportimeve, i pari që pritet të dëshmojë është James Rubin,  ish-zyrtar i lartë amerikan dhe njohës i zhvillimeve në Kosovë gjatë periudhës së luftës, përcjell albinfo.ch.

James Rubin, i cili gjatë kohës së luftës në Kosovë ka qenë ndihmëssekretar amerikan i Shtetit.

Dëshmia e tij pritet të hedhë dritë mbi rrethanat politike dhe diplomatike të kohës, duke mbështetur argumentet e mbrojtjes.

Gjykimi ndaj ish-presidentit Hashim Thaçi, ish-kryeparlamentarëve Kadri Veseli e Jakup Krasniqi dhe ish-deputetit Rexhep Selimi po zhvillohet prej muajsh, ndërsa kjo fazë e re e mbrojtjes konsiderohet vendimtare për rrjedhën e mëtejshme të procesit.

Paga vjetore e shefit të kompanisë Novartis, 19.2 milionë franga

Në vitin 2023, hendeku në mes të pagave, d.m.th., raporti midis pagave më të larta dhe më të ulëta, ishte ende 1:150, njoftoi Unia të hënën. Disa kompani me numër veçanërisht të madh punonjësish e kanë ngushtuar deri diku hendekun e tyre të pagave, ndërsa pagat më të larta kanë vazhduar të rriten mesatarisht, transmeton albinfo.ch.

Drejtorët ekzekutivë të kompanive më të mëdha zvicerane fituan mesatarisht 18 për qind më shumë vitin e kaluar sesa në vitin 2023. Kjo tregohet nga studimi i ri i pagave nga sindikata Unia.

Megjithatë, gjatë së njëjtës periudhë, pagat mesatare në Zvicër u rritën vetëm me 1.8 përqind, shkruan srf.ch. Sindikata llogarit më tej se drejtorët ekzekutivë të 39 kompanive më të mëdha zvicerane fituan mesatarisht 143 herë më shumë vitin e kaluar sesa punonjësit e tyre më pak të paguar.

Edhe një herë, drejtori ekzekutiv i kompanisë së madhe farmaceutike Novartis, Vasant Narasimhan, fitoi më shumë, me një pagë vjetore prej 19.2 milionë frangash zvicerane.

Sipas studimit të Unia, hendeku i pagave është gjithashtu më i madh në kompanitë me paga veçanërisht të larta. Për shembull, shefi i Novartis-it ka fituar, 333 herë më shumë se punonjësit me pagat më të ulëta.

Hendeku në paga ishte gjithashtu shumë i gjerë në dy kompanitë e mëposhtme: Sindikata llogariti një raport prej 1:328 për firmën private të menaxhimit të investimeve Partners Group dhe 1:298 për kompaninë farmaceutike Galderma, përcjell albinfo.ch. UBS u rendit e katërta, me një raport prej 1:276 midis pagës së drejtorit ekzekutiv të bankës Sergio Ermotti dhe punonjësit me pagat më të ulëta.

Hendeku në paga ishte më i ngushtë në Coop dhe SBB, secili me një vlerë prej 1:11.

7 mënyra të flesh mirë për një super ditë me energji pozitive

Të flesh mirë nuk është vetëm çështje fati apo gjenetike: cilësia e pushimit tonë varet shumë nga zakonet tona të përditshme, madje edhe gjatë ditës, shkruan salute.eu.

Ja shtatë strategji të thjeshta, por efektive për të përmirësuar netët tuaja, shkruan ATSH, transmeton albinfo.ch.

Mbani një rutinë të qëndrueshme

Trupi e do rregullin. Të shkosh në shtrat dhe të zgjohesh në të njëjtën kohë çdo natë – madje edhe në fundjavë – forcon orën e brendshme biologjike dhe e bën më të lehtë të biesh në gjumë në mbrëmje dhe të zgjohesh plot energji në mëngjes.

Ideali është të synosh 7-8 orë gjumë, duke e përshtatur orarin sipas nevojave tuaja.

Krijo një ritual relaksues mbrëmjeje

Koha para gjumit është thelbësore: përgatit trupin dhe mendjen tënde për pushim me një ritual të vogël që bëhet një kujtesë e vazhdueshme.

Një dush i nxehtë, disa minuta shtrirje të lehta, frymëmarrje e thellë ose leximi i një libri me kapak të butë janë të gjitha mundësi të shkëlqyera.

Vetëm 30-60 minuta janë të mjaftueshme për ta bërë kalimin nga dita në shtrat një përvojë të këndshme.

Fikni ekranet para gjumit

Telefonat, tabletët dhe kompjuterët lëshojnë dritë blu, e cila ul nivelet e melatoninës dhe e bën më të vështirë të bini në gjumë.

Jo vetëm kaq, njoftimet dhe dridhjet gjithashtu mund të prishin në mënyrë të pavetëdijshme gjumin.

Idealisht, shkëputeni nga të gjitha pajisjet të paktën një orë para gjumit dhe, nëse është e mundur, lini telefonin tuaj jashtë dhomës së gjumit.

Bëni ushtrime të rregullta

Aktiviteti fizik është një aleat i fuqishëm për një gjumë më të mirë. Vetëm 30 minuta në ditë ecje e shpejtë, vrapim i lehtë ose çdo aktivitet aerobik mund të përmirësojnë cilësinë e gjumit dhe të zvogëlojnë stresin.

Është edhe më mirë nëse bëhet jashtë, falë dritës natyrore që rregullon ritmin tuaj cirkadian. Vetëm kini kujdes për kohën e ditës: shmangni stërvitjet intensive në dy orët para gjumit.

Mirëmbani mjedisin e dhomës së gjumit

Dhoma e gjumit duhet të jetë një parajsë e dedikuar për pushim. Një temperaturë midis 16 dhe 19°C është ideale për të nxitur gjumin e thellë.

Zgjidhni një dyshek dhe jastëkë të rehatshëm, përdorni perde errësire ose një maskë syri nëse hyn shumë dritë dhe merrni në konsideratë tapat e veshëve ose zhurmën e bardhë nëse jetoni në një mjedis të zhurmshëm.

Çdo detaj ka rëndësi për ta bërë dhomën tuaj të gjumit një oaz relaksi.

Menaxhoni stresin para gjumit

Sa shpesh na mbajnë zgjuar mendimet? Shkrimi i një ditari të përditshëm, shënimi i një liste detyrash ose praktikimi i meditimit mund t’ju ndihmojë të pastroni mendjen.

Edhe një mbulesë e rëndë osenjë batanije e rëndë mund të ofrojë një ndjenjë qetësie dhe sigurie, duke zvogëluar ankthin dhe pagjumësinë.

Kufizoni kafeinën

Kafeja, çaji dhe pijet energjike mund të qëndrojnë në sistemin tuaj për disa orë, duke ndikuar negativisht në gjumë.

Është më mirë t’i konsumoni ato vetëm në mëngjes dhe të kufizoni sasinë. Mos harroni se të gjithë kanë ndjeshmëri të ndryshme: disa mund të tolerojnë një filxhan në fillim të pasdites, ndërsa të tjerët duhet të ndalen në mesditë.

Të flesh mirë është një zgjedhje që fillon me zakone të vogla ditore.

Filloni me një ose dy ndryshime në të njëjtën kohë, vëzhgoni se si reagon trupi juaj dhe krijoni rutinën tuaj personale të gjumit: rezultati do të jetë që ju të zgjoheni më të pushuar, me mendje të kthjellët dhe plot energji.

Viti 2024: Afër 80 mijë leje qëndrimi për shqiptarët në vendet e BE-së

Emigracioni është shndërruar në një fenomen kronik në Shqipëri, kur përveç ikjeve, po rritet nga viti në vit numri i personave që po marrin leje qëndrimi në vendet e Bashkimit Evropian.

Të dhënat e fundit të Eurostat bënë të ditur se në vitin 2024 u dhanë mbi 79 mijë leje qëndrimi për shtetasit shqiptarë nga vendet e BE-së, 5,5 % më shumë se vitin e kaluar. Një vit më parë ishin dhënë rreth 75 mijë leje qëndrimi për herë të parë.

Të dhënat nga lejet e qëndrimit tregojnë se për një përshpejtim të ritmeve të emigracionit pas pandemisë, raporton Monitor, transmeton albinfo.ch.

Në 2023-2024 janë dhënë gjithsej 154 mijë leke qëndrimi për herë të parë. Duke qenë se një pjesë e madhe e të ikurve janë me kontrata pune, sidomos në shtete si Gjermania, dhënia e lejeve është më e shpejtë sesa dikur, kur shtetasit shqiptarë hynin në vendet e BE-së pa dokumente.

Që nga viti 2008, kur Eurostat raporton të dhënat kanë marrë leje qëndrimi për herë të parë rreth 1 milionë shtetas shqiptarë.

Ikja në vendet e BE-së është një nga arsyet kryesore e rënies së ndjeshme të popullsisë. INSTAT gjeti në Censin e fundit se popullsia e vendit është reduktuar me 420 mijë persona në raport me Censin e mëparshëm të 2011. Në vend, sipas INSTAT tashmë jetojnë më pak 2.4 milionë persona.

Vetëm ata që kanë marrë leje qëndrimi për herë të parë në BE për periudhën 2011-2024 ishin rreth 743 mijë persona, sipas të dhënave të Eurostat.

Lejet e qëndrimit në Evropë

Sipas të dhënave të Eurostat në vitin 2024 u dhanë 3.5 milionë leje qëndrimi për herë të parë u lëshuan në BE për shtetas jo-BE, një rënie prej 8.3% (-315,700) krahasuar me vitin 2023, viti me numrin më të lartë të regjistruar deri më sot.

Punësimi ishte arsyeja kryesore për lëshimin e lejeve të qëndrimit në vitin 2024, duke zënë 31.9% (1.1 milion) të të gjitha lejeve të para të qëndrimit të lëshuara, me rënie 12.2% në krahasim me vitin 2023.

Arsyet familjare përbënin 27.1% (950 600) të të gjitha lejeve, duke reflektuar një rënie prej 6.5% (-65 800) krahasuar me vitin 2023. Arsyet e tjera, përfshirë mbrojtjen ndërkombëtare, përbënin pak më shumë se një të katërtën e pjesës (25.3%; 886 300), me një rënie prej 10.0% (-98 900). Arsyet e arsimit përbënin 15.7% (549 400) të të gjitha lejeve të para të qëndrimit, duke përfaqësuar rritjen e vetme të përgjithshme prej 0.8% (+4 500).

Në vitin 2024, numri më i lartë i lejeve të para të qëndrimit iu lëshua qytetarëve të Ukrainës (295 600), e ndjekur nga India (192 400) dhe Maroku (188 400). Shqipëria ishte në vendin e 11 për nga numri i lejeve të lëshuara për herë të parë nga vendet e BE vitin e kaluar.

Futbollisti shqiptar sërish më i miri i ndeshjes

Anis Mehmeti shkëlqeu dje me Bristol Cityn, që fitoi 0:3 në udhëtimin e Shefield United. Sulmuesi shqiptar shënoi gol si dhe asistoi në Championship.

Për paraqitjen e djeshme, Mehmeti është më i vlerësuari i “Sofascore”. Nota 8 është edhe më e larta e ndeshjes dhe për të nuk është hera e parë këtë sezon, që qëndron mbi të tjerët.

Mehmeti e tentoi portën pesë herë, ndërsa një herë goditi edhe shtyllën. Dy prej pasimeve të tij ishin kyçe në ndeshje, transmeton albinfo.ch.

Padyshim që ky fillim sezoni e sheh si protagonist te Bristol Cityn. E njëjta situatë ishte edhe vjet në Championship me sulmuesin shqiptar.

Popullsia në Shqipëri: 50,5 % gra dhe 49,5 % burra

Në fund të vitit 2024, popullsia banuese në Shqipëri përbëhej nga 50,5 % gra dhe 49,5 % burra.

Ndërsa popullsia e përgjithshme shënoi rënie për të dy gjinitë, shtesa natyrore mbeti pozitive, me 1.060 lindje më shumë se vdekje për gratë dhe vetëm 148 për burrat.

Sipas INSTAT, raporti gjinor në lindje rezultoi 108 djem për 100 vajza, mbi mesataren natyrore prej 105.

Nga 23.310 lindje të regjistruara në vitin 2024, janë evidentuar 4.192 aborte, ose 180 aborte për çdo 1.000 lindje, transmeton albinfo.ch.

Grupmosha më e prekur ishte 20-34 vjeç, periudha më riprodhuese e grave. Për adoleshentet, mosha 18 vjeç shënoi nivelin më të lartë të abortit me 179 raste për 1.000 lindje.

Në vitin akademik 2023-24 u diplomuan 28.193 studentë, ku 65,8 % ishin vajza. Në Arsimin Parauniversitar, gratë dominojnë stafin mësimor me përqindje mbi 70 %, ndërsa edhe në arsimin e lartë ato kryesojnë me tituj akademikë si Profesor dhe Doktor.

Fushat më të preferuara për vajzat janë biznesi, shëndeti dhe shkencat sociale, ndërsa djemtë diplomohen më së shumti në inxhinieri dhe teknologji

Në vitin 2024 policia evidentoi 2.528 gra autore të veprave penale, 6,3 % e totalit të autorëve. Nga 40 vrasje me dashje, 22,5 % kishin motiv marrëdhëniet familjare.

Dhuna në familje mbeti një problem i madh, me 1.456 gra të dëmtuara, kryesisht në Tiranë, Durrës e Fier. Ndërkohë, 1.447 të mitur u prekën nga krime të ndryshme, ku 401 ishin vajza dhe 1.046 djem. Në burgje u regjistruan 77 gra të dënuara, shumica për krime të lidhura me drogën dhe vrasje.

Ndryshe nga burrat, rreth 25 për qind e grave të burgosura kanë Arsim të Lartë, dhe 22 për qind marrin pjesë në kurse profesionale.

NATO me masa për të mbrojtur krahun lindor

Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, deklaroi se NATO nisi një nismë të re për të mbrojtur krahun e saj lindor pas shkeljeve të hapësirës ajrore nga Rusia që dyshohet se ishin të qëllimshme. Rutte e njoftoi këtë në një konferencë për shtyp me Komandantin Suprem të Forcave Aleate për Evropën Alexus Grynkevich, raporton DW, transmeton albinfo.ch.

Në operacionin e emërtuar “Eastern Sentry” (rojet e lindjes) ndër të tjera do të aktivizohen kapacitetet shtesë për vrojtimin dhe mbrojtjen ajrore. Ndryshe nga deri më sot operacionet si ato p.sh. kundër dronëve rusë në të ardhmen do të realizohen nën një komandë të integruar – e jo më me aksione të veçuara kombëtare, të cilat duhen koordinuar me vështirësi. Disa shtete të NATO-s, ndër to edhe Gjermania, kanë premtuar mjete shtesë. Ushtria gjermane në të ardhmen do të verë në dispozicion katër avionë luftarakë “Eurofighter” për hapësirën ajrore mbi Poloni. Franca do të verë në dispozicion tre avionë luftarakë “Rafale”, ndërsa Danimarka dy avionë F-16 dhe një fregatë.

Shkelje e qëllimshme e hapësirës ajrore?

Të mërkurën (10.09.2025) njëkohësisht me një sulm rus ndaj Ukrainës mbi dhjetë dronë rusë të tipit  “Shahed” depërtuan në hapësirën ajrore të Polonisë. Disa prej tyre u qëlluan.

Sipas politikanëve perëndimorë ka të dhëna, që shkelja e hapësirës ajrore nuk ka qenë thjesht pakujdesi. Megjithatë është e paqartë deri tani, nëse dronët kanë qenë të programuar për shkatërrimin e objketivave në territorin e NATO-s apo thjesht si provokim ose për të testuar mbrojtjen ajrore. Polonia, sipas të dhënave të veta, ka informacion të mjaftueshëm për të provuar, se Rusia ka vepruar me paramendim.

Në mbrojtjen nga ajri, sipas të dhënave të NATO-s, të mërkurën u aktivizuan krahas avionëve luftarakë polak F-16 edhe avionë holandezë F-35, avionë italian si dhe sistemet gjermane të mbrojtjes kundërajrore “Patriot”. Gjithashtu u vu në përdorim edhe një avion special  AWACS për vrojtimin e hapësirës ajrore.

Evropa mbështetet te Koreja për bateritë për veturat elektrike

Evropa mbështetet gjerësisht te kompanitë koreane për prodhimin e baterive të automjeteve elektrike.

Sipas të dhënave, rreth 75% e kapacitetit prodhues në kontinentin e vjetër kontrollohet nga firmat e kombit aziatik.

Evropa varet shumë nga fabrikat e menaxhuara nga kompani koreane për prodhimin e baterive të automjeteve elektrike. Rreth 75 për qind e kapacitetit ekzistues për prodhimin e baterive në Evropë u përket firmave koreane, ku gjysma e këtij kapaciteti është në pronësi të LG, sipas Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë, shkruan Scan, transmeton albinfo.ch.

Që nga viti 2016, gjigantët koreanë kanë filluar të ndërtojnë fabrikat e mëdha të baterive në Evropën Qendrore dhe Lindore, kryesisht në Poloni, Hungari dhe Gjermani, për të mbështetur rritjen e tregut evropian të automjeteve elektrike.

Polonia është bërë prodhuesi i dytë më i madh në botë i baterive litium-jon, duke prodhuar 60 për qind të gjithë baterive të tilla në Evropë në vitin 2022, sipas raporteve të fundit. Kjo e bën Varshavën një qendër të rëndësishme për industrinë evropiane të baterive.

Pavarësisht prodhimit lokal të makinave elektrike dhe komponentëve të tyre, tregu evropian është i varur nga prodhuesit koreanë për materialet bazë dhe teknologjinë e baterive. Kjo situatë ka ngritur shqetësime, veçanërisht në kohën kur tensionet ndërkombëtare dhe kontrollet në tregjet e tjera, si në Shtetet e Bashkuara, po ndikojnë në prodhimin dhe shpërndarjen e tyre.

Mercedes-Benz, një nga prodhuesit kryesorë gjermanë të automjeteve, ka lidhur kontrata afatgjata me LG Energy Solution për furnizimin me bateri, me synimin për të prodhuar 32 gigavat-orë (GWh) bateri deri në vitin 2035 dhe 75 GWh shtesë deri në vitin 2037.

Ndërsa Evropa përpiqet të zgjerojë prodhimin e brendshëm të baterive dhe teknologjisë, sfidat mbeten të mëdha, duke përfshirë materialet kritike të nevojshme dhe investime të rëndësishme për të përballuar prodhimin.

Zviceranët nuk duan të paguajnë më shumë për lëvizshmërinë

Zviceranët kundërshtojnë rritjen e kostove të lëvizshmërisë dhe janë të hapur ndaj veturave elektrike. Kjo është sipas “Barometrit të Lëvizshmërisë” të publikuar sot nga instituti gfs.bern në emër të shoqatës së importuesve të automobilave AutoSuisse.

Sipas të anketuarve, rrugët e mbingarkuara janë problemi më urgjent me të cilin përballet popullsia. Më shumë se gjysma e 1,000 personave të anketuar (57%) e përmendën spontanisht këtë çështje, ndërsa transporti publik i mbingarkuar u përmend më rrallë, deklaroi AutoSuisse, transmeton albinfo.ch.

Zgjerimi i infrastrukturës dhe përmirësimi i shërbimeve të transportit publik propozohen si zgjidhje. Të anketuarit gjithashtu i kushtojnë shumë rëndësi aksesueshmërisë së zonave rurale dhe cilësisë së jetës në zonat e banuara. Pavarësisht nevojës për infrastrukturë të re, lëvizshmëria nuk duhet të bëhet më e shtrenjtë. Dy të tretat e të anketuarve besojnë se kostot e transportit janë një barrë e rëndë për buxhetet familjare. Presidenti i AutoSuisse, Peter Grünenfelder, i cituar në njoftimin për shtyp, prandaj bën thirrje për “lehtësim të konsiderueshëm” për familjet dhe bizneset.

Studimi thekson gjithashtu rëndësinë e makinës. Gjashtë në dhjetë të anketuar e konsiderojnë atë të domosdoshme në jetën e tyre të përditshme. Tre të katërtat e të anketuarve madje e konsiderojnë atë një shtyllë kyçe të ekonomisë zvicerane. Megjithatë, makina është e lidhur me çështjet mjedisore dhe klimatike. Në këtë kontekst, shumica e të anketuarve e shohin lëvizshmërinë elektrike si pjesë të zgjidhjes, dhe gjashtë në dhjetë do të zgjidhnin një makinë që është të paktën pjesërisht elektrike për blerjen e tyre të ardhshme. Një e katërta (27%) madje do të zgjidhte një model plotësisht elektrik.